Laatst kwam een collega van me met een alleraardigst initiatief op een school waar men leerlingen aan het dichten had gekregen. Daarna hadden ze er een mooi, duur boekje van gemaakt. Alleen: alle gedichten waren gecentreerd. Zo'n bundeltje vind ik dan meteen verschrikkelijk.
In de loop der jaren ben ik bij verschillende tijdschriften en bij het maken van boeken altijd ontwerpers tegengekomen die gedichten centreren. Tegenwoordig krijg ik mijn zin altijd: een gedicht hoort niet gecentreerd op de pagina te staan, tenzij de dichter dat uitdrukkelijk zelf heeft aangegeven.
Vanmorgen keek ik op de VSBpoëzieprijs-site om het juryrapport te vinden dat is voorgelezen bij de uitreiking van de prijs gisteren aan Tomas Lieske. In de rechterkolom staan citaten uit gedichten van de genomineerden.
Gecentreerd natuurlijk.
8 opmerkingen:
Een gedicht zou - inderdaad - alleen gecentreerd moeten worden als het een heel duidelijke functie heeft. Centreren kun je als dichter tegengaan door regels van zeer ongelijke lengte te gebruiken: dat ziet er gecentreerd zo bespottelijk uit, dat men er dan maar vanaf ziet.
Een stuk naar mijn hart; ik ben het hartgrondig met je eens. En het aller-, allerergste is nog wel als docenten - met al hun goede bedoelingen - de nog speelse kinderen tegemoet willen komen en de gedichten niet alleen centreren maar óók nog Comic Sans MS als lettertype kiezen. Afschuwelijk!
W.
Centreren van poezie: afgrijselijk. En geen echt ontwerper zou zich hieraan bezondigen:centreren is in de ontwerpwereld zowiso min of meer taboe. Het lijken mij dus beginnende ontwerpers die zich hieraan bezondigen.
Helaas moet ik zeggen dat het niet alleen beginners waren.
Mijn dichter is ook heel expliciet over centreren. Ik zie het probleem (sowieso)niet zo, maar hij spreekt over het gebruik van wit, het woordbeeld en het gepositioneerd afbreken van een regel. Dat staat lijnrecht tegenover wat Ted zegt. Dus waarom is centreren een poëziemisdaad? Ik begrijp het oprecht niet.
@ Marjan: het staat helemaal niet lijnrecht (wel een mooi woord in dit geval) tegenover Ted. 'Jouw dichter' heeft helemaal gelijk met zijn opmerkingen. Ik kan het zelf niet beter zeggen. Probeer maar eens wat bekende gedichten te centreren (bijv. Boem paukeslag van Van Ostaijen)
Nee, Coen, dat is te makkelijk. Je kunt in deze discussie geen klankdicht als tegenargument gebruiken dat ook nog eens in een tijd van experimentele vormgeving is geschreven.
Het is vervelend dat ik op deze plek niet kan centreren, of het hele gedicht overtypen, maar vertel mij dan waarom deze willekeurige dichtregels niet gecentreerd zouden kunnen worden.
we zijn licht als lucht
de wind door ons haar
we zijn elkaar alleen elkaar
Omdat de dichter het niet wil, anders had hij het wel gedaan. Je zet de Nachtwacht van Rembrandt ook niet op zijn kant omdat het er dan wel geinig uitziet.
Een reactie posten