Recensies 2022 in cijfers

 

Ik las dit jaar precies 100 boeken (inclusief dichtbundels) en over de onderstaande boeken schreef ik een recensie. De meeste recensies verschenen eerder, vaak in een wat verkorte vorm, in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden. De linkjes leiden naar de recensies op Tzum.

Gerbrand Bakker – De kapperszoon
Guus Buddy Bauer – Ik, Boudewijn Büch
Ine Boermans – Het liefdesinterbellum
Walter van den Broeck – Tijl Uilenspiegel
Ann De Craemer – Hersenorkaan
Anjet Daanje – Het lied van ooievaar en dromedaris
A.H. J. Dautzenberg – Ogentroost
Daniël Dee – De geschiedenis van Marthe
Annie Ernaux – De schaamte
Maarten van der Graaff – Onder asfalt
Andy Griffiths en Terry Denton – Waanzinnige boomhutverhalen
Erik Harteveld – Het verloren kind
Thomas Heerma van Voss – Passagiers / achterblijvers
Mirjam van Hengel – Dola
Hermann Hesse – Siddhartha
Corinne Heyrman – Het begin en zijn oneindigheid
Lucas Hirsch – Shotgun Wedding
Bregje Hofstede – December
Janneke Holwarda – Nachtman
Valentijn Hoogenkamp – Antiboy
Kazuo Ishiguro – Klara en de zon
Oek de Jong – Man zonder rijbewijs
Pepijn Keppel – De laatste man
Helen Knopper – En dan nog de liedjes
Herman Koch – Het Koninklijk Huis
Tim Krabbé – Onkrijgbaarheid
Tom Lanoye – De draaischijf
Ted van Lieshout – Beitelaar
Jan van Mersbergen – Mijn pa is nooit alleen
Peter Middendorp – Neven
Margriet de Moor – Meneer en mevrouw God
Sarah Neutkens – Een blote man beminnen
Erik Nieuwenhuis – De voordelen van Sint Barbara
Peter Nijssen – De onvoltooide
Nelleke Noordervliet – Wij kunnen dit
Jeroen Olyslaegers – Willem en mijn wellust
Ellen Ombre – Last
Sang Young Park – Liefde in de grote stad
Ilja Leonard Pfeijffer – Monterosso mon amour
James Purdy – Ik ben Elijah Thrush
Barbara Pym – Een tamme gazelle
Gerard Reve – Zeer Fijne Boy
Jonathan van het Reve – Fidelio leeft nog
Marieke Lucas Rijneveld – Het warmtefort
Jaap Robben – Schemerleven
Jaap Scholten – Drie zakken dameskleding, twee cakes Kyiv en een sniper
Allard Schröder – Sellinger
Jan Siebelink – Brengschuld
Rosita Steenbeek – Julia
Arie Storm – De harp
Mira Sys – De beschermelinge
Toon Tellegen – De liefste wens
Peter Terrin – De gebeurtenis
Willem van Toorn – Morgenrood
Dolf Verroen – Feestelijk maar vreselijk
Joke van Vliet – Wanneer de herten komen
Nadia de Vries – De bakvis
Pieter Waterdrinker – Biecht aan mijn vrouw
Lisa Weeda – Aleksandra
Gerwin van der Werf – De droomfabriek
Lucas Zandberg – De geschiedenis van mijn onvoorstelbare ouderdom

Naast recensies over boeken schreef ik ook een paar recensies over strips en graphic novels:

Émile Bravo – Robbedoes, Hoop in bange dagen, deel een
Pieter Geenen – Anton Dingeman was hier
Marc-Antoine Mathieu – Het proces
Francine Oomen – Hoe overleven we?
Alice Oseman – Heartstopper, deel 1
Alice Oseman – Heartstopper, deel 2
Alice Oseman – Heartstopper, deel 3
Alice Oseman – Heartstopper, deel 4
Marc Sleen – De blauwe toekan (de ultieme editie)
Marc Sleen – Het rattenkasteel (de ultieme editie)
Frits Smid – La bande dessinée de Drs. P
Barbara Stok – De dikke Stok
Marten Toonder – De Hopsa’s
Yslaire – Juffrouw Baudelaire

Column: Verdwenen geuren

 

Verdwenen geuren

 De herfst ging altijd gepaard met een bepaalde geur in Groningen, zeker in de Zeeheldenbuurt. De ietwat weeïge geur van de Suikerbietenfabriek die je niet kon ontlopen of buitensluiten. Er zijn mensen die er kotsmisselijk van werden, maar mijn associaties waren positiever. Als je de suikerbieten rook dan werd het weer tijd voor de verwarming, pepernoten en speculaas. Nu moet je ervoor omfietsen via Hoogkerk en dat is toch wel wat veel gevraagd voor een beetje nostalgie. Bovendien liggen de pepernoten al half augustus bij de supermarkt.

