Top 10 mooiste boeken van 2014 (8) Coen Peppelenbos

Hieronder mijn top 10. Genoeg mooie boeken gelezen om ook een top 20 te maken met Kees 't Hart, Jaap Robben, Willem Claassen, Chrétien Breukers etc. etc. Daarnaast heb ik nog veel mooie boeken niet gelezen. Dus hier zul je het mee moeten doen. De linkjes gaan naar mijn besprekingen op Tzum.

1 Peter Middendorp - Vertrouwd voordelig

Het boek is veel meer dan de heisa die ontstond omdat een paar Drenten zich weer eens, ten onrechte, beledigd voelden: het is voor een deel ook een genadeloos en schrijnend zelfportret van de auteur, maar dat is een beetje in het tumult verloren gegaan. Een boek met een lichte toon en een donkere rand.

2 Jeroen Brouwers - Het hout


Je hoort jonge schrijvers wel eens klagen over gebrek aan aandacht en prijzen en soms denk je dan: zouden ze wel eens boeken van hun oudere collega's lezen en vergelijken met die van henzelf? In Het hout beeldhouwt Jeroen Brouwers weer personages en zinnen die aantonen dat hij een meester is. De beklemmende wereld van een katholiek jongenspensionaat.

3 John Green - Een weeffout in onze sterren


Pas dit jaar gelezen vanwege de verfilming (die ik nog niet gezien heb). Heftige thematiek: jongeren met kanker, maar met een cynisch, opgewekte ondertoon. Een boek waarbij je het het niet droog houdt.

4 Dave Eggers - De cirkel


Ook pas dit jaar gelezen. Terwijl je weer een 'vind ik leuk' plaatst bij een commentaar op Facebook, denk je weer terug aan dit boek waarin de terreur van de sociale media tot in de gekste proporties wordt opgeblazen totdat je af en toe merkt dat de romanwerkelijkheid de 'echte' werkelijkheid wel heel dicht nadert.

5 Kees van Beijnum - De offers


Ik heb me verbaasd over de geringe respons die dit boek heeft gekregen. Over een Nederlandse rechter bij het Tokio-tribunaal. Naast een psychologische geschiedenis ook een roman over neokolonialisme, geschreven door iemand die weet hoe hij een verhaal moet schrijven.

6 Kristien Hemmerechts - De vrouw die de honden te eten gaf


Ook bij Hemmerechts kwam veel gedoe over haar boek. Er waren zelfs kortzichtige boekhandelaren die het boek niet in de winkel wilden hebben. Toch weet de schrijfster een portret op te roepen van een van de meest gehate personen uit haar land, zonder dat je meteen een hekel aan haar krijgt. Dat zij als auteur niet oordeelt is juist de kracht van het verhaal.

7 Rob van Essen - Hier wonen ook mensen


Om mezelf te citeren: 'Er zijn schrijvers van wie je ongezien elk boek kunt kopen en Rob van Essen behoort tot die categorie auteurs.' De beste verhalen in deze bundel zijn absurdistisch en roepen tegelijk mededogen op.

8 Gustaaf Peek - Godin, held


Een roman over de liefde, maar dan in alle facetten van de liefde, niet alleen de seks. Peek is een schrijver die niet elk jaar een boekje op de markt hoeft te poepen en dat heeft tot gevolg dat de romans die hij tot nu toe gepubliceerd heeft allemaal de moeite waard zijn. Dankzij De Wereld Draait Door werd deze roman op valse gronden terecht een verkoopsucces.

9 Erwin Mortier - De spiegelingen


Nog zo'n schrijver waarvan je alles zou kunnen kopen. Ben het helemaal eens met wat Bart hier gisteren over het boek zei.

10 Esther Gerritsen - Roxy


De hoofdpersonen in de boeken van Esther Gerritsen doen nooit wat je verwacht bij een normaal mens (mochten die al bestaan). Dat is de kracht en in zijn voorspelbaarheid ook de zwakte van haar boeken. Toch lees ik haar boeken altijd met ontzettend veel plezier door de opgeruimde toonzetting, terwijl de inhoud vaak gitzwart is.

Top 10 mooiste boeken van 2014 (7) Annet Peppelenbos

Annet Peppelenbos is docent op de P.C. Hooftschool in Den Haag. Ze houdt niet van uitgebreide beschrijvingen bij haar keuze.

1 Dave Eggers - De Cirkel



2 Graeme Simsion - Het Rosie Project



3 Daniëlle Hermans & Esther Verhoef - Stil in mij



4 Myrthe van der Meer - Paaz



5 Doeke Sijens - Blauw



6 Pauline Kok - Het vergeten kamp



7 Mark van der Werf - Meester Mark draait door



8 Rita Spijker - Rauwe dagen



9 Kristien Hemmerechts - De vrouw die de honden eten gaf



10 Cynthia McLeod - Hoe duur was de suiker

Top 10 mooiste boeken van 2014 (6) Bart Temme

Bart Temme is boekverkoper bij Van der Velde, docent aan de NHL hogeschool en en eindredacteur bij Tzum. Hij leest bijna alles.

1 Kees 't Hart - Teatro Olimpico


Alles klopt aan deze roman. De vorm (het verhaal is als een brief geschreven), de stijl (luchtig, met fantastische herhalingen die het slapstick-effect versterken), de plotontwikkeling (voortdurend denk je als lezer: 'Kan het erger?' Ja, het kan erger), zelfs het omslag (ontworpen door Anneke Germers) sluit fantastisch aan bij de inhoud van de roman. Teatro Olimpico is een enorm geestig boek, met een fijne knipoog naar de theaterwereld. Een hoogtepunt in het oeuvre van 't Hart. Hopelijk wordt deze roman komend jaar genomineerd voor vele literaire prijzen.

2 Willem Melchior - De tijd is op


Een grandioos dagboek dat mij meerdere malen ontroerde. De dagboekaantekeningen gaan weliswaar veelal over de tijd dat Melchior ernstig ziek was, maar gek genoeg wordt het verhaal nergens loodzwaar. Dat komt door de laconieke stijl en door de fijnzinnige beschrijvingen van kleine dagelijkse beslommeringen. In de kern is dit dagboek overigens niet alleen een verhaal over een ziekte (en hoe daar mee om te gaan), maar ook een verhaal over schrijverschap. Je kunt De tijd is op dan ook op verschillende niveaus lezen. Weergaloos proza.

3 Wessel te Gussinklo - Zeer helder licht


De plot van dit boek is makkelijk uit te leggen: een aan lagerwal geraakte man wordt verliefd op een meisje uit een goed milieu. Maar de roman van Te Gussinklo lees je niet voor de plot, nee, je leest Zeer helder licht voor de stijl. Te Gussinklo is er namelijk in geslaagd om het 'simpele' plot uit te smeren over 240 pagina's. Nergens verveelt het. Dit boek is een bombastisch taalbouwwerk, er staan talloze grandioze zinnen in. Kanshebber voor de Tzum-prijs 2015!

4 Mieke Koenen - Dwars tegen de keer. Leven en werk van Ida Gerhardt


Erg fijn geschreven biografie. Vanaf de eerste pagina trekt Koenen je mee in de wereld van Ida Gerhardt. Je wilt maar één ding: doorlezen. De biografie is toegankelijk, de poëzie van Gerhardt vormt de kern van de biografie. Koenen weet keer op keer het werk van de dichteres prachtig te koppelen aan het leven van Gerhardt. Dit doet ze met sterke analyses. Als je de biografie uit hebt, kun je niet anders concluderen dat dit een zeer liefdevol portret is over Gerhardt, zonder dat de wetenschappelijke waarde in gevaar is gebracht. Dat is knap.

5 Jeroen Brouwers - Het hout


De roman waarnaar ik het meest uitkeek dit jaar. Ik heb van Het hout genoten. Het is een verstikkende roman geworden. Op elke pagina voel je de benauwenis van het leven op een pensionaat. Erg knap hoe Brouwers die sfeer weet over te brengen en hoe je je als lezer steeds ongemakkelijker gaat voelen bij het lezen van deze roman. Het slot van het boek - dat de allure heeft van een musical - vond ik minder geslaagd.

