Een zwarte man wordt ontvoerd en verkocht als slaaf. De succesvolle film Twelve Years a Slave is gebaseerd op het gelijknamige boek van Solomon Northup uit 1853. De vrouw van regisseur Steve McQueen, Bianca Stigter, vertelde erover in het programma Pauw & Witteman. Dat leverde een ongemakkelijk moment op. Witteman: 'Het is niet leuk om als blanke naar die film te kijken.' Stigter: 'Ik mag toch hopen dat je je ook kunt identificeren met de hoofdpersoon, Solomon Northup. Het is ellendig om te zien wat iemand meemaakt.' Eigenlijk bedoelde ze of de presentator zich wel kon identificeren met een zwarte man. De talkshowhost begreep de boodschap, maar volhardde in zijn mening: 'Ik vond het ellendig om naar te kijken; dat zal toch wel zijn omdat de blanken het zo slecht doen. Sorry dat ik het zeg, ik heet Witteman, maar dat zijn mijn voorouders.'
Toen ik Carry Slee jaren geleden interviewde, vertelde ze, volkomen te goeder trouw, dat ze altijd één personage met een allochtone herkomst in haar boeken stopte. Slechts één personage dat ervoor moest zorgen dat kinderen op 'zwarte' scholen niet alleen maar lazen over de avonturen van witte kinderen. Slee was dan nog een lichtend voorbeeld. Van lezers mag je inlevingsvermogen verwachten, van schrijvers dat ze niet met oogkleppen naar de samenleving kijken.
De pedagoog Lea Dasberg, haar leven lang in een rolstoel, heeft ooit haar afkeer uitgesproken van de boeken die men haar als kind opdrong: zielige lectuur over meisjes in een rolstoel. De kracht van literatuur is juist dat alles kan: je kunt als man meegaan in het opstandige karakter van Majoor Frans van A.L.G. Bosboom-Toussaint. Als meisje in een rolstoel verlang je vooral naar romans over danseressen en marathonlopers.
Jamal Ouariachi schreef samen met Daan Heerma van Voss en David Pefko de erotische trilogie 25-45-70. De boeken werden ingestuurd voor de Opzij Literatuurprijs: 'Vanwege dat prachtige vrouwelijke personage Hanna. Maar wat denk je? Wéér alleen maar vrouwelijke auteurs op die shortlist! Stelletje seksisten!' Ironisch beschimpt Ouariachi op facebook de gebrekkige ruimhartigheid van de jury. Dat is comfortabeler dan ervan uitgaan dat de jury kwaliteitseisen had.
Deze kroniek verscheen eerder in de Leeuwarder Courant, op 22 februari 2014.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten