1 Jan Brokken - In het huis van de dichter
Menigeen raakte in de afgelopen weken ontroerd door Liefdeknopen en maakte daar melding van op mijn website. Neem daar vooral een kijkje. Het boek dat mijzelf het meest naar de keel vloog, was de biografie die Jan Brokken van Youri Egorov maakte, de in 1976 uit de Sovjet-Unie gevluchte 'dichter onder de meesterpianisten', die in 1988 veel te jong in Amsterdam aan aids overleed. Brokken schrijft niet alleen met een groot inlevingsvermogen over muziek en Egorovs soms briljante concerten, maar ook over diens relatie met de landschapsarchitect Jan Brouwer en hun homoseksueel ménage à quatre. Hij koos voor een geromantiseerde opzet van de biografie – spreekt zelfs van een roman –, hetgeen hem ruimte bood om fascinerende uitstapjes te maken in de wereld van de klassieke muziek, de contemporaine Russische geschiedenis, zijn eigen Zeeuwse familiegeschiedenis en fysiek verval als gevolg van een slopende ziekte. Een indrukwekkend boek.
2 Etienne van Heerden - In de plaats van liefde
Meeslepende, vuistdikke roman uit 2006 over het dubbelleven van Christian Lemmer, kunsthandelaar op het internet, tussen Johannesburg en Kaapstad. Naast een indringend beeld van een stuklopend huwelijk en de teloorgang van een mens door drugsgebruik biedt Van Heerdens roman een magistraal portret van het hedendaagse Zuid-Afrika, gezien door de ogen van gewone mensen in Matjiesfontein. Van Heerden is een lyricus, daarenboven een echt verteller, en ook een nauwgezet documentalist. Sinds Een andere tongval van Antjie Krog las ik geen mooier en belangrijker boek over Zuid-Afrika, een land dat me dierbaar is. Lof voor de eminente vertaling van Robert Dorsman.
3 W.G. Sebald - Über das Land und das Wasser
Op het moment dat de van oorsprong Duitse schrijver W.G. Sebald definitief doorbrak met de intrigerende, beheerste roman Austerlitz kwam hij in december 2001 bij een verkeersongeluk in Oost-Engeland om het leven, waar hij woonde. Dat hij behalve essays en romans ook gedichten in het Duits schreef bleek dit jaar, toen Sven Meyer een keuze uit het werk vanaf 1964 uitbracht. (Ik kende al kleine Engelstalige gedichten, in de bundel For Years Now uit 2001, geïllustreerd door Tess Jaray.) Het is poëzie om woord voor woord te proeven, lang op te kauwen en veel tijd voor te nemen – op het oog van een overrompelende eenvoud, in werkelijkheid van een ongekende diepgang en zeggingskracht. Gedichten die je koestert.
4 Stendhal - Het rood en het zwart
George gaf me deze klassieker voor mijn 55e verjaardag: 'Vriendschap & liefde rijpen net als goede wijn'. Het levensverhaal van de provinciale houtzagerszoon Julien Sorel – tegen de achtergrond van leger en kerk – is inderdaad een meesterwerk, dat onderstreept dat je 'de klassieken' maar beter nú kunt lezen dan na je pensioen (zeker als je een maand in de buurt van Verrières verblijft). Hoerige taferelen, oprechte emotie, echte boosheid, werkelijk verdriet. En wat heeft Hans van Pinxteren er mooi Nederlands van gemaakt.
5 Kester Freriks - Dahlia’s en sneeuw
Een kleine, maar delicate roman – de derde in successie die Kester Freriks schreef over ouder worden, leven in de herinnering en wegkwijnen aan de gevolgen van Alzheimer. Dat het verhaal een hoog autobiografisch gehalte heeft, blijkt in het Envoi, dat Freriks aan zijn moeder heeft opgedragen, maar ook de daaraan voorafgaande hoofdstukken zijn doortrokken van emotievolle momenten die hijzelf met haar – en met zijn vader – heeft beleefd. Dat maakt ook van deze roman een indringende familiegeschiedenis. (Overigens publiceerde Freriks dit jaar nòg een mooi boek: De valk – over de traditie van de valkerij en zijn eigen passie voor deze vogels. Schitterend geïllustreerd.)
6 Douwe Draaisma - De heimweefabriek
Douwe Draaisma is een van de beste essayisten die Nederland momenteel rijk is. Sinds Waarom het leven sneller gaat als je ouder wordt (2001) – wat kun je iemand toch benijden om de vondst van een titel! – volg ik zijn publicaties op de voet. Kenmerkend voor zijn oeuvre is dat hij een geheel eigen thema heeft, dat hij steeds vanuit een andere invalshoek weet te benaderen en te omsluiten. De heimweefabriek, dat Draaisma ter gelegenheid van de Boekenweek publiceerde, bouwt prachtig voort op eerdergenoemd meesterwerk over het autobiografisch geheugen, maar ook op de ziektegeschiedenissen in Ontregelde geesten. Tijd, ouderdom, heimwee naar de herinnering, en ten slotte ook geen herinnering meer. Gerard Reve zei het al: '…liefde (of geen liefde), en ouder worden, en dan de Dood'.
7 Ton van der Lee - De Afrikaanse weg
De auteur van Solitaire (Namibië), eens een prominent filmmaker, reist langs een oostelijke route van Kaapstad naar Alexandrië en doet verslag van zijn ontmoetingen onderweg en de lering die hij daaruit trekt. Van der Lee houdt van Afrika, schrijft met passie en presenteert een eigen, authentieke visie op een continent, zijn bewoners en hun toekomst. Een boeiend reisboek.
8 Coen Peppelenbos - Victorie
Ik geef toe: zonder vrienden kan ik niet. Maar Coen heeft écht een mooie roman over de tijdgeest geschreven, een door-en-door goed gecomponeerd verhaal, dat zich langzaam maar zeker aan de lezer openbaart, zodat er op elke bladzijde veel te raden en vooral te verwachten blijft. Je kunt vraagtekens zetten achter de open eindes – in de kelder, wat wordt er van de beweging? –, maar daarop past slechts één antwoord: alles te weten maakt niet gelukkig. Ik heb Victorie met plezier gelezen – én mogen presenteren! – en Coen mag deze gloedvolle recensie zonder meer op zijn website plaatsen. Benieuwd welk vervolg Coen aan zijn schrijversloopbaan gaat geven.
9 Adriaan Jaeggi - Edele dieren
Een ongekend vlot geschreven, grappig, humoristisch boek over een groepje vrienden en vriendinnen dat lief en leed met elkaar deelt tijdens een vakantie in Italië. Prachtig huis, prachtig zwembad, lekker eten – maar wat fout kan gaan, gaat fout, en wat je op mijlen afstand aan ziet komen, gebeurt. Na dit lichtvoetige kleinood gelezen te hebben, weet je twee dingen zeker: je wilt nooit, nooit, nooit deel van zo’n groep uitmaken, en die Adriaan Jaeggi is in juni veel te jong overleden.
10 Herman Sandman - Arcadia der Poëten
Goed gedocumenteerde en goed geschreven geschiedenis van de lettteren in Groningen sinds de Tweede Wereldoorlog. Zo’n boek hadden we nog niet. Sandman heeft van zijn omvangrijke studie een ware pageturner gemaakt, vol nieuwe feiten, sappige details en leuke vondsten, maar het is ook een naslagwerk waar twee of drie generaties op kunnen bouwen en voortborduren. Dé literaire hoofdstad van Nederland is Groningen niet, maar met drie Groningers in deze top-10, aldus Anton Brand: 'We komen een heel eind.'
Zie ook eerdere afleveringen van de top 10 door Derwent Christmas, Nick ter Wal en Gerbrand Bakker.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten