Lübeck - daar zit ik deze week - eert maar liefst drie Nobelprijswinnaars: Willy Brandt, Günter Grass en Thomas Mann. Reisgenote Corrie en ik slaan de politiek over en storten ons alleen op de literatuur. Omdat de enige nog levende Nobelprijswinnaar in de buurt woont, staat het Günter Grass Haus in Lübeck. Volgens mijn reisgids is de schrijver blij met de plek vlak naast de wijnhandelaar. De wijnhandelaar is ook blij met de plek naast het museum gezien de Günter Grass Wein die hij verkoopt. Rood natuurlijk. Het kleine museum is overzichtelijk: er hangt werk van Grass, zijn handschrift is te zien, evenals zijn beeldhouwwerk. In een hoekje draaien fragmenten uit verfilmingen van zijn werk.
Wat zou er in 2018 gebeuren met de literatuur in de culturele hoofdstad Leeuwarden? Je hoopt iets moois rond Slauerhoff, maar je zult zien dat de Friestalige schrijvers weer ruzie gaan maken omdat ze te weinig aandacht krijgen. Er zijn natuurlijk meer schrijvers die de Friese hoofdstad een rol hebben laten spelen in hun boeken: Simon Vestdijk, Thomas Rosenboom en Kees ’t Hart bijvoorbeeld, maar Slauerhoff bracht de wereld in de Nederlandse literatuur. Ik ben aan zijn hand het verboden rijk van China binnengestapt en zijn romans kregen alleen al door de situering internationale allure. Maar zou dat wel een goed uitgangspunt zijn? Ben je een keer culturele hoofdstad en dan is je belangrijkste literaire zoon vooral bekend vanwege zijn reizen buiten de landsgrenzen. ‘In Nederland wil ik niet sterven, / En in den natten grond bederven’.
In Lübeck gaat de geïnteresseerde literatuurliefhebber naar het Buddenbrookhaus, het huis waarin de familie Buddenbrook woont in de roman van Thomas Mann, die het huis uit zijn eigen jeugd kende. Je leert er vooral hoe je literatuur kunt doodslaan. Geen originele stukken, geen originele handschriften, maar informatiebord na informatiebord over de familie Mann. Op de tweede verdieping nog meer informatieborden en twee nagebouwde kamers, de meeste stoelen nog in een hoes. Op bepaalde plekken in de kamer ligt een papiertje met een bijbehorend bladzijdenummer uit De Buddenbrooks. Kun je live lezen. Slechts één man in een rolstoel deed dat. Hij wachtte tot iemand hem verder zou duwen.
Deze column verscheen eerder in de Leeuwarder Courant, op 19 juli 2014.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten