De beste en slechtste boeken van 2006

Het was weer een slecht leesjaar: slechts 85 titels gelezen (dichtbundels en non-fictie niet meegerekend). Een goed voornemen staat dus al vast: meer lezen.
Bij het doornemen van de lijst gelezen boeken viel me dit jaar ook de enorme hoeveelheid boeken op waar ik me echt doorheen heb moeten worstelen: vandaar na de top tien van goede boeken ook een kleine top drie van slechte boeken.

De beste tien

1 Gerbrand Bakker - Boven is het stil
Prachtige roman waarin een zoon na een verpest leven op de boerderij wraak neemt op zijn vader. Stilistisch prachtig. Bakker weet ook een personage te creëren bij wie je werkelijk benieuwd bent hoe het met hem gaat. Psychologisch klopt dit boek helemaal. Veruit het beste debuut van dit jaar en gelijk ook het mooiste boek van 2006.

2 Rob van Essen – Het jaar waarin mijn vader stierf
Autobiografisch boek. Mengeling van dagboek en herinneringen aan het leven van zijn vader dat Van Essen construeert aan de hand van de christelijke jeugdboeken die zijn vader schreef. Daarnaast geeft dit mooie boek (dat prachtige kritieken kreeg) ook een hilarische inkijk in de keuken van de schrijver zelf. Ontroerend en grappig.

3 Jessica Durlacher – Arthuro d’Alberti
In het najaar heb ik Jessica Durlacher geïnterviewd. Ter voorbereiding op het gesprek had ik het dit jaar uitgekomen boek Arthuro d’Alberti gelezen, dat een beetje onopgemerkt is in de pers. Het is tijdens de boekenweek ondergesneeuwd tussen de honderden andere muziekboeken. Durlacher brengt het leven van haar grootvader in beeld die eigenlijk zanger had willen worden, maar de oorlog stak daar een stokje voor. Tegelijk geeft het dunne boekje (opnieuw) een andere kijk op haar vader: G.L. Durlacher. Ik zag gisteren dat het boek herdrukt is (met CD).

4 L.H. Wiener – De verering van Quirina T.
Soms bewaar je boeken voor de vakantie omdat je weet dat je zeker iets moois leest. Bij Wiener is dat altijd het geval. Deze roman is de briljante opvolger van het al even mooie Nestor.

5 Stefan Brijs – De engelenmaker
De eerste honderd bladzijden denk je nog: waar moet dit naartoe? Maar dan krijgt het boek vaart. Absurd, grappig en beklemmend boek over de wel hele geheimzinnige kinderen van de dorpsdokter.

6 Dimitri Verhulst – De helaasheid der dingen
Roman van een talent dat ik vanaf nu wilt volgen. Mooie, rauwe schets van het Vlaamse familie- en plattelandsleven.

7 Erlend Loe – Doppler
Krankjorum boek van deze Noorse schrijver, zoals alle boeken van Loe een beetje merkwaardig zijn. Hoofdpersoon keert zich af van het gewone leven en gaat in het bos leven alwaar hij contact krijgt met een elandenjong.

8 Remco Campert – Het satijnen hart
Heeft dit jaar gelukkig het columnschrijven eraan gegeven zodat hij meer romans kan maken. Dit is een hoogtepunt in zijn oeuvre: oude chagrijnige kunstenaar maakt schoon schip nadat hij hoort dat zijn grote liefde is overleden.

9 A.M. Homes – Dit boek redt je leven
Klinkt als een zelfhulpboek, maar is het niet. Enorme yup verandert zijn leven drastisch nadat hij op een ochtend denkt dat hij doodgaat.

10 Rascha Peper – Stadse affaires
Columns. Lekker geschreven. Humoristisch en ontroerend (een combinatie die me blijkbaar bevalt). Je zou willen dat er meer was.

Slechtste boeken
Zoals gezegd: de hoeveelheid rotzooi was dit jaar niet te overzien. De drie ergsten.

