Wat het hoogtepunt van de huwelijksdag moet worden, de huwelijksnacht, loopt in Aan Chesil Beach van Ian McEwan uit op een catastrofe. Niet verwonderlijk bij deze Britse schrijver die alledaagse situaties meesterlijk kan laten ontsporen. Het is 1962. De seksuele revolutie heeft nog niet echt toegeslagen. De huwelijksnacht was voor veel pas getrouwde stellen een zenuwentoestand.
Florence en Edward gebruiken een uitgebreid bruiloftsmaal op hun hotelkamer aan zee. Hongerig zijn ze niet, wel gespannen voor wat volgt. Edward is bang voor een te vroege zaadlozing. Florence walgt van een tongkus, het idee dat ze intiem zou worden betast ´was even afstotelijk als bijvoorbeeld een operatie aan haar oog.´ Je voelt het al aan: dit gaat mis.
Aan Chesil Beach is een vrij ouderwetse, korte roman die lijkt op een Griekse tragedie. Vijf hoofdstukken die naar een noodlottig einde spoeden. In tegenstelling tot zijn vorige complexe romans Zaterdag en Boetekleed eenvoudig met slechts twee hoofdpersonen die korte tijd gevolgd worden. En ondanks die eenvoud, er is zelfs een alwetende verteller die hier en daar extra toelichting geeft, blijft dit boek spannend.
In terugblikken op het verleden krijg je informatie over het leven van de jonggehuwden. Florence komt uit een rijke familie en heeft zich op de muziek gestort. Hoe sneller ze uit huis kon gaan, hoe beter. Edward komt uit een arme familie, die draait om een geesteszwakke moeder. Het hele gezin houdt de illusie in stand dat zij de spil van de familie is, terwijl vader alles doet. McEwan vertelt over hun jeugd, hun eerste ontmoeting en de verdere verloving. Er lijkt niets aan de hand te zijn.
Maar in de terloopse zinnen zit vaak de extra informatie. Terwijl Edward zich uitkleedt denkt Florence terug aan de bootreizen die ze vroeger maakte met haar vader. ´Ze herinnerde zich het geritsel van kleren, het gerinkel van een riem die werd losgemaakt, of van sleutels of kleingeld. Haar enige taak was haar ogen dicht te houden en te denken aan een liedje dat ze leuk vond.´ Je leest er bijna overheen, maar hier staat opeens de oorzaak van de angst van Florence: kindermisbruik. En dan is het boek plotseling meer dan een interessante beschrijving van een nog preutse tijd; het wordt een gruwelijk psychologisch portret van twee geliefden die elkaar nooit zullen begrijpen en aan de rand van de afgrond staan.
COEN PEPPELENBOS
IAN MCEWAN: Aan Chesil Beach. Vertaald door Rien Verhoef. De Harmonie, Amsterdam, 157 blz. € 16,90
Eerder verschenen in de Leeuwarder Courant op 25 mei 2007.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten