De recensiepraktijken van Drs. Cees van der Pluijm (2)

Het lijkt me fijn om recensent bij NBD/Biblion te zijn. Je kunt dan namelijk oordelen zonder argumenten. Drs. Cees van der Pluijm heeft heel veel oordelen en heel weinig argumenten. Laten we nog eens teruggaan naar zijn recensie van Blauw, de foutieve analyse zetten we even terzijde. Tussen haakjes mijn opmerkingen.

Er zullen zeker lezers zijn die zich in de problematiek herkennen [dat wil zeggen de problematiek die volgens Drs. Cees van der Pluijm in het boek zit omdat hij het boek fout analyseerde], maar literair en emancipatorisch is dit het soort homoromans dat 35 jaar geleden al werd geschreven. [wordt niet onderbouwd met argumenten, even afgezien van het feit dat dit nadrukkelijk geen emancipatorisch boek wil zijn][welke 'homoromans' bedoelt Drs. Cees van der Pluijm precies?]. Er is meer psychologische en analytische pretentie [oordeel zonder argumentatie] dan de vlakke karakters [oordeel zonder argumentatie] kunnen waarmaken. Verhaaltechnisch zijn er nogal wat losse eindjes [oordeel zonder argumentatie] en qua stijl lijkt de tekst afkomstig van een onervaren vertaler [oordeel zonder argumentatie]. Daarnaast zitten er veel onhandigheden [oordeel zonder argumentatie] en fouten in het boek (salamander i.p.v. hagedis)[hoera de eerste bewering die onderbouwd wordt]. Sijens' eerdere werk (de verhalen uit 'Friese jongens') is van een hoger niveau dan deze roman [oordeel zonder argumentatie]. Paperback; normale druk. - Drs. Cees van der Pluijm

Zo wil iedereen wel recenseren. Je stapelt een aantal oordelen op een foutieve analyse en je kunt je declaratieformulier weer opsturen. Het enige argument, de salamander in plaats van de hagedis, kan ik me aantrekken, want als redacteur had ik die fout eruit moeten halen. Drs. Cees van der Pluijm was zo blij dat hij de fout ontdekt had, dat hij op Facebook de fout herhaalde in een rijtje stomme fouten. Drs. Cees van der Pluijm heeft altijd veel plezier van foutjes bij anderen, want dan kun je daarop wijzen en dan denken anderen: die doctorandustitel die heeft hij niet voor niets gekregen, daar ging nog een heleboel studie aan vooraf.

Drs. Cees van der Pluijm heeft waarschijnlijk zoveel homoboeken gelezen dat hij nooit meer verrast wordt. Blauw hoort bij boeken van 35 jaar geleden, maar ook Alex Verburg is met En najagen van wind niet erg modern. 'De roman is verwarrend: hier en daar zeer raak, dan weer slordig van taal (en redactie!); inhoudelijk is het wat veel en te veel uiteenlopend van thematiek, terwijl de homo-hetero-verwarring op een heel gedateerde manier aan bod komt.' Ook hier weer die opeenstapeling van oordelen zonder onderbouwing.

Naast Drs. P is Gerard Reve een onaantastbare grootheid in het universum van Drs. Cees van der Pluijm. Als De Bezige Bij De Avonden herdrukt staat de doctorandus meteen in de jubelmodus. 'Zeventig jaar De Avonden, een van de belangrijkste boeken uit onze letterkunde en in Gerard Reves oeuvre.' De recensent is niet blij met de uitvoering van het boek en geeft de naar informatie smachtende bibliothecarissen mee dat ook goedkoper ingekocht kan worden. 'Verder oogt de herdruk weinig aantrekkelijk in dit jute-achtige linnen. Er zijn goedkopere, even goede en plezieriger edities voorhanden van dit meesterwerk.' En als er een boekje over dit meesterwerk verschijnt, is Drs. Cees van der Pluijm niet te beroerd om zijn mening te herhalen: 'een welkome aanvulling op hun kennis die de fascinatie voor het meesterwerk kan vergroten'. Als iemand goed schrijft, dan hoort hij in een goed rijtje thuis. Zo behoort Erwin Mortier 'met Reve, Kellendonk, Elsschot, Lanoye tot de grootste stilisten van de laatste honderd jaar' (zoek de hetero). Maar o wee als je homo bent en niet zo goed schrijft als Gerard Reve: 'Spauwen kent zijn Reve, maar er rust geen zegen op.' En heel soms lijkt iemand nog beter te schrijven dan Gerard Reve. Die iemand is Theodor Holman:

Vanuit de ik-figuur volgt de lezer dit adembenemende proces, prachtig verwoord door Holman, met reminiscenties aan Reves 'Werther Nieland'. Holmans verhaal is echter veel gruwelijker en psychologisch diepgaander dan Reves schets van de bijna onschuldige jongensrituelen.