1 Al Galidi – Maanlichtmoerassen
Over pratende en dus levende toiletpotten en wasbakken. Wie bedenkt zoiets? Erger nog: waarom geeft iemand dit uit?

2 Vinco David – Mannenharem
Boek dat maar niet wil kiezen tussen fictie en non-fictie. Prachtig uitgegeven (hardcover) met veel kleurenfoto’s. Centrale vraag is of er ook homoseksualiteit in de moslimwereld is. Antwoord: ja en de hoofdpersoon heeft natuurlijk direct te maken met alle grote homoseksuelen uit de geschiedenis van gay Midden-Oosten. Erbarmelijk slecht geschreven.

3 Elle van Rijn – De tragische geschiedenis van mijn succes
Soapsterretje dat denkt te kunnen schrijven. Dat kan ze niet.

Mooiste non-fictieboek
Joris van Casteren – Zeg mijn lezers dat ik doorschrijf
Schitterende portretten van schrijvers die in de vergetelheid zijn geraakt of dreigen te raken. Schrijver worden blijkt in ieder geval niet goed voor je geestelijke gezondheid te zijn. Mislukt schrijver worden tenminste.

Mooiste dichtbundel
Jan- Willem Anker – Donkere Arena
Een jaar na zijn debuutbundel verscheen al zijn opvolger. Verstilde en sobere poëzie.

Clip van Meindert Talma & the negroes

Van Meindert Talma & the negroes (met onder meer Nyk de Vries en Meindert Talma) verscheen onlangs een nieuwe cd, Nu geloof ik wat er in de bijbel staat. Op YouTube kun je alvast genieten van een sober nummer.

Lip sync allemaal

Meer dan wat wij vroeger deden, zingend in een haarborstel in ons eigen kamertje is het niet, maar sinds internet er is, wordt alles wat zich op de jongenskamer afspeelt wereldkundig. Ik heb het natuurlijk over lip sync, het lipsynchroon meezingen met de muziek. De eersten in het genre waren twee Koreaanse (?) jongens die met ontbloot bovenlijf een totaal onbegrijpelijk lied zongen. 'Chin 2' heette de video (gelukkig ondertiteld). Ze kregen al snel een reactie van twee Amerikanen, Unchin 2. En dan heb ik het nog niet eens over Antichin.
Sindsdien staat heel youtube vol met meegezongen eigen video's. De mooiste is van twee Franse jongens.

Anderen maken er een heel werk van en stappen af van het blote bast-principe.

Eigenlijk is dat te professioneel. Het moet er een beetje debiel uitzien. Daarin zijn ze bij de volgende Scatmanversie wel in geslaagd.

Zo kom je nog eens op heel aparte songs.

Maar de lol moet toch vooropstaan, zoals bij deze hele serieuze jongens

De linkse jongen zingt ook mee bij 'I will survive'. Helemaal lip sync is het niet.

Natuurlijk komt deze klassieker nog een keer voor. Deze jongen maakte er een hele film van en schakelde zijn familie ook in.

Al deze mensen zijn uitverkoren tot 'person of the year' door Time.

Tzum in Teleteksteindejaarskwis

Bart Temme wees me erop dat Tzum (na al eerder gefigureerd te hebben in de kwis Per seconde wijzer) opnieuw in een kwis voorkomt: de oudejaarskwis van teletekst, pagina 432/4

Frans Haks overleden

Gisteravond is de oud-directeur van het Groninger Museum, Frans Haks, overleden. De man, zoals alle grote en originele geesten, is weggepest uit deze provinciestad nadat hij zijn grootste droom had gerealiseerd: de nieuwbouw van het museum in het verbindingskanaal. Sindsdien is Groningen een prachtig museum rijker, en een hoop publiekstrekkende tentoonstellingen rijker, want sinds het vertrek van Haks is het museum langzamerhand aan het indutten tot een doorsnee provinciaal museum.

