hij hem

hij hem
Nu in de winkel

maandag 14 september 2009

Ewoud Sanders over de Tzum-zin

Interessante column vandaag van Ewoud Sanders over de Tzum-prijs in de NRC. Sanders vindt de zin niet mooi, dat mag, maar heeft vervolgens geen argumenten. Om het gebrek aan inhoudelijke kritiek te verbloemen, probeert hij de prijs verdacht te maken: er zijn te weinig inzenders, de jury kiest uit te weinig boeken, maar bovenal: de jury komt uit Groningen.
De NRC-lezer duikt van schrik onder de bank. Een jury uit Groningen: dat gaat toch tegen alle regels in. Jury's komen immers altijd uit Amsterdam! Wat denken ze daar wel niet in het noorden (een westerling zegt dan altijd het 'verre noorden').
'Ik weet niet of u regelmatig het tijdschrift Tzum leest, maar ik niet. Het is een klein literair tijdschrift dat sinds 2000 vier keer per jaar verschijnt. Het wordt uitgegeven door een Groningse uitgeverij, de Kleine Uil.'

De implicatie is: als ik Ewoud Sanders de Tzum al niet lees, dan zult u dat helemaal niet doen. Daarna een klein foutje: Tzum verschijnt al sinds 1998, maar sinds 2000 wordt het blad uitgegeven door een 'Groningse' uitgeverij. De NRC-lezer ligt al op de grond verlamd van angst. Groningen, u weet wel, waar de barbarij nog heerst.
Benieuwd of Sanders bij de Bezige Bij ook erbij zet dat het een Amsterdamse uitgeverij is. Of laten we de Amsterdamse uitgeverij Prometheus nemen waar de cadeauboekjes van Sanders worden uitgegeven.
'De prijs, hoe onschuldig en onbeduidend verder ook, laat in ieder geval zien hoe men in literaire kringen in Groningen denkt dat een goede Nederlandse zin eruit zou moeten zien: lang, met veel bijzinnen, gezwollen beeldspraak, ongewone woorden en een moeilijk of niet te begrijpen eind.'

Sanders heeft blijkbaar niet naar de winnaars van de afgelopen jaren gekeken (dat kan hier op de site van de Groningse Uitgeverij kleine Uil). Hij is er ook nog niet helemaal uit of hij het einde van de zin moeilijk vindt of gewoon niet begrijpt. Dat laatste zou wel een afgang zijn voor iemand die over taal schrijft. Tja, en dan weer die 'literaire kringen in Groningen'. De NRC-lezer gruwt achter zijn krantje. Je ziet de taaldeskundige samenspannen met zijn publiek omdat hij bij de constructie 'literaire kringen in Groningen' blijkbaar dezelfde minachting en net zo'n gebrek aan kennis veronderstelt bij zijn lezers.

Het laatste cadeauboekje van Ewoud Sanders Aarsrivalen, scheldkarbonades en terminale baden is nog te koop bij Bol.com

8 opmerkingen:

Lili de Ridder zei

Kijk, zo lees ik je het liefst!
(of zoals wij in het wilde westen zeggen: 'Coen: tandjes!')

Bart zei

Ik vind het opvallend, dat eerdere winnende zinnen nooit ter discussie zijn gesteld. De winnende zin van Wieringa bevatte ook metaforen en was ook niet kort. Geen wanklank. Nu Mortier wint, zijn er ineens veel negatieve geluiden te horen. Raar.

gerb. zei

En het werkt dus, Sanders' stuk: door er zo heftig tegenin te gaan, bevestig je een - al dan niet bestaand - minderwaardigheidsgevoel vanuit 'de provincie'.
Ik zeg altijd maar zo: zeg maar niks.

Derwent zei

Voor een taaldeskundige vind ik hem nogal overhaast generaliserend. Tegen meneer Sanders zou ik dan ook willen zeggen: "Shame on you and all your future childeren..."

Anoniem zei

Eerlijk gezegd vind ik het een wanstaltige zin. Het gaat toch niet om het aantal metaforen in een zin, het gaat om duidelijkheid en gevoel, een zin moet je beroeren, een zin moet aanzetten tot doorlezen. Deze ambitie had ik na lezing van deze zin in het geheel niet. Stel je voor dat je een heel boek met zulke zinnen uit zou moeten lezen.
Peter

Lili de Ridder zei

@gerb: niet mee eens! Op die manier zet je jezelf in een hele rare impasse (damned if you do / damned if you don't). Het is Sanders die zo nadrukkelijk rept over 'Groningers', dus Sanders mag daar ook gewoon op worden aangesproken, zonder dat daar per definitie een dubbele bodem onder zit.
@ peter: een heel boek met dit soort zinnen lijkt me inderdaad gelijk staan aan een verregaande staat van obstipatie. Toch nodigde deze zin wel uit tot herlezing en verdere beschouwing. Voor mij was in ieder geval voelbaar dat zich iets wilde 'ontworstelen' of 'vrijmaken' en de manier waarop dit werd uitgedrukt was wel zeer beeldend, zij het wat barok.

Nick ter Wal zei

Dat de genomineerde zinnen uit 'slechts twintig romans' afkomstig zijn, zegt al evenmin iets. Het zegt hooguit iets over al die door ons gelezen zinnen uit romans die niet de moeite waard waren. Zou Sanders over een shortlist ook beweren dat deze zo belachelijk kort is?

coen zei

@ Gerb: het gaat niet om een minderwaardigheidscomplex dat ik al dan niet zou hebben, maar om een meerderwaardigheidscomplex dat ik aanval (nou ja, de vrede is inmiddels ook wel weer getekend).
Door expliciet de plaatsnaam erbij te noemen probeer je een bepaalde groep te diskwalificeren. Hetzelfde gebeurt als je het over 'homoseksuele literaire kringen', 'vrouwelijke literaire kringen', 'Turkse literaire kringen' etc. etc. En je mag je wel te weer stellen tegen dedain.
Voor de rest vind ik dat de Tzum-prijs vooral een vrolijke prijs moet blijven. Het is een serieuze prijs met een knipoog.