Vanuit de woestijn - een deeltijd-sabbatical (2)

mijn opvatting over onderwijs is in de kern vrij eenvoudig: de docent moet veel weten en die kennis geeft hij door aan zijn leerlingen. Als ik kookles zou willen hebben, dan zou ik graag de beste kok willen hebben als docent. Samen met Roos Custers geef ik dit jaar les aan een aantal studenten van de Schrijversvakschool Groningen. We doen dat en nemen onze ervaring als redacteur (bij respectievelijk Passage en Uitgeverij kleine Uil, samen bij Tzum) mee. Daarnaast kunnen we ook nog wat en weten we ook aardig veel. Wij geven proza, maar op de donderdagavond betreedt Tonnus Oosterhoff het pand om poëziecollege te geven. Dat is nou iemand bij wie ik graag zelf nog college zou volgen. Niet vanwege zijn didactische kwaliteiten, die ken ik helemaal niet en daar ben ik ook het minst in geïnteresseerd, maar omdat hij een goede dichter is.

Tijdens mijn deeltijd-sabbatical kan ik meer nadenken over mijn vak. Sterker nog: ik kan mijn vakbladen weer eens lezen. In de trein naar Arnhem naar een optreden van Jan Glas en A.L. Snijders las ik gisteren de laatste aflevering van Levende Talen. Daarin stond een artikel van Maarten van Boxtel over een onderzoek dat hij gedaan had naar een literaire structuuranalyse van filmverhalen. 'Samen kijken naar verhalen' heet het artikel en het lijkt me als onderzoek goed in elkaar steken. Toch werd ik kregelig van het artikel. Dat komt door de overdaad aan wetenschappelijke en didactische termen die door het artikel was gestrooid. Waar de kern van literatuuronderwijs ook ligt, niet daarin. Het is niet mijn bedoeling om Van Boxtel een sneer te geven, ik wil alleen maar aangeven dat ik erg ver ben afgedwaald van wat mijn beroepsgroep als belangrijk beschouwt in het literatuuronderwijs.

Ik citeer een aantal termen uit het artikel van tien bladzijden:

ill-structured domains, eenvoudige samenwerkinsstructuren zoals check in duo's, denken-delen-uitwisselen, puzzelprincipe/eenvoudige experts, sociale interactie, meeliftgedrag, vijfpuntsschaal, voormeting, nameting, Motivated Stratgies Learning Questionnaire (MSLQ), taakwaardering, motivatie-items, meetmoment, subschalen, learner reports, classificatieschema, positieve attitude, metacognitie, (oefen)structuren, expertise-ontwikkeling/-uitwisseling

Nogmaals: ik wil niets zeggen over het onderzoek, in de eerstegraad laten we onze studenten ook dit soort onderzoeken doen, maar ik heb - net als in de tijd dat ik Nederlands studeerde en hoogleraren hoorde praten over boeken, maar diezelfde hoogleraren nooit hoorde praten over boeken die net uit waren, ze nooit zag bij literaire manifestaties, ze bijna nergens zag publiceren - het idee dat je goede literatuurlessen kunt geven louter op grond van je kennis van de literatuur, van wat er nu aan de hand is en wat je hoort, ziet en meemaakt. Dat een goede literatuurles niets te maken heeft met een voormeting of een nameting, maar alles met het moment waarop je een leerling weet te raken met een verhaal en dat je daarna iets kunt aanleren. Het heeft te maken met passie en dat woord zul je in de handboeken voor didactiek niet kunnen vinden.