Onder Haks was dat anders. Ik heb in mijn studententijd leren kijken naar kunst door Haks. Hij bedacht nieuwe manieren om tentoonstellingen te maken (zoals een spannende audiotour door Willem de Ridder), hij haalde nieuwe kunst uit Italië en Duitsland, hij verbreedde mijn kunstopvatting door ook design en videoclips als kunst tentoon te stellen. Kortom: met Haks gebeurde er wat in het museum: controversieel, grensverleggend en altijd uitdagend, zoals kunst zijn moet.

Op deze site staat een video over het aankoopbeleid van Haks.

Stadsdichter Groningen en Leeuwarden

Kreeg gisteren van de gemeente Groningen een brief met de uitnodiging voor de slotmanifestatie van de Poëziemarathon in Groningen. Daar wordt de naam van de nieuwe stadsdichter bekendgemaakt. De opvolger van Ronald Ohlsen wordt gekozen uit 17 kandidaten. Bij mijn weten kiest men in Groningen 'blind', dat wil zeggen: de jury kent de namen niet en gaat alleen af op de kwaliteit van de gedichten. Ik heb me gekandideerd, evenals Rense Sinkgraven. De vraag is: wie zijn de overige 15 kandidaten?

In Leeuwarden werkt men anders. Daar werkt men met nominaties. Derwent Christmas, een van de oprichters van Tzum, is genomineerd. Hij noemt op zijn weblog ook nog de naam van een andere kandidaat: Sam Westra.
Update: volgens de site www.liwwadders.nl is ook Melvin van Eldik genomineerd.

Wordt vervolgd.

Kerstgroet

Vond deze geweldige link op het weblog van Asing Walthaus (a must read). Kon het natuurlijk niet laten om ook mezelf te laten dansen. Klik hier.

Een prachtig uitgegeven boekje

De eerste recensie van Poëtisch Den Haag is binnen. Uit AD/Haagsche Courant van 11 december.

Torenstraat favoriet bij Haagse dichters *
Door JAN-HENDRIK BAKKER

DEN HAAG - Als een rode draad liep door de presentatie van de bundel Poëtisch Den Haag vrijdag de crematie van Mariska Veres, blijkbaar de muze van veel oudere dichters. Een zeer Haagse muze in elk geval, en dat kwam niet slecht uit want om Den Haag gaat het in dit boekje. Zevenentwintig dichters geven hun kijk op de stad door er een speciaal plekje uit te lichten en dat te bezingen.
Hoewel bezingen, bespotten mocht ook. Zo neemt Ronald Giphart de ambtelijke cultuur van het ministerie van Onderwijs op de hak. Zijn gedicht is volgestampt met nietszeggende, onleesbare ministerietaal waar de mensen in het veld, de onderwijzers en docenten, al decennia lang maagzweren van krijgen. En Andriaan Bontebal krijgt de prijs voor het kortste gedicht. Titel: ‘Bagijnenstraat’. Ooit was het hier/ klaar in een wip. Hetgeen daarmee ook voor Bontebal geldt. De opzet van Poëtisch Den Haag is een kennelijk beproefde. Aan de bundel is namelijk een wandeling verbonden langs de locaties die door de dichters zijn uitgekozen. Het overgrote deel beperkt zich tot het centrum met slechts één uitstapje naar Scheveningen. Raar eigenlijk, want je zou verwachten dat de vergane grandeur van de badplaats menig dichterziel zou beroeren. Aan de bundel hebben niet alleen hardcore ‘inheemse’ dichters meegewerkt. Carla Bogaards, Piet Gerbrandy, Anton Ent, John Schoorl en Albertine Soepboer associeer je niet onmiddellijk met de stad. Toch hebben ze er een band mee. Soms zijn ze er geboren, soms hebben ze, zoals Volkskrantverslagger John Schoorl, een halve nacht opgesloten gezeten in een leeg stadhuis. Eerlijk gezegd maakt die blik van de ‘halve’ buitenstaander deze bundel juist heel aardig. Favoriete plek is de Torenstraat, maar liefst vier gedichten zijn er gesitueerd, twee over de Haagse Toren en twee over ijssalon Florencia. Blijkbaar liggen hier, meer dan rond het Binnenhof of het Voorhout, de aanhechtingspunten van de dichterlijke stadskaart. Rest nog te zeggen dat Poetisch Den Haag een prachtig uitgegeven boekje is geworden. Coen Peppelenbos (red.), Poetisch Den Haag, een wandeling in gedichten. Kleine Uil, 12,50 euro.

* Dit is de titel op het web. De papieren krant kopte: 'Den Haag bezongen door 27 dichters'.

Heel schrijvend Nederland juicht

De Lira-gelden stromen weer binnen. Op grond van het aantal uitleningen in de bibliotheken kent de Lira elk jaar een bepaald bedrag toe aan schrijvers. Het eerste jaar dat ik meedeed, ontving ik maar liefst 11 eurocent (het behoorden 14 eurocenten te zijn, maar er gingen administratiekosten vanaf).
Dit jaar komt het meeste geld binnen via Harde actie en Tavenier (die dankzij bijzonder slechte besprekingen van Cees van der Pluijm voor Biblion door extreem weinig bibliotheken zijn aangekocht). Desondanks worden de romans in de bibliotheken die ze wel hebben goed gelezen.

Het aantal uitleningen:
Tavenier 155x
Harde actie 86x
De Groninger blaarkop 69x
Poëtisch Rotterdam 61x
Poëtisch Amsterdam 13x
Poëtisch Groningen 11x
Poëtisch Utrecht 11x
Poëtisch Academisch Groningen 4x
Dat zijn 411 uitleningen in totaal. Elke dag leent er dus wel iemand een boek waaraan ik heb meegewerkt. Dat is toch een mooie gedachte.

Na aftrek van administratiekosten levert dat €13,89 op. Niet direct een bedrag om feestend over straat te gaan, maar het leuke van de Lira-gelden is dat je die krijgt zonder dat je iets hoeft te doen.

Poëtisch Den Haag gepresenteerd

In de openbare bibliotheek van Den Haag, om precies te zijn in de Haagse Lobby op de tiende verdieping, werd gisteren Poëtisch Den Haag gepresenteerd. Het eerste exemplaar werd overhandigd aan burgemeester Wim Deetman die het gedicht van Fred Papenhove over het Vredespaleis tijdens zijn toespraak voorlas. Daarna traden de dichters Mischa Andriessen, Jet Crielaard, Diann van Faassen, Cor Gout, Corrie Joosten, Max Lerou, Erik Lindner, Fred Papenhove (die zijn eigen gedicht, eeerlijk is eerlijk, toch beter voorlas), John Schoorl, Harry Zevenbergen, Henk van Zuiden en ondergetekende op.
Maar liefst drie dichters memoreerden het overlijden van Mariska Veres. Henk van Zuiden las in plaats van zijn gedicht over het standbeeld van Wilhelmina een hommage aan de zangeres voor, die op datzelfde tijdstip elders in Den Haag werd gecremeerd (beide gedichten zijn te vinden op de website van Henk van Zuiden)
Het hoogtepunt van de middag vormde het optreden van Cor Gout die zijn gedicht over de gesloopte bioscoop Metropole Palace had voorzien van muziek.

Daarna was het tijd voor een borrel en konden we genieten van de stad die aan onze voeten lag. Fred Papenhove vertelde dat hij in het voorjaar met zijn tweede bundel komt in de Contrabasreeks, ongeveer tegelijkertijd met zijn compaan John Schoorl die in de Sanwichreeks debuteert.