Soms kan Drs. Cees van der Pluijm zich niet inhouden als specialist in homoboeken. Dan leest hij bijvoorbeeld een dichtbundel Klotengedichten. Bij NBD/Biblion hebben ze gedacht: dat is vast iets voor Cees en Drs. Cees van der Pluijm begon direct te lezen, alvast stevig zijn specialismen knedend, maar dat viel tegen: 'Wel erg hetero'. Andersom bevangt de doctorandus soms een lichte bekeringsdrang. Recenseert hij Gay 2004, een titel die toch wel heel erg de doelgroep definieert, dan lezen de bibliothecarissen: 'Dit jaarboek is een mooi naslagwerk, een ouderwets onderhoudend winterboek, hoog educatief voor jongeren, boeiend voor iedereen, ook niet-homo's (m/v).' Daarnaast is de geschiedenis van de homo-emanicpatie bij Drs. Cees van der Pluijm in goede handen: '"Pathologieën" is nog steeds een zeer leesbaar en curieus boek, van groot belang voor de letterkunde en de homo-emancipatie. Elke herdruk is meer dan verdiend.' Aanschaffen dat boek.

Een terugkerende stijlfiguur in de recensies van Drs. Cees van der Pluijm is de opsomming. Een voorbeeld: 'De actualiteit van economische malaise, ziekte, overspel, (homo-)seksualiteit, incest, travestie en oplichterij lijkt voorlopig gegarandeerd. Cunningham weet de lezer vertrouwd te maken met deze bizarre mix, die ieders eigen leven lijkt te raken.' De bibliothecaris is blij, want hij turft het aantal mensen in de bieb dat niet in aanraking is gekomen met de economische malaise. Of ziekte. Of (homo-) seksualiteit. Of incest. Of travestie. Of oplichterij. Er blijven niet veel mensen over. Aanschaffen dat boek.

Nog een goed schrijvende homo dan: Willem Melchior. 'Debuterend met onthutsende, maar fascinerende sadomasochistische verhalen werd Melchior steeds meer een bijna 19de-eeuwse naturalistische observator. Ook zijn klassiek aandoende, wijdlopige, geconstrueerde, maar zeer exact beschrijvende stijl droeg daaraan bij.' Drs. Cees van der Pluijm kan zich ook nog specialiseren in bijvoeglijke naamwoorden. En in verwijzingen, want Kindertijd van Melchior vindt hij ondanks dit ronkende begin niet echt goed. 'Anderzijds kun je dit boek lezen zoals je Proust leest.' Proust is goed, want ook het werk van de auteur Piperno is geschreven met 'grote precisie, Proust en Thomas Mann indachtig'. Zelfs Erwin Mortier die toch al in een aardig rijtje te vinden was, krijgt in de recensie van Godenslaap nog wat collega's waarmee hij vergeleken kan worden: 'Inhoudelijk staat zijn boek in de traditie van Proust, Claus en Lanoye, voor wat betreft de grote, zintuiglijke vertelkunst, die spreekwoordelijk wordt voor de beschrijving van een tijdperk.' Fijn hoor: positieve oordelen, eveneens zonder onderbouwing. Om de bibliothecaris over de streep te trekken gooit de doctorandus er nog een opsomming tegenaan: 'Een schier onvertaalbaar meesterwerk: meeslepend, onthutsend, poëtisch, diepgaand, erotisch, virtuoos, gevoelig en hard.'

Van mij mag iedere schrijver een positieve recensie krijgen. Erwin Mortier zeker, ik zou zelfs de argumenten kunnen geven bij de oordelen van Drs. Cees van der Pluijm. Het positieve oordeel dat de doctorandus echter geeft over Mannenharem van Vinco David, wantrouw ik . Dat boek is zo slecht geschreven dat ik ooit geweigerd heb om daarover een recensie te schrijven. Vergeleken met Mannenharem is het tweede boek van de auteur, Achter het riet, een meesterwerk. Alleen in vergelijking weliswaar, want ook Achter het riet is niet echt aan te raden, zie mijn recensie op Tzum.info. Mannenharem was ontstellend duur uitgegeven, hardcover en full-colour, maar was zo ongelooflijk slecht geschreven, dat je verbijsterd bent als je de positieve recensie van Drs. Cees van der Pluijm leest. Hij heeft maar een klein minpuntje kunnen ontdekken. Het oordeel lijkt vooral een vriendendienst te zijn: 'De stijl is functioneel, al wordt een cliché niet geschuwd, en de hoeveelheid informatie is overweldigend, zonder afbreuk te doen aan de onmiskenbare spanning van het verhaal. Het fraai uitgegeven boek is rijk geïllustreerd met kleurenfoto's en voorzien van een los wrijfvel met een oosterse geur. Dit boek streelt alle zinnen, is discreet, informatief onderhoudend en uniek in zijn soort.' Ga het maar lezen: de bibliothecarissen hebben het boek massaal ingekocht en je zult zien dat de doctorandus hier volledig de fout in gaat.

- Wordt vervolgd -