6 Esther Gerritsen - Roxy


Eén van de betere schrijvers van dit moment. Opnieuw toont Gerritsen zich een meester in het schrijven van dialogen die in Roxy volop aanwezig zijn (meer dan in haar eerdere werk). De roadtrip in het boek had misschien iets korter gekund, maar net op het moment dat ik mijn aandacht dreigde te verliezen, volgde er een geweldige scène met schapen. Opnieuw een fantastische leeservaring.

7 Gustaaf Peek - Godin, held


Eindelijk de verdiende roem voor Peek. Zijn werk verdient dat. In 2010 belandde Ik was Amerika zelfs op de tweede plaats van mijn top tien. Op teevee werd deze nieuwe roman van Peek 'de literaire Vijftig tinten grijs' genoemd, in een recensie over deze roman viel de boektitel Turks fruit. In beide gevallen een totaal misplaatste vergelijking natuurlijk. Deze roman van Peek heeft een ijzersterke compositie en is geschreven in een sterke stijl. Zeer sferisch.

8 Erwin Mortier - Spiegelingen


Spiegelingen is een opvallende roman binnen het oeuvre van Mortier. Niet eerder was hij zo expliciet. Dat is zeer interessant. Een schrijver die ik voortdurend herlees en graag blijf volgen. Gek genoeg klaagden veel mannelijke recensenten van middelbare leeftijd in hun recensies over de seksscènes, terwijl je diezelfde mannelijke recensenten daarover niet hoorde brommen bij de roman van Gustaaf Peek (de vrouwelijke recensenten dan weer wel - opvallend). Het interview met Mortier in de Volkskrant is trouwens het beste schrijversinterview van afgelopen jaar.

9 Sipko Melissen - Oud-Loosdrecht


Een roman die je niet zo makkelijk aanraadt op een feestje of partijtje. Een schrijver die je niet snel ziet aanschuiven in een vlotte talkshow. Oud-Loosdrecht laat zich namelijk moeilijk in één zin samenvatten. Je zou kunnen zeggen dat deze roman gaat over een schrijver die aan de kant wordt gezet door zijn uitgeverij, maar dan doe je dit werk van Melissen te kort. De structuur in de romans van Melissen is altijd complex, zo ook in Oud-Loosdrecht. Het levert een prachtige leeservaring op, Melissen weet de verschillende verhaallijnen prachtig aan elkaar te verbinden. Lezen!

10 Peter Middendorp - Vertrouwd voordelig


Mijn eerste kennismaking met het werk van Peter Middendorp. Het was zeer de moeite waard. Een sterke roman over de drang om te vluchten, maar uiteindelijk realiseren dat je je familiegeschiedenis en de omgeving waar je bent opgegroeid niet kunt uitwissen. Wel jammer dat alle media-aandacht voor deze roman uitging naar de autobiografie van Middendorp. Je zou daardoor bijna vergeten dat op bijna elke pagina van Vertrouwd voordelig wel een mooie zin staat.

Top 10 mooiste boeken van 2014 (5) Johan Hooge

Johan Hooge werkt als ambtenaar bij het ministerie en houdt zich dan bezig met zaken als vogelgriep, maar in zijn vrije tijd is hij een enthousiast literatuurbevorderaar, onder meer in de diverse leeskringen die hij leidt. De liefde voor literatuur is het enige virus dat hij zelf graag zou verspreiden.

1 Ilja Leonard Pfeijffer - La Superba


Prachtige roman over dromen en illusies in alle tijden opgehangen aan de stad Genua. In zijn beeldende stijl onderscheidt de roman zich ook, niet voor niets winnaar van de Tzumprijs 2014.

2 Wessel Te Gussinklo - Zeer helder licht


Het bewijs dat je van een flinterdunne verhaallijn (afgewezen liefde) een prachtige roman kan componeren door een eigen stijl en als zijpad in te gaan op de vragen; wat is goede literatuur, muziek en wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen literatuur en muziek.

3 Dimitri Verhulst - Kaddisj voor een kut


De beide rauwe verhalen grijpen je bij de keel. Verhulst weet je in zijn barokke stijl telkens van zijn taal te laten genieten. Van elke roman van Verhulst zou verplicht een luisterboek moeten uitkomen, want niemand kan zijn romans zo goed voorlezen als deze auteur. Tijdens een geslaagde ‘Kantoorpoëzieavond’ liet Verhulst dat weer horen.

