hij hem

hij hem
Nu in de winkel

vrijdag 19 december 2008

Top 10 - 2008 (6) Erik Harteveld

Dostojewskij blijft tot de favorieten behoren van Erik Harteveld. Vorig jaar stond hij ook al prominent op zijn top 10 lijst die wars is van modieuze boeken. De volgorde van de top 10 is willekeurig.

Douglas Adams - The Hitch Hiker's Guide to the Galaxy
Een tuimelend boek dat de benauwde grenzen van het aardse overschrijdt.
Ik verklap de beste grap: een computer van duizelingwekkende afmetingen berekent het antwoord op de zijnsvraag die iedereen al eonen bezighoudt. Na enkele miljoenen jaren komt het triomfantelijke antwoord: 42! De computer meldt dat het antwoord goed is, maar dat de vraag geherformuleerd moet worden om het antwoord op waarde te schatten. Dit zou nog miljoenen jaren duren, zodoende komen de programmeurs met de bijbehorende vraag: How many miles must a man walk down.
Later wordt het boek saai, biedt weinig nieuws en gaat vervelen, net als het echte leven.

W. A. Paap - Vincent Haman (met inleiding van Menno ter Braak)
Vierde herlezing van deze sleutelroman die de woordkunstcultus der 80'ers belachelijk maakt:
Helmers had herhaaldelijk getracht stukken van hem in het tijdschrift der mannen van '80 geplaatst te krijgen. Maar steeds werden ze geweigerd, tot hij in latere dagen op het voorbeeld van Vincent en anderen in plaats van: De zon schijnt op de daken, ging schrijven: Zon op daken schijnen.
Verplichte kost voor alle dichters die uit hun benauwde wereldje willen raken. Echter weinigen dit willen. Liever zitten in oker beschemerde kneip en nemen bronsbeparelde bierpul en zetten klokkend aan sperrend keelgat.

F. M. Dostojevskij - Aantekeningen uit het ondergrondse
Hiervan het tweede deel Naar aanleiding van natte sneeuw voor de vijfde keer herlezen in nieuwe vertaling. Lessen in zelfvernedering die hun weerga niet kennen. Man probeert hoertje te redden - en daarmee zichzelf- van het zinloze lijden. De mens is een worm.

F. M. Dostojevskij - De groot-inquisiteur
Ivan Karamazov verhaalt een nooit geschreven ballade over het Kwaad, God en de Vrije Wil aan zijn jongere broer Aljosja. Dit naar aanleiding van een gruwelijke moord op een pasgeboren kind. Hierin komt de beroemde stelling aan de orde: Als God niet bestaat is alles geoorloofd.
Deze 'ballade' vormt een onderdeel van Dostojevskij's roman De Gebroeders Karamazov, waarin alle mogelijke soorten Kwaad nader worden geïllustreerd. Ook al talloze malen gelezen.
Dit is een separate uitgave met inleiding van Willem J. Ouweneel.

Timothy Leary - Turn on, tune in, drop out
Lang leve Bol.com waar je zulke boeken gewoon kunt bestellen en binnen een week in huis hebt.
Interessantst is het onderdeel How to Start Your Own Religion, waarbij achtereenvolgens de volgende onderdelen gedefinieerd dienen te worden: Goals, roles, rituals, rules, vocabulary, values, space-time locales, mythic context.
Leary was nogal bezig met LSD en onderzocht de mogelijkheden van de programmeerbaarheid van soldaten onder invloed van dit middel. Hierover meer bij het volgende boek:

Naomi Klein - The Shock Doctrine
Naast de haarfijne analyse van wereldwijde economische plundering en onderdrukking interesseerde mij het meest het principe van 'the clean slate', de schone lei, dat al in het eerste hoofdstuk wordt beschreven. De Amerikanen experimenteren al jarenlang met slaapdeprivatie en dag-nacht-ritme-verstoringen en diverse roesmiddelen om proefpersonen en gevangenen een 'leeg' bewustzijn te verschaffen. Dit alles met het doel hen opnieuw te programmeren. Dit deel is angstwekkend goed gedocumenteerd en beschreven. Mijn eigen padvinderachtige carriere als ondervrager bij de Militaire Inlichtingendienst steekt schril af bij de geavanceerde methodes die de Amerikanen hanteren. Ik was al blij als ik in het Russisch kon vragen: Gaat u zitten! Waar is de doorwaadbare plaats in de rivier waar u met uw onderdeel bent overgestoken! Antwoorden alstublieft. U wilt uw kinderen toch ook terugzien! Het Kwaad begint altijd klein.

L. G. Abell - van Soest en L. F. Abell - Het laatste Oordeel (een interpretatie van S. Vestdijks De kellner en de levenden)
Een heldere uitleg van de roman van Vestdijk als Erlösungsmythe, een tocht door het onderbewustzijn op zoek naar Verlossing. Het waardevolle is weggezakt in het onderbewustzijn en moet weer heimgeholt und wiederangegliedert worden. De kellner en de levenden is een boek dat absoluut verfilmt moet worden. Een angstgedreven zoektocht in een huiveringwekkend decor, met aan het eind een meesterlijke en ontroerende ontknoping.

H. U. Jessurun d'Oliveira - Het gedicht als wereld
Toch nog maar es wat van die Merlyn-shit gelezen als tegengewicht voor een recensie in Roet, waarin iemand beweerde dat hij mij voornamelijk kent als grappenmaker en daarom mijn gedichten niet serieus kan nemen. De autoriteit van de recensent is een eeuwig thema. d'Oliveira is een nauwgezet lezer met strak geformuleerde uitgangspunten die niet zomaar aankomt met estethische oordelen. Ook wel eens verhelderend.

Patrick Süskind - Das Parfum
Ondanks lang aandringen pas dit jaar gelezen. (Wie mij een boek aanraadt kan er bijna zeker van zijn dat ik het niet ga lezen.) Kreeg het van mijn Duitse vriend en bassist. Dit is wel eventjes een beeldenstormend boek, jongens! Ik vond het één van de beste boeken die ik ooit gelezen heb. Het Duits noopte mij ook tot een langzaam leestempo waardoor mij minder ontging dan anders. Vooral de scene in de grot stemt zeer tot nadenken. Een grot is vanzelfsprekend niet een grot.

Alexander Waugh - De Wittgensteins
Alexander Waugh is de broer van Evelyn Waugh waarvan ik vroeger altijd dacht dat het een vrouw was. Net als ik tot mijn dertigste heb gedacht dat Suriname een eiland was. Gaat over de fijnmazige grens tussen genialiteit en krankzinnigheid. Aardig stukje over Paul Wittgenstein als zijn rechterarm eraf geschoten is in de oorlog. Op een kistje in het veldlazaret tekent hij pianotoetsen en ontwikkelt zich tot een virtuoos pianist met zijn linkerhand. Eigenwijze mannetjes, die Wittgensteins. Paul wilde ook van alles veranderen in de composities waartoe hij opdracht gaf. Onder andere aan Ravel. (la main gauche) Dit leidde tot ruzie met iedereen. Ze hadden allemaal met iedereen ruzie. Leuk en irritant en intelligent en schatrijk stelletje geesteszieken.

Zie ook eerdere afleveringen van de top 10 door Derwent Christmas, Nick ter Wal, Gerbrand Bakker, Anton Brand en Wouter de Vries.

7 opmerkingen:

Anoniem zei

Gezellig lijstje! Jammer dat het Boek Der Openbaringen het ook dit jaar niet heeft gehaald.

Anoniem zei

@van Ruiten: Ik ben niet zo van de frivoliteiten, inderdaad. Het Boek der Openbaringen is geheel geïncorporeerd in De Kellner en de Levenden. Volgens Abell zou dat Boek eveneens een 'Zweiweltenerzählung' zijn. Zoals alle sprookjes, graal-romans en post-apocalyptische Hollywoodfilms en fantasyboeken: je zoekt iets, er is een lange weg te gaan, je wordt belaagd en je vindt het (of je vindt het niet). Feitelijk zijn de meeste romans beschrijvingen van queestes. Slechts een enkeling roept aan het eind: Victorie!

Unknown zei

Met plezier gelezen. Alexander lijkt me alleen niet de broer van Evelien te kunnen zien, aangezijn de laatste begin twintigste eeuw zijn boeken schreef.

Vriendelijke groet.

Anoniem zei

Ja, Eelke, sorry. Ik was met de gebroeders Karamazov in de war. Alexander is de kleinzoon van Evelyn.

Anoniem zei

Aha :) Excuses aanvaard.

Jan Paul zei

Ik moest bij de Hitchhiker's Guide vooral lachen om de planeet waarop de bewoners 83 armen hadden. Het maakte de planeet tot de enige in het universum waar de deodorant eerder was uitgevonden dan het wiel.

Anoniem zei

@Jan Paul - ja, maar ook wel lekker hyperbolisch is dat de aarde gevaporiseerd wordt om ruim baan te bieden aan een intergalactische snelweg. Dat is eigenlijk nog maar het begin van een eindeloze reeks kinderachtige grappen.
Ik heb ook vergeefs voorgelezen aan mijn vrouw de scene waarin allerlei figuren rond een tafel zitten om een enorme pep-talk bij aan te horen die eindigt met de woorden: TO WORK! Hierop pakken de hoofdpersonen een glaasje, heffen het en roepen enthousiast ook: To Work! Slechts een enkeling vindt zulke grappen leuk. Vandaar dat er ook clubjes van zijn! Zoals van bijna alles! Voor bijna iedereen! The Galaxy gunt iedereen zijn clubje!