De recensiepraktijken van Drs. Cees van der Pluijm (4)

Drs. Cees van der Pluijm recenseert voor het NBD/Biblion. Dat is makkelijk werk, want je kunt boeken foutief interpreteren en ze toch beoordelen. Dat gebeurt in de aanschafsuggesties van het NBD/Biblion op een manier die ook op de middelbare school gangbaar is. In de onderbouw. Leerlingen moeten nadat ze een boek gelezen hebben 'beoordelingswoorden' aanvinken. Drs. Cees van der Pluijm kan dat ook heel goed; hij kan soms wel negen beoordelingswoordjes in één zin kwijt. Je bent doctorandus of niet.
Drs. Cees van der Pluijm heeft zich ook gespecialiseerd: naast Nederlandse taal- en letterkunde heeft hij een bijvak Zuid-Afrikaans gedaan. Sindsdien mag hij bij het NBD/Biblion ook Zuid-Afrikaanse boeken bespreken. Maar zijn grootste specialisme, homoseksualiteit (en zonder diploma) zit zijn andere specialismen soms wat in de weg. Tot zover de samenvatting van de vorige delen.

Drs. Cees van der Pluijm is fulltime homo, maar toch krijgt hij af en toe een boek toegeschoven uit de Nederlandse literatuur dat niet direct bij zijn specialisme hoort. Zo kreeg de doctorandus in 2001 de nieuwste roman van Ronald Giphart in zijn handen.

Ronald Giphart – Ik omhels je met duizend armen

Deze dikke roman van de populaire Ronald Giphart (1965) draait om een paar verhaallijnen: de liefde van Giph voor zijn prachtige vriendin, het lijden en sterven van Giphs moeder en de uitbundige vakantie op La Palma met een troepje filmcollega's. Verder zijn er de vertrouwde Giphartelementen: veel seks, humor, literatuur, levensdrift en een gemakkelijke verteltrant. Giphart is een speler met taal en thema's; soms bluft hij, soms is hij flauw, maar het geheel is sprankelend en leeslustbevorderend. Het meest aansprekend is het verhaal over de moeder die verzorgd wordt door Giph en zijn zusje. Giphart slaagt erin te ontroeren door alle branie heen. Deze roman is effectief geschreven, gaat de grote thema's niet uit de weg, en is laagdrempelig zonder triviaal te worden.
(Biblion recensie, Drs. Cees van der Pluijm)

Verbranden of verbieden?
Ik zou willen dat ik ooit zo'n recensie had gekregen van Drs. Cees van der Pluijm. Ik denk dat de bibliothecarissen het boek meteen en masse besteld hebben. Dat zouden ze sowieso doen, want zelfs de meest ongeletterde bibliothecaris weet nog dat Giphart populair is. Misschien kun je als auteur nog wat monkelen over de opmerking 'soms is hij flauw' (weer zo'n oordeel zonder onderbouwing); misschien kun je als auteur nog wat narrig zijn over de opmerking dat de verhaallijn over de moeder het meest aansprekend was - een opmerking die in heel veel recensies terugkwam - en die ook niet onderbouwd wordt, maar over het algemeen zou ik best behoorlijk blij zijn met zo'n recensie.

Maar Drs. Cees van der Pluijm is ook nog homo. In de Gay Krant van april 2001 komt de recensent nog even terug op het boek. De toon is opeens totaal anders. In Ik omhels je met duizend armen komt namelijk ook een homoseksuele scène voor. Als de hoofdpersoon Giph samen met zijn vriend Thijm een trio doet met een meisje, doen de mannen ook wat onschuldig ruk- en pijpwerk bij elkaar. Louter om te proberen zijn ze tien minuten 'vrijblijvend homoseksueel'. Ik vond die scène, ook recensent en homoseksueel van beroep, bijzonder geestig, vrij van geest en geloofwaardig, in de zin dat veel jonge mensen op een redelijk pragmatische manier omgaan met seksualiteit. Drs. Cees van der Pluijm zag het anders. Hij vindt het een 'prutserige scènetje' en ziet er allerlei gevaren in en kenmerken van onderdrukte gevoelens. 'De angst voor verlies van de identiteit gaat hier hand in hand met de behoefte te rubriceren en te etiketteren.'
Daarna neemt zijn column een bizarre wending. Het boek dat hij eerst nog zo positief beoordeeld had ('Deze roman is effectief geschreven, gaat de grote thema's niet uit de weg, en is laagdrempelig zonder triviaal te worden.') wordt in de Gay Krant met de grond gelijk gemaakt.

Al met al is dit dus een verderfelijk boek. Giphart wordt veel gelezen door de vaderlandse jeugdigen en zo brengt hij ze maar op slechte ideeën. Als je dronken bent, mag je het blijkbaar wel eens met elkaar proberen, mits je duidelijk afspreekt dat je hetero blijft en dat het wetenschappelijke interesse betreft.
Zo worden onze hormonaal toch al zo verwarde middelbare scholieren en studenten afgehouden van de gezonde homoseksuele of lesbische inborst waarover een zo hoopgevend groot deel van hen beschikt.

Giphart doet het voorkomen alsof heteroseksualiteit normaal is, sterker nog, alsof het bovengenoemde gedrag normaal is. Aan ons de taak onze jeugd duidelijk te maken dat er een andere weg is, dat er hoop is, en dat Giph slecht is voor je natuurlijke ontwikkeling.
Wat doen we met dat boek: verbranden of verbieden?

Kijk, daar komt de ware aard van Drs. Cees van der Pluijm naar boven. De man die een positieve aanschafsuggestie schrijft voor het NBD/Biblion roept in een ander blad op tot het verbranden of verbieden van een boek. Hij doet dat volgens mij, voor de zoveelste keer na een foutieve analyse van een boek. Niets, maar dan ook niets in de roman van Giphart geeft aanleiding tot de beschuldigingen van Van der Pluijm. Hij zou juist blij moeten zijn dat er in een verder heteroseksuele roman zo'n speelse homoseksuele scène zit. Als er nou iemand is die je niet kunt beschuldigen van foute opmerkingen over homoseksualiteit, dan is het Giphart wel. Ik ken hem een beetje, heb hem meermalen geïnterviewd, zelfs binnen streng christelijke scholen, en overal praat hij vrij over seksualiteit en homoseksualiteit. Juist niet als heteroseksuele macho. Ik denk dat Ronald Giphart veel meer voor homoseksuelen betekent op scholen door zijn interviews en door juist dit soort scènes op te nemen in zijn romans, dan een krijsend oud wijf met een columnpje in de Gay Krant.

Los daarvan is het verwerpelijk dat iemand in het ene medium dit zegt en in het andere medium dat.

Los daarvan is het verachtelijk om op te roepen tot het verbieden of verbranden van boeken.

- wordt vervolgd -