Nu Niemeyer de machines heeft stilgezet zal ook de tabaksgeur uit de buurt verdwijnen. Opnieuw een geur die veel mensen liever niet roken, maar als voormalig pijproker (gestopt op 24 mei 2007) (ik begon op mijn 18^e)(het zag er nogal potsierlijk uit op een fiets als je jong bent en pijp rookt)(en het werkt ook niet goed op de amoureuze markt)(maar dit allemaal terzijde) kon ik tabaksgeur wel waarderen. Het is niet meer zo dat ik achter elke pijprokende man aanloop om in de geurvlag nog wat mee te kunnen roken, maar ik heb toen ik pas gestopt was wel enkele extra kilometers gemaakt als stalkende snuiver.

Wie volgend jaar als student in onze wijk komt, zal deze specifieke wijkgeuren niet meer kennen. Geuren kun je niet als foto’s opslaan. Ja, je kunt een blikje vullen met geur, maar dan kun je het blikje nooit openmaken zonder de geur kwijt te raken. Een geur bestaat alleen in het geheugen. Zo moet het badhuis in de Badstratenbuurt en het zwembad erachter ook een bepaalde geur hebben gehad, maar wie zich die geur nog herinnert, moet nu stokoud zijn.

Als ik naar de uitgeverij loop waar ik op vrijdag werk, dan kom je langs Knol’s koek. Dat is net buiten onze wijk en de geur draagt slechts een paar huizenblokken ver, maar je wordt altijd iets vrolijker als je de geur van verse noten- of kandijkoek meekrijgt. Ik weet niet hoe het is als je een directe buurman bent van de koekfabriek en de hele dag in de koeklucht zit. Dat je geliefde ’s avonds thuiskomt en tegen je zegt: ‘Wat ruik je weer naar oude wijvenkoek!’

Coen Peppelenbos

Deze column verscheen eerder in Ahoy, het wijkblad van de Zeeheldenbuurt, najaar 2022.

Te gast bij de podcast Hooggeëerd publiek

 

Beluister de aflevering hier.

Onder de vulkaan met Ellen Ombre, Annette Portegies en Wim T. Schippers

 

Onder de vulkaan op 9 oktober met Bram Oostveen, Bert Boekschoten en Michael Hermse

 

Hermans was hier

In hun talkshow ontvangen Roos Custers en Coen Peppelenbos een literator, paleontoloog en een archivaris. ‘Hermans was hier’ is het thema van aflevering #1 van seizoen 5. ‘Vrij belangrijke foto’s’, zo heet de tentoonstelling met foto’s van Hermans die nog tot 8 januari te zien is in het Fotomuseum in Den Haag. Bram Oostveen stelde met Piet Schreuders de tentoonstelling samen. Oostveen is ook via het Huygens Instituut betrokken bij de publicatie van de Volledige Werken waarvan onlangs het allerlaatste deel verscheen. Bert Boekschoten is paleontoloog en de laatste hoogleraar paleontologie van Nederland, een uitstervend beroep kortom. Op het Groningse Geologisch Instituut raakte hij bevriend met zijn collega Hermans, die vriendschap zou tot de dood van Hermans duren. Op onze kaart zijn ze samen te zien op de vuilnisbelt van Aalten, begin jaren zeventig. Welke sporen heeft Hermans nagelaten in Groningen? Aan de hand van foto’s en documenten uit de Groninger Archieven belicht collectiebeheerder Michael Hermse enkele momenten uit het leven van Hermans in Groningen, de stad die hij haatte toen hij in 1973 vertrok en waar hij nooit meer naar terugkeerde. Waar: Grand Theatre, Grote Markt 35, 9711 LV Groningen Wanneer: zondagmiddag 9 oktober 15.00 uur Prijs: € 10,00 (CJP/Student € 7,50) Onder de vulkaan wordt gemaakt door Roos Custers, Coen Peppelenbos en Pauline Durlacher en is een productie van Stichting Square Web. Vorige afleveringen kunt u beluisteren of bekijken via www.onderdevulkaan.nl.

Onder de vulkaan met Aafje de Roest, Jeroen Dera en Tonnus Oosterhoff

 

Onder de vulkaan met Oeke Hoogendijk, Michel Krielaars en Nyk de Vries

Van weinig filmmakers gaan in een seizoen meerdere films in première. Documentairemaker Oeke Hoogendijk leverde er deze winter liefst drie af: De schatten van de Krim, Housewitz, over de straatfobie van haar moeder en Licht, over de operacyclus van Karlheinz Stockhausen en zijn dramatische levensverhaal. ‘Het was niet per se Stockhausens muziek die me trok, daar word ik soms zelfs nerveus van. Maar je proeft er wel direct in dat Stockhausen een grote geest was.’ 

 Hoe is het mogelijk dat onder het terreurbewind van Stalin het muziekleven bloeide? Michel Krielaars, chef Boeken bij NRC en auteur van onder meer Het brilletje van Tsjechov, schetst in De klank van de heilstaat in tien portretten de uitdagingen en gevaren rondom het componeren en spelen van muziek in de Sovjet-Unie. Volgens Trouw doet Krielaars een ‘fascinerende poging iets van die complexe werkelijkheid uit de doeken te doen.’ 