Alle dichters in Poëtisch Den Haag:
Mischa Andriessen, Jan Baeke, Carla Bogaards, Adriaan Bontebal, Maurice Buehler, Bart Chabot, Jet Crielaard, Remco Ekkers, Henk van der Ent, Diann van Faassen, Piet Gerbrandy, Ronald Giphart, Cor Gout, Kees 't Hart, Corrie Joosten, Anton Korteweg, Max Lerou, Daan de Ligt, Erik Lindner, Koos Meinderts, Thomas Möhlmann, Fred Papenhove, John Schoorl, Albertina Soepboer, Edward van de Vendel, Harry Zevenbergen, Henk van Zuiden.

(foto: Peter ten Hoor)

Schandaal in de Jan van Galenstraat

Op verkiezingsdag vond ik een papiertje op de trap naar mijn bovenwoning. Het lag opgevouwen aan de kant van mijn buurvrouw, maar ik was nieuwsgierig genoeg om het open te vouwen. Het briefje was voor mij bestemd.

22 november 2006

Geachte bewoner(s),

Na lange tijd mij geërgerd te moeten hebben, is de emmer nu toch overgelopen. Dit is dan ook de aanleiding voor dit verzoek.

Zoals U zelf wellicht weet staat er een geelgeschilderd torso voor uw raam. Nu is het geval dat ik mij hier mateloos aan stoor. Ik wilde u dan ook vriendelijk verzoeken om hetgeen te verwijderen en het te verwisselen voor een bloempot o.i.d. Hierdoor zou het straatbeeld aanzienlijk verbeteren.

Met vriendelijke groet,

*** (p.s. ik wens graag anoniem te blijven)

Je vraagt je af waar iemand zich druk om maakt. Je vraagt je ook af wie het is. En het ergste van alles: deze oude plastic C&A-torso (twintig jaar geleden meegenomen uit een filiaal in Deventer) is niet geel geschilderd. Zon en rook hebben hun werk gedaan.

Schilders en dichters

Ben nog steeds wat aan het herstellen van de computercrash, maar zo langzamerhand valt alles weer op zijn plaats. Twee weken geleden werd ik geportretteerd door een schildersgroep rond Rob Elzinga. Die groep maakt portretten van Groninger dichters. Tijdens de roemruchte poëziemarathon zullen deze schilderijen in de stad tentoongesteld worden.

Ik heb een keer eerder als model gezeten. Op een kunstbeurs, meer dan tien jaar geleden, maakte de schilder Hagendoorn een snelportret. Nu moest ik van elf tot vier zitten en op kleine pauzes na bewegingloos blijven. Ik moest toch vaak lachen omdat je als docent gewend bent om iemand aan te kijken als die opkijkt tijdens een college. Nu zag je continu iemand heel heftig naar een deel van je gezicht kijken, zonder je echt aan te kijken. Het oogcontact mislukte dus keer op keer en toch ben je zo gewend om terug te kijken dat je steeds weer dat oogcontact probeert te maken.

Aan het einde van de dag liet iedereen zijn werk zien. Dat was vrij confronterend omdat ik vond dat ik een vrij 'harde' uitstraling had bij de meesten. Zo word je dus gezien door anderen.

Rob stuurde me vorige week een van de portretten die ik zelf wel goed gelukt vond.

Poëtisch Leeuwarden gepresenteerd

Afgelopen vrijdag is Poëtisch Leeuwarden gepresenteerd op het Stadhuis in Leeuwarden (natuurlijk). Burgemeester Geert Dales ontving het eerste exemplaar en benadrukte nog eens het unieke poëtische klimaat in de Friese hoofdstad. Samensteller Arjan Hut presenteerde op een professionele, rustige manier de aanwezige dichters aan de rest van het publiek (en soms ook aan elkaar).
Toen ik 's avonds thuiskwam belde de weeklezer op om te zeggen dat er één iemand vergeten was in de index van het boek. Toevallig dezelfde figuur die die index heeft nagekeken op fouten: moi.





(foto's Peter ten Hoor)