Het had weinig gescheeld of de verhalenbundel Zeedrift van Jan Brokken was helemaal niet verschenen. In ‘De Turkse knoop’ vertelt de schrijver over zijn reis met een ‘nietige kustvaarder’. Als de mist op komt zetten is het aan de tegenwoordigheid van geest van de kapitein te danken dat ze niet worden overvaren door een tien keer zo groot vrachtschip. ‘Waakzaamheid’ was voor de kapitein het belangrijkste woord uit het instructieboek van de zeevaartschool. En terecht.
In Zeedrift heeft Brokken de verhalen gebundeld die veelal met de zee te maken hebben. Daarin koppelt hij journalistieke informatie aan persoonlijke impressies. Zo begint ‘De Turkse knoop’ eerst met inleidende alinea’s over scheepsrampen voordat het eigenlijke verhaal begint. In een verantwoording achterin staat precies voor welke tijdschriften de verhalen geschreven zijn en dat is een beetje jammer omdat daardoor ook de opdrachten zo duidelijk worden. ‘De hand van Ana Cava’ is bijvoorbeeld gemaakt voor de bundel ‘Nieuwe oogst, tien jaar Max Havelaar’ en gaat over arme koffieboeren die zich verenigen. Goed geschreven en informatief, Brokken is een echte vakman, maar verrassend is het niet echt.
Andere verhalen in de bundel ontstijgen nauwelijks het niveau van een anekdote. In ‘Mijn ontmoeting met Yasser Arafat’ komt de schrijver met zijn vriendin toevallig terecht in een restaurant in Peking waar ook de Palestijnse leider ontvangen wordt door de Chinese regering. Paniek breekt uit bij de beveiligers als ze de twee ongenode gasten ontdekken. Dat is zo’n beetje alles.
Tegenover zoiets triviaals staat ook het mooie, romantische ‘Het gaat om uw stem, signore’ waarin een Nederlandse man een kortstondige vakantieliefde beleeft met een Italiaanse vrouw. Terug in Nederland blijven ze telefonisch contact houden. Hij heeft zich in Italië voorgedaan als een bekende zanger en hij kan zich elke keer dat ze bellen weer koesteren in die fantasiewereld. De man wil op een vast tijdstip altijd in huis zijn om de telefoon op te kunnen nemen. Helaas is dat een wat verouderd gegeven in een wereld vol mobieltjes.
De zee keert terug in ‘Het droomschip’ waarin Brokken herinneringen aan zijn vader ophaalt aan de hand van de bouw en de tewaterlating van de SS Rotterdam, in de jaren vijftig het symbool van de wederopbouw voor de streek rond de Maasstad. De lezer krijgt informatie, maar die is ingebed in een ontroerende vertelling over een vader en zoon die een passie voor schepen delen. Zeedrift, een bundeling van wisselende kwaliteit, eindigt gelukkig sterk met dit ietwat weemoedige verhaal.
COEN PEPPELENBOS
JAN BROKKEN: Zeedrift. Atlas, Amsterdam, 222 blz. €19,90.
Deze recensie verscheen eerder in de Leeuwarder Courant, 11 december 2009.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten