In juli 2011 trad Joost Zwagerman op voor de literaire studentenvereniging Flanor in Groningen op de eerste verdieping van Huize De Beurs. Een verdieping hoger maakten scholieren een heidens kabaal op een imitatie van een gala-avond. Naarmate een mens minder van literatuur houdt, maakt hij meer geluid. Tijdens het etentje met de auteur en de bestuursleden voorafgaand aan de lezing bleek dat er een misverstand was. Zwagerman had gedacht dat hij geïnterviewd werd, Flanor ging van de veronderstelling uit dat de schrijver een lezing zou houden. Een nachtmerrie. In allerijl werd de essaybundel Alles is gekleurd uit de kast getrokken en vanuit het niets, vertrouwend op routine en enthousiasme, vertelde Zwagerman een uur over kunst. Over Rothko, Hopper en Warhol, de kunstenaar die van zichzelf het idee had 'dat hij vergeefs reikte naar het échte leven'. Na de pauze klom vriend en collega Ronald Giphart ook op het podium om in de rol van vragensteller de avond voor Zwagerman te vergemakkelijken. De twee hadden gedacht dat ze een lekkere ontspannen avond in Groningen zouden meemaken, in plaats daarvan werd het hard werken. 'Nu eerst maar een borrel,' zei Zwagerman aan het einde van de lezing die voor de toeschouwers uiterst onderhoudend was geweest.
Een rampjaar, zo noemde Zwagerman 2011. Het jaar daarvoor had hij het Boekenweekgeschenk geschreven dat lovend ontvangen werd en was hij als gevierd auteur door het land getrokken. In 2011 zat hij als gescheiden vader in een vakantiehuisje in de buurt van Tuitjenhorn, geteisterd door een depressie. Aan de buitenkant zag je de kwelling niet. Voor De Wereld Draait Door hield hij regelmatig een kunstcollege. 'Een feest. Maar daarna stapte ik weer de auto in en zat ik weer in die zwarte koepel, in de echte werkelijkheid, omringd door mijn eigen besognes,' zei hij tegen de Volkskrant. Er is een werkelijkheid die we waarnemen en er is een echte werkelijkheid en die laatste is individueel. Dat maakt zelfmoord in wezen ook zo onverteerbaar voor nabestaanden: dat je die echte werkelijkheid van een ander niet kunt doorgronden. In de echte werkelijkheid zijn er geen anderen.
Deze kroniek verscheen in de Leeuwarder Courant op 12 september 2015.
1 opmerking:
Triest.
Een reactie posten