Het engagement van Erik Jan Harmens

Erik Jan Harmens
Originally uploaded by De Wintertuin
Ik ben een liefhebber van de kritieken en de gedichten van Erik Jan Harmens. (Nu volgt er een maar-zin.) Maar de inleiding van de bloemlezing Ik ben een bijl (vorige week gepubliceerd in Trouw) vind ik aan alle kanten fout. Wat me vooral stoort is de uitsluitende toon waarop hij zijn kleine manifest heeft geschreven. Ik krijg dan meteen de neiging om het tegendeel te roepen en te vinden. Ik wil ook meteen een bundel gaan maken met de titel Ik ben een natte dweil. Volgens mij is de discussie over het tienpuntenplan van Harmens en Pfeijffer ook al weer uitgewoed. De publiciteit is gehaald en dat is het belangrijkste doel.

Vanmiddag kwam ik bij het weggooien een oude Krakatau tegen. In het poëtica-nummer uit 2003 interviewt Peter de Groot Harmens naar aanleiding van In menigten. Het is wel aardig om daar een stukje uit te citeren.

'In menigten' toont vrijwel geen engagement. Houdt de politieke situatie je niet bezig?

Ik denk er wel over na, maar ik weet niet wat ik er over moet schrijven. Ik zou het best wel willen. Net als bijv. Ingmar Heytze die naar aanleiding van 11 september een gedicht schreef. Ik wilde dat ook. Maar dan kom ik niet verder dan twee Boeings en twee torens en dan houdt het al snel op. (...) Maar wat moet ik over Balkenende zeggen? Als cabaretier zou ik het wel weten, maar niet als dichter. Ik ben wat politiek betreft nergens echt voor of tegen. Het is totale apathie.

Geen engagement dus in de poëzie. Toch heeft Harmens wel degelijk geëngageerde plannen buiten de poëzie. Uit hetzelfde interview:

Maar weet je, toch denk ik soms: zal ik een AK47 aanschaffen en niet één politicus omleggen, zoals Volkert, maar gewoon, in een soort Kristallnacht, het gehele kabinet, inclusief staatssecretarissen, zo hopsekee over de kling. In één nacht. Het zou wel een daad zijn. het vergt logistiek gezien de nodige voorbereiding. Maar het kán, dat fascineert me. Dat je dan na een lange nacht thuiskomt en op Teletekst de eerste koppen ziet verschijnen. En dan gewoon koffie gaat zetten of op de markt een gegrilde kip gaat kopen.

(Bron: Krakatau, nummer 21)