 Van 2019 tot en met 2021 was schrijver, dichter en muzikant Nyk de Vries Dichter fan Fryslân. In zijn recentste bundel Asman vind je tweetalige gedichten uit die periode en nieuwe prozagedichten. Bij de bundel horen bovendien een achttal prachtige videoclips. Deze middag levert Nyk de Vries ook een muzikale bijdrage. 

Waar: Grand Theatre, Grote Markt 35, 9711 LV Groningen. 

Wanneer: zondagmiddag 6 maart 15.00 uur. 

Prijs: € 10,00 (CJP/Student € 7,50) Tickets alleen online verkrijgbaar via het Grand Theatre. 

Onder de Vulkaan wordt gemaakt door Roos Custers, Coen Peppelenbos en Pauline Durlacher en is een productie van Stichting Square Web.

De kunst van het buigen

Onder de vulkaan (via Zoom) met Gustaaf Peek, Barbara Stok en Arjen Dijkstra

 

Gedroomde paradijzen is het thema van aflevering #2, seizoen 4.

In A.D. van Gustaaf Peek varen we mee naar Indië. Op reis naar fortuin en geluk ontdekken we de rauwe werkelijkheid van het leven op zee. ‘Uniek proza’ noemde NRC Handelsblad deze roman, die afrekent met de romantische scheepsverhalen over de 16e en 17e eeuw. Met fictie kun je ons beeld van de historie veranderen – kom je dan dichter bij de waarheid?

Wie naar de voormalige universiteitsstad Franeker reist, vindt in het Planetarium van Eise Eisinga ook nu nog de accurate stand van de hemellichamen. Wie was deze man die in de achttiende eeuw in zijn eigen huis aan een titanenwerk begon? Arjen Dijkstra, directeur van het Groninger Universiteitsmuseum schreef over deze bijzondere Fries de biografie De Hemelbouwer.

Barbara Stok maakt strips. Beter gezegd: Barbara Stok is één van de belangrijkste stripmakers van Nederland. Ze vergaarde wereldroem met haar boek Vincent, over Vincent van Gogh. De afgelopen vijf jaar werkte ze aan een beeldroman over Hipparchia, een van de eerste vrouwen die filosoof werd. De filosoof, de hond, en de bruiloft verscheen op 30 november.

Eén thema, twee presentatoren, drie gasten. In hun zondagse talkshow ontvangen RoosCusters en Coen Peppelenbos een schrijver, een wetenschapper en een kunstenaar.

Waar: Grand Theatre, Grote Markt 35, 9711 LV Groningen.
Wanneer: zondagmiddag 5 december, 15.00 uur.

Prijs: € 10,00 (CJP/Student € 7,50) Tickets alleen online verkrijgbaar via www.grandtheatregroningen.nl.

Onder de Vulkaan wordt gemaakt door Roos Custers, Coen Peppelenbos en Pauline Durlacher en is een productie van Stichting Square Web.

Deze aflevering van Onder de vulkaan wordt opgenomen en is op pakjesavond te zien via onderdevulkaan.nl en via Tzum.

Onder de vulkaan met Gerda Blees, Toef Jaeger en Philip Akkerman

 

Een frisse blik is het thema van aflevering #1, seizoen 4.
 
Met haar debuutroman Wij zijn licht won Gerda Blees de Literatuurprijs van de Europese Unie en de Nederlandse Boekhandelsprijs. Een boek over een kleine woongemeenschap die nogal verstikkend werkt. De perspectieven zijn intrigerend, want ook twee sigaretten, het dagelijks brood en een slowjuicer vertellen het verhaal.
 
In De jongens van Barbarber portretteert Toef Jaeger de mannen achter het literaire tijdschrift Barbarber. Jaeger had de beschikking over het Barbarber-archief van K. Schippers met wie ze nauw contact had tot aan zijn dood. Met de Barbarber-blik wordt de literatuur een stuk begrijpelijker en de werkelijkheid een stuk interessanter.
 
Voor schilder en tekenaar Philip Akkerman is het duidelijk: het doel van het bestaan is het maken van een zelfportret. Sinds 1981 heeft hij meer dan 10.000 portretten van zichzelf gemaakt. Altijd hetzelfde, altijd anders. Wat maakt dat hij nooit op zijn eigen hoofd is uitgekeken?
 
Eén thema, twee presentatoren, drie gasten. In hun zondagse talkshow ontvangen Roos Custers en Coen Peppelenbos een schrijver, een wetenschapper en een kunstenaar.
 
Waar: Grand Theatre, Grote Markt 35, 9711 LV Groningen.
Wanneer: zondagmiddag 10 oktober, 15.00 uur.
Prijs: € 10,00 (CJP/Student € 7,50) Tickets alleen online verkrijgbaar via www.grandtheatregroningen.nl.
Onder de Vulkaan wordt gemaakt door Roos Custers, Coen Peppelenbos en Pauline Durlacher en is een productie van Stichting Square Web.