Teleurstellende openingsavond Noorderzon

De kinderen die gisteren speelden in 'Before your eyes', de openingsvoorstelling van Noorderzon, kon je niets verwijten. Zij speelden met hartstocht, deden hun best en waren soms zelfs ontroerend (omdat het immers nog kinderen zijn), maar het was wel jammer dat ze in een toneelstuk speelden dat een vergaarbak was van clichés.

Mark Yeoman

De leider van het festival Mark Yeoman opende de avond. Yeoman is een innemende persoonlijkheid die al jaren een mooi festival weet neer te zetten, maar een goede spreker is hij niet. Hij had zijn tekst niet voorbereid, sprong van de hak op de tak en rommelde zich door zijn openingsspeech heen. Als er een moment is om iets te zeggen over politiek en cultuur dan was dit het moment geweest met bobo's uit alle partijen, maar dat liet hij na. Yeoman had een verrassing in petto: Jeroen Wielaert ging een echte openingsspeech houden.

Jeroen Wielaert

Jeroen Wielaert is een radiojournalist die, omdat hij wel eens boek las, gebombardeerd is tot de enige verslaggever die cultuur mag doen. Dat kan niet gewoon, zoals het voorlezen van de beurskoersen, maar dat moet bij Wielaert altijd ronkend. Ooit is Wielaert daar mee begonnen toen hij nog gewoon verslaggever was bij de Tour de France en daarna heeft hij het ronken meegenomen naar de cultuurhoek. Hij paste wel bij de avond, want ook bij Wielaert is een cliché nooit ver weg, meestal uit de romantische koektrommel vol belegen opvattingen over kunstenaars en schrijvers.
Wielaert heeft half lang haar.
Hij spreekt elk woord uit alsof het met een hoofdletter geschreven is.
Hij begon nu in het Engels. Ik ben bang dat het komisch bedoeld was. Niemand lachte. Gelukkig ging het motortje verder ronkend over in het Nederlands. De radiojournalist begon over het cultuurbeleid, maar te bang om een echt standpunt in te nemen, want als journalist heb je toch een beetje de plicht om objectief te blijven, bleef hij aan de oppervlakte. Toch was er zowaar een kritisch nootje te horen toen hij het had over de staatssecretaris van cultuur, 'niet eens een echte minister'! Er kwam zelfs een mopje voorbij. Iedereen hield van cultuur 'behalbe Zijlstra'. Er waren zowaar mensen die gniffelden. Daarna begon het drama.

In een soort glazen kooi, wij konden naar binnen kijken, de kinderen zagen de toeschouwers niet, speelden kinderen een voorstelling over ouder worden. Heel multimediaal, want dat hoort tegenwoordig, met een camera in de kooi waarvan de beelden soms op grote doeken geprojecteerd werd, soms zag je daar ook eerder opgenomen materiaal op.
De avond ging tergend langzaam voorbij. Dat lag niet aan de kinderen, maar aan de volwassenen die er een tergend langzame voorstelling van gemaakt hadden, waarbij de kinderen steeds speelden dat ze een paar jaar ouder geworden waren. De achterwand van de kooi bestond uit spiegels. Daarin zag het publiek zichzelf. Daar is vast heel lang over nagedacht.
Verkleedpartijen, gespring en gedans en dan al die clichés over het ouder worden.
Dat je als je ouder wordt niet meer van je knuffel in bed houdt.
Dat je als je negentien bent met iemand seks mag hebben.
Dat je als je veertig bent je idealen kwijtraakt en niet bent wie je dacht te zullen gaan worden.
De hele tijd onderbroken door een voice-over in het Engels (waarom?) die vragen stelde waarop de kinderen dan weer langzaam moesten antwoorden en dan viel er een stilte en kwam er weer een clichévraag.
En het duurde en duurde tot ze allemaal dood waren. Want als je oud wordt, dan ga je dood!

Misschien kan er volgend jaar een toneelstuk komen waarin deze kinderen spelen dat ze door volwassenen gedwongen worden om dit soort platitudes uit te spreken. Hopelijk gaan deze spelers verder en komen ze mensen tegen die het publiek iets intelligenters durven voorschotelen. Alle hulde aan de kinderen dus die tot die tijd elke avond deze oppervlakkigheid moeten doorstaan.