In de gevangenis op 4 mei

De cellen zijn vrij benauwd en ze zijn bovendien een beetje smerig. Gisteren konden we een kijkje nemen in het Huis van Bewaring in Groningen. Normaal vond op die plek elk jaar de herdenking plaats van alle gevangenen (vooral politiek gevangenen) die hier tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben vastgezeten. Vorig jaar was de laatste herdenking, omdat de groep overlevenden nu eenmaal elk jaar uitdunde. Plannen voor de sloop van het Huis van Bewaring deden de rest. Vorig jaar is toen het plan ontstaan om een boek te maken over de gevangenis tijdens de vijf bezettingsjaren.


De sfeer was in het begin nog een beetje uitgelaten. Peter zette me nog op de foto achter een gevangenisdeur. Daarna mochten we nog door het hele gebouw dwalen. Dat was ook nieuw. Vorig jaar was de gevangenis nog in gebruik en moesten alle cellen afgesloten worden voor de herdenking. Nu was het hele gebouw onttakeld en kon je overal naar binnen. De stemming was dus nog vrolijk. De overlevenden beleven zo'n middag immers ook als een reünie.
Dat werd anders toen het officiële gedeelte van de middag begon in de sportzaal van het gevangeniscomlex.

Monique Brinks, Tineke Legger, Truus de Witte en Jan Schuur vertelden over het boek: het historische onderzoek, de interviews met overlevenden en kinderen van gevangenen en speciaal gemaakte gedichten.

De voormalige directeur van de gevangenis die min of meer de initiator was van het boek, kreeg het eerste exemplaar overhandigd uit handen van Tineke Legger.

Daarna was het nog tijd voor een tocht door het lege gebouw naar de herdenkingssteen die is aangebracht onder een urn waarin as zit dat na de oorlog verzemeld is in de concentratiekampen ter herdenking aan de dood van vele politieke gevangenen.


Vijf jaar onvoorwaardelijk, Het Huis van Bewaring in bezettingstijd is uitgegeven bij Uitgeverij kleine Uil. Het boek kost €16,50.