Folkert de Jong in het Groninger Museum

Dieter Roth meets Andy Warhol, dat is de meest korte samenvatting van het werk van Folkert de Jong. Gisteren werd zijn tentoonstelling 'Circle of trust' officieel geopend in het Groninger Museum.

Ik weet niet wat het was, maar ik vond alles even ergerlijk: de bomvolle ontvangsthal, de kunst, de hapjes en vooral de combinatie van die drie. Na een welkomstwoord van Kees van Twist, waarbij hij de reclametekst van het museum aanvulde met het woordje 'bijzonder' was het officiële gedeelte voorbij. Dat was dus na vijf minuten. De kunstenaar zelf kwam niet aan het woord (wilde dat misschien ook niet), maar ook niet iemand die bevlogen over zijn werk kon vertellen. Dan maar even de ronkende tekst van museum erbij gepakt:

Folkert de Jong is bekend om zijn levensgrote beeldengroepen die gemaakt zijn van Styrofoam en polyurethaanschuim, dat als isolatiemateriaal gebruikt wordt voor onder andere in de bouw, architectuur en de decorbouw van de Hollywood filmindustrie. Met dit voor de kunst atypische materiaal, dat afkomstig is van de petrochemische industrie, schept De Jong opmerkelijke en complexe tableaus van groteske werelden, die macht, geweld, rampspoed en andere verontrustende aspecten van de menselijke conditie tot onderwerp hebben. Geïntrigeerd door de krochten van de menselijke ziel, sleurt de kunstenaar de kijker mee in die wereld waar het bizarre en het kwetsbare samenkomt.

Dus.
Ik vind Styrofoam en polyurethaanschuim, al dan niet met verf bespat, lelijke materialen. Je ziet ook meteen het conceptuele idee erachter en daar word ik ook wat narrig van. Maar het meest stuit me de thematiek tegen de borst: geweld en oorlog als kermisattractie opgesteld in het museum, terwijl de bezoekers hunkeren naar het glas witte wijn en de drie soorten wraps met ei en ham of guacamole die in glaasjes wachten op de bezoekers. Alsof je met een glaasje champagne op de opening van de World Press Photo staat met achter je een groot portret van een kind dat aan het hongeren is. We keken niet naar het menselijk tekort, we waren het.
Nergens, maar dan ook nergens had je het idee dat er een persoonlijke noodzaak was voor de kunstenaar om tot dit soort kunst te komen. En dan worden die schedeltjes en marcherende soldaatjes kunstzinnige clichés.



Ik heb ook gemerkt dat het op zo'n opening niet over kunst gaat. Ik ben altijd wat naïef in dit soort dingen en heb pas laat door dat je met iedereen vriendelijk moet praten en het liefst laffe dingetjes uitwisselen. Het is netwerken geblazen. Je kijkt rond of je iemand kent en vlindert van gesprekje naar gesprekje. Een soort Facebook maar dan in het echt.
Het was een beetje een B-event, want de bobo's vertrokken al vrij snel uit het museum. Boven stonden nog hele plateaus met volle glazen te wachten op bezoekers die niet meer kwamen. Ik hoorde iemand in het voorbijgaan zeggen dat de belichting heel erg goed was.