1000 sleutelteksten in de Basisbibliotheek

Sinds vanmiddag is hij er dan: de grootste canonlijst tot nu: 1000 sleutelteksten uit de cultuurgeschiedenis van de Lage Landen. De basisbibliotheek kortweg. Meteen maar even grasduinen. T.A. van Dijk, De Rasoel-Komrij affaire. Een geval van elite-racisme als één van de vijf belangrijkste boekwerken uit 2003. Wat? Van Komrij zelf staat Papieren tijgers erop uit 1978 en uit 1979 De stankbel van de Nieuwezijds, Het boze oog uit 1983. Zijn dat zijn belangrijkste bijdragen aan de Nederlandse cultuur? Ik zou gekozen hebben voor zijn tv-kritieken en voor zijn bloemlezingen, want ondanks mijn kanttekeningen bij de laatste bloemlezing zijn deze boeken bij uitstek canonvormend. Kun je je eigenlijk wel een Nederlander noemen als je geen Dikke Komrij in de kast hebt staan?
In 2005 dan: Dirk van Delft, Heike Kamerlingh Onnes. Wat? Wie zitten er eigenlijk in de keuzecommissie? Ah ik zie het al: Dirk van Delft onder meer. Zouden er nog meer mensen uit de commissie hun eigen boek op de lijst hebben gekregen? En jawel: Michiel van Kempen, Een geschiedenis van de Surinaamse literatuur (5 delen), Jo Tollebeek, De toga van Fruin en Paul Schnabel, Tussen stigma en charisma hebben hun boeken in de basisbibliotheek geschoven. Dat ligt voor de hand natuurlijk, want dit zijn heel belangrijke boeken, alhoewel de begeleidende tekst deze lijst meteen discutabel maakt:

Het project ging van start onder de werktitel ‘Duizend meesterwerken’. Tijdens de beraadslagingen werd ‘meesterwerk’ gaandeweg vervangen door ‘sleuteltekst’. Dat bleek een veel handzamer begrip om de veelzijdigheid en meerstemmigheid van de Nederlandstalige cultuur te laten zien. Een deel van de teksten, misschien wel meer dan de helft, behoort desalniettemin tot de onbetwiste klassiekers uit het Nederlandse taalgebied: Van den vos Reynaerde, Max Havelaar, Herfsttij der Middeleeuwen, Het achterhuis. Voor een ander deel zijn de titels gekozen als bijzondere representanten van een veel grotere groep teksten uit een vakgebied of een genre. De keuze had soms ook heel gemakkelijk op een andere titel kunnen vallen.

Dit zijn de 1000 sleutelteksten, maar het hadden net zo goed andere teksten kunnen zijn. Bekijk de lijst in de basisbibliotheek en vraag je af wat je moet met een lijst waarop De puinhopen van acht jaar paars van Pim Fortuyn, Oorlogswinter van Jan Terlouw en De liefde van Bob en Daphne van Han B. Aalberse gebroederlijk naast elkaar staan?