4 Wytske Versteeg - Boy


Je (adoptie)kind verliezen, erger kan niet. Versteeg schreef een aangrijpende ingetogen roman over dit thema.

5 Jaap Robben - Als iemand ooit mijn botjes vindt


Na een excellente voordracht van Robben in de bibliotheek van Groningen deze bundel (kinder)gedichten op basis van vergeten woorden meteen gekocht. Kijk op de Tzum-site (vanaf 39.00) naar de voordracht van het gedicht 'Tempeest' en je bent verkocht. Prachtige tekeningen maken de gedichten compleet.

6. Arie Storm - Luisteren hoe huizen ademen


Met zijn scherpe recensies ben ik het lang niet altijd eens, maar deze roman kon me wel bekoren door het verhaal, de stijl en zijn schimpscheuten over het literatuurbedrijf.

7 Jan Vantoortelboom - Meester Mitrailette


De roman was boek van de maand bij De wereld draait door. Dat is voor mij niet direct een aanbeveling, toch heb ik het verhaal over een eigenwijze meester die zijn ondergang tegemoet gaat, gewaardeerd. De verhaalopbouw doet denken aan De verborgen geschiedenis van Donna Tartt.

8 Lévi Weemoedt - Met enige vertraging


Eindelijk weer een nieuwe bundel van Weemoedt. Het gedicht Bio maakt al mijn bezoekjes aan de natuurwinkel weer dragelijk.

9 Adriaan van Dis - Ik kom terug


Na Familieziek waarin Van Dis zijn vader naar voren haalt, nu een sterke roman gewijd aan zijn moeder.

10 Chrétien de Troyes - Yvain / Lancelot; illustrés par la peinture de préraphaélite


Een jaar is niet compleet voor mij, als er niet iets is verschenen op het gebied van de Arthuristiek dat de moeite waard is. Gelukkig kwam in het najaar de in cassette uitgegeven Chrétien de Troyes-editie met de schilderijen van de Prerafaëlieten bij het Franse Diane de Selliers uit. Alleen al de in kleur uitgegeven scènes met Arthurridders of de Lady van Shalott (denk terug aan de Waterhousetentoonstelling in het Groninger museum) maken deze geannoteerde editie van twee Arthurromans de moeite meer dan waard.

Kroniek Leeuwarder Courant: Terug

Terug

Een van de boeken die regelmatig werd genoemd als beste boek van het jaar was Godin, held van Gustaaf Peek. Het verhaal wordt in de omgekeerde volgorde verteld. Dat is voor recensenten een mooi aanknopingspunt. 'De compositie verdient lof,' aldus Daniëlle Serdijn in de Volkskrant en André Keikes noemt de constructie in deze krant 'opmerkelijk'. Het boek deed Marja Pruis in De Groene Amsterdammer denken aan Time’s Arrow van Martin Amis 'en daar had die compositorische truc, hoe oneerbiedig dat ‘truc’ ook klinkt, een heel andere functie'. De roman is de bestsellerlijsten ingeschoten dankzij het vooruitzicht dat het bol van de seks staat. Er hollen meer mensen naar de boekhandel dankzij een hijgerige aanprijzing op televisie dan na een analytische oprisping in de krant. Het resultaat telt, vertelde Peek die dit succes niet eerder kende me: hij hoefde zich nu geen zorgen te maken over de vraag of Querido zijn volgende roman uitgaf.



Dit jaar was er extreem veel beweging op de boekenmarkt. Aan het begin van dit jaar bestond Polare nog. De uitgeverijen Querido, De Arbeiderspers, Nijgh & Van Ditmar en Athenaeum Polak & Van Gennep behoorden aan het begin van het jaar tot het concern WPG, maar zij gingen als zelfstandige groep verder. De Wereldbibliotheek en Bas Lubberhuizen waren juist zelfstandig, maar zijn nu ingelijfd bij Nieuw Amsterdam, ze horen tesamen bij Novamedia van Postcodeloterijmultimiljonair Boudewijn Poelmann. De Bezige Bij stootte de interessante Vlaamse poot af en haalde enkele weken later de voddenbaalboeken van Voetbal International binnen. Uitgeverijen krompen in en verhuisden uit de grachtengordel naar bedrijventerreinen. Wie nu geen uitgeefhuis heeft, bouwt er één.

Ik heb de hoop vooral gevestigd op kleine uitgeverijen die boeken uitgeven die bijna nooit de bestsellerlijsten halen. Denk aan Vantilt die de prachtig vormgegeven bloemlezing Dan Dada doe uw werk! uitgaf. Denk aan de spiksplinternieuwe uitgeverij Koppernik die met Wessel te Gussinklo doorstootte naar de shortlist van de AKO Literatuurprijs. Denk aan Leesmagazijn die zorgde voor de wederopstanding van Luc Boudens. Denk aan AFdH bij wie ik me nu al weer kan verheugen op een nieuwe bundeling A.L. Snijders in 2015. Ook voor wie terugkijkt op puinhopen, blijft er hoop.

Deze kroniek verscheen eerder in de Leeuwarder Courant op 27 december 2014.

Top 10 mooiste boeken van 2014 (4) Cilla Geurtsen

Cilla Geurtsen docent Nederlands aan het Beyers Naudé in Leeuwarden, den is freelance recensent voor de Leeuwarder Courant. Daarnaast zit ze in de redactie van de site Lezen voor de lijst. Een lijst wars van de actualiteit.

1 Peter Terrin - Monte Carlo

Mijn nummer 1 van dit jaar is Monte Carlo van Peter Terrin. Een prachtig verhaal over een man die na een dappere daad meer van het leven verwacht dan dat dat leven hem biedt. De minuten voor het ongeluk op het racecircuit van Monte Carlo zijn zo zintuiglijk geschreven dat ik de benzine bijna kon ruiken.

2 Aidan Chambers - Dit is alles

Nooit zal ik een hoofdpersoon meer zo goed leren kennen als Cordelia Kenn. Met een verbijsterend eind dat ik niet aan zag komen.

3 Marlen Haushofer - De wand

Ik let er sinds het lezen van dit boek vrijwel altijd op of ik ergens zou kunnen overleven. Welke planten groeien er? Is er water? Ik denk vrijwel iedere maand wel een keer aan dit boek. Dat had ik niet verwacht toen ik het net uit had.

4 Michael Grant - Gone, deel 1 tot en met 6.

Lees nooit de achterflap van deel 6 als je in deel 1 bezig bent. Toen werd ik te nieuwsgierig naar hoe de serie precies in elkaar zit. 3000 pagina's heb ik doorgebracht in de FAKZ. Behoorlijk lugubere Young Adult serie.

5 Joke van Leeuwen - Feest van het begin

Van Leeuwen noemt vrijwel niets bij de naam, maar toch wordt al snel duidelijk dat het verhaal zich rond de Franse Revolutie afspeelt. Ik heb genoten van deze stijl.

6 Vrouwkje Tuinman - Buurvrouw

Prachtig boek over een vrouw die in een flat woont. Zeer fragmentarisch geschreven. Ik ben een beetje verliefd geworden op het ondeugende buurjongetje.

7 Joris van Casteren - Het been in de IJssel

Wat een volharding van Van Casteren om uit te zoeken waar dat been vandaan kwam. Journalistieke vasthoudendheid in het kwadraat. Respect.

8 Mirjam Mous - Boy 7

Als lezer snap er je er net zo weinig van als de hoofdpersoon. Slim geconstrueerde jeugdthriller. Ik ben nieuwsgierig naar de theaterbewerking. Een absolute hit in mijn klassen.

9 G. L. Durlacher - Quarantaine, Strepen aan de hemel, Drenkeling

Voor de website Lezen voor de lijst herlas ik deze drie boeken. Weer kippenvel. Durlacher weet het onzegbare toch in woorden te vangen.

10 Floortje Zwigtman - Schijnbewegingen

Fantastische en leerzame Young Adult over het leven in Londen aan het eind van de negentiende eeuw. Oh wat wil ik graag dat Adrian Mayfield gelukkig wordt, maar ik vrees het ergste. Ik ben halverwege deel 2. Ik heb dus nog meer dan 1000 pagina's te gaan.