De derde echte literaire pepernotentest

De derde pepernotentest, het wordt al bijna een traditie. Met nog meer soorten, vijftien in totaal namelijk en met twee extra testers. Naast Jan Glas, Roos Custers, Dolf Verlinden en ondergetekende schoven dit jaar ook aan Nick ter Wal en Esther Broekman.

De pepernotenjury blijft strijden voor het woord pepernoot en is tegen het oprukken van het woord kruidnoot, maar uw eigen boodschappenman werd bij bakker Van Dijk aan de Kraneweg terechtgewezen door een zeer Groningse bakkervrouw die op de vraag of ze pepernoten verkocht antwoordde: 'Nee, maar wel kruiTTnoTon.'

Tijd voor de test. Behalve uw boodschappenman wist niemand welke merken ingekocht waren. De pepernoten zaten in anonieme bakjes en werden gekeurd op geur, uiterlijk, beet en smaak. De testers aten in willekeurige volgorde uit de bakjes. Sommigen begonnen bij bakje 15, anderen bij bakje 1.

De uitslag:

1 Bolletje (prijs per 100 gram: € 0,38) met een 7.3

Ook al de winnaar van de eerste literaire pepernotentest. Deze gewone Bolletje hadden we vorig jaar niet ingekocht, maar de fancy variant van toen kon ons toen niet bekoren. De gewone Bolletje is de beste pepernoot. Er zat slechts één dissonant in het panel die bij de smaak sprak van een 'drama'. De anderen zijn veel positiever: 'mijn pietermannootje' en 'verslavingsnootje'.

2 Albert Heijn Basic (prijs per gram € 0,15) met een 6,2

Dit nootje komt in kilozakken. Albert Heijn heeft vele pepernoten in huis, maar deze kon de jury redelijk bekoren: 'dooretertje vanwege bescheiden smaak'. Vlak van smaak vindt een ander: het Zwitserland onder de noten. Ziet er wel goed uit voor een fabrieksnoot.

3 Aldi (prijs per 100 gram € 0,13) met een 6.0

Fijne bruine jongen die ook in enorme zakken vervoerd wordt. Grote verschillen in waardering. Naast 'aanstellerige geur', 'kartonsmaak' en 'uit de mottenballen getrokken', zijn er ook positieve geluiden te horen 'deze ruikt lekker'. Een jurylid meent zelfs te weten 'deze komen uit India, denk ik'.

4 Markant huismerk Coop (prijs per 100 gram € 0,16) met een 5,7

We dalen al onder de 6. 'Kaneelstokje' ruikt het ene jurylid die de pepernoot ook wat slof vindt. 'Geen karakter' meent een ander. 'Valt in losse zanderige stukjes uiteen in de bek.' 'Niet goed voor de bloeddruk,' zegt de dokter.

5 Hema (prijs per 100 gram € 0,20) met een 5,5

Nog net een voldoende (5,52 om precies te zijn). De dichter herkent zijn favoriete warenhuis niet en heeft het over een 'papperige nadrap' als hij de beet beschrijft, terwijl hij eerder die avond nog hoog heeft opgegeven van het eten bij de Hema (stamppot zuurkool voor € 2,50). 'Saai', '13 in een dozijnnoot', 'non-smaak', 'modaal'. Kortom, een gemiddeld nootje.

6 Kruidvat (prijs per 100 gram € 0,25) met een 5,5

'Je wordt er niet blij van.' De laatste pepernoot met net een voldoende. 'Goede Pieten-kleur' en 'leek de eerste seconde lekker, maar smaak vervliegt snel'. De dokter zegt: 'smaakt naar laxeervezels met lijm' en dat schijnt niet positief bedoeld te zijn.

7/8 Jumbo (prijs per gram € 0,25) en Modderman bij V&D (prijs per 100 gram € 0,25) met 5,3

Jumbo: 'Smaak van stofballen,' zegt de dichter. 'Niet voor dieet geschikt,' zegt de dokter. 'Wee,' zegt de eerste drukkenverzamelaar. 'Inhoud kloten,' zegt de redactrice. 'Handzaam nootje,' zegt de blogger.

'Ruikt hoopvol, maar verder een echte fabrieksdochter.' 'Suikerbroodsmaak.' Bij het testen is er waarschijnlijk wat al te hard geroken, want één jurylid merkt op: 'wat nattig, eh, wie heeft er hier een loopneus?'

9 Bakker Rob van Dijk (prijs per 100 gram € 1,50) met een 5,1

Alle echte bakkers hebben in Nederland blijkbaar hetzelfde pepernootje in huis. Bakker Van Dijk verkoopt de pepernoten in een slap plastic zakje en is de duurste van allemaal. Bakker Beukeveld (de volgende in de rij) verkoopt precies dezelfde nootjes, maar stopt ze in steviger plastic en is goedkoper. Behalve de boodschappenman herkende niemand dat de noten precies eender waren. Ze kregen wel nagenoeg dezelfde cijfers. 'Zinloos product,' zegt de een. 'Een oud vrouwtje, geldt zowel voor geur als uiterlijk.' Slechts één jurylid raakt in vervoering omdat hij de smaak herkent van de pepernoten thuis. De nootjes zijn wel wat hard: 'shit zeg, een kattenbrokje breekt beter in de mond.'

10 Bakker Beukeveld (prijs per 100 gram € 1,00) met een 5,1

Een 5,05, afgerond naar 5,1 eigenlijk. 'Grind,' definieert een jurylid de beet. Het jurylid dat bij het vorige nootje nog lyrisch was, noteert bij deze noot (uit dezelfde echte bakkersfabriek): 'weeïg.' De pepernoot is voor de anderen vooral hard: 'dit is geen brosse noot, maar een steen en ik heb al twee kronen.' De dokter zegt: 'lekker knapperig'.

11 Biologische pepernoot van Albert Heijn (prijs per 100 gram 0,55) met een 5,0

Waarom smaakt biologisch bijna altijd slecht. 'Bleekneusje, sterk riekend' en 'alsof je de kruidenkast opentrekt'. 'Sneue noot.' 'Maar ondanks de geur 'smakeloos'.

12/13 Sweet Company van Ekoplaza (prijs per 100 gram € 0,55) en De Gulden Krakeling (prijs per 100 gram € 0,31) met een 4,4

Sweet Company: De eerste pepernoten van de drie soorten die gekocht zijn bij Ekoplaza. Dit is van Sweet Company. 'Kaneelbommetje', 'niet voor allergiepatiënten', 'dampo-noot', 'voor iemand met een verstopte neus: medicinaal'. Kortom, dit is geen pepernoot, maar een medicijn.

De gulden krakeling: Fabrieksnoot gekocht bij mijn favoriete buurtwinkel, maar het is niet echt een topper: 'klef, blijft aan de huig plakken'. 'Na een half bakje weet ik het nog steeds niet,' sombert een jurylid, maar een ander weet raad: 'De kindertjes in Afrika zijn er misschien blij mee.' Maar vervolgt met: 'Ik niet.'

14 Bakker Bolhuis van Ekoplaza (prijs per 100 gram € 1,00) met een 3,5

Grote meningsverschillen over deze noot. 'Geur van geriatrieafdeling,' is misschien de minste aanbeveling, maar anderen vinden dit 'heerlijk' en misschien wel het lekkerste pepernootje van de hele tafel. Echter, alleen de vorm heeft iets weg van een pepernoot, de smaak is van een zandkoekje of een sprits. Twee juryleden halveren daarom hun punten en één jurylid geeft punten aftrek. Daarom is het cijfer zo laag.

15 Bakker Bolhuis van Ekoplaza, suikervrije pepernoten (prijs per 100 gram € 1,00) met een 2,3

Alweer Bakker Bolhuis met een soort troetelschijven. Op de boodschappenman na wist niemand dat dit een nootje zonder suiker was en vreemd genoeg haalde niemand dat eruit (waarmee onze smaakkennis meteen gerelativeerd wordt), sterker nog: 'Dit lijkt me een ovennoot: een iets te lang in de oven gerookte noot. Goedbedoeld, maar helaas een kaaskoekje met suiker.' Fijn dat deze noot er is voor mensen die geen suiker mogen. De juryleden waren echter unaniem: 'afschuwelijk'. 'Na 5 minuten maagzuurremmer.'

Het pepernotenalarm gaat dit jaar dus af voor de suikervrije pepernoten van Bakker Bolhuis, terwijl we die anderen van Bakker Bolhuis wel willen aanraden als alternatief voor het Friese dúmke. Vrouw Custers wist echter wel raad met de suikervrije mondbedervers.