Top 10 - 2009 (8) Nick ter Wal

Nick ter Wal is de Directeur van het Artistiek Bureau, tevens redactielid van Tzum en werkt bij antiquariaat Fokas Holthuis in Den Haag. Hij houdt van boeken van dode schrijvers, herstel, hij houdt van onbekende boeken van onbekende dode schrijvers. Daar zijn er gelukkig heel veel van zoals zijn top 10 bewijst.

Margot Bakker - Een man of een prijs?
Tragikomische roman uit 1954 van de eerste echtgenote van A. Marja, gepubliceerd onder een alledaags pseudoniem. Na jaren zoeken kon ik eindelijk een exemplaar kopen, nota bene in Winschoten. Het boek staat in geen enkele Nederlandse bibliotheek. Bakker schrijft over een jongedame, die overdag haar uren op de correctie-afdeling van een uitgeverij slijt, maar 's avonds in het geniep aan haar eerste roman schaaft, in de hoop daarmee een literaire prijs te winnen. Haar grote liefde heeft ze nog niet gevonden, al komen er een paar interessante kandidaten langs. Haar overbuurman is een tamelijk luie dichter, die op artistieke feestjes met veel te jonge meisjes flirt: ik moest weleens aan A. Marja denken toen ik over deze dichterlijke burgerman las. Een man of een prijs? verdient met recht het predicaat 'autobiografisch'.

Rico Bulthuis - Fred Fernandes keert terug
Eerste roman uit 1946 van Rico Bulthuis, die dit jaar overleed, spelend in een concentratiekamp (de roman, niet Rico).

Niek Verhaagen - Zonruiter
Heel aardige roman uit 1945 van een al te jong gestorven dichter uit Delft. Over plezier maken in de oorlog: drank, poëzie en vreemdgaan in een kunstenaarsmilieu. Ferdinand Langen heeft me flink bijgepraat over Verhaagen: toen ik het boek laatst herlas gingen de personages meer tot de verbeelding spreken. Sleutelroman, tegen wil en dank misschien. In 2011 wil ik een groot stuk over Niek Verhaagen publiceren.

E. den Tex - Slagzij
Vergeten dichtbundel uit 1942, verschenen in de verzorgde Atlantis-serie van Stols. Den Tex bouwde zijn bundel zeer zorgvuldig op en verwijst meer dan eens naar water, varen, zeilen, eb en vloed, panta rei. 'Slechts slib bezinkt, zij 't gram voor gram.' In het ontroerende vers 'Verborgen standbeeld' drukt Den Tex Slauerhoff voorzichtig de hand.

H.P. van den Aardweg - Zojuist verschenen...
Voor 1 euro redde ik dit boek uit 1965 op de Haagse boekenmarkt van de ondergang. De drie puntjes achter de titel zagen er aanlokkelijk uit en de ondertitel 'uitgeversroman' maakte nieuwsgierig. Helaas valt het nogal tegen: de verhaallijnen zijn ongeloofwaardig, de spel- en drukfouten talloos. Vermoeiend. En dan speelt het verhaal om een of andere curieuze reden ook nog in Parijs, zodat de bordkartonnen personages allemaal luisteren naar de naam Pierre, Henri of Gustave. Echt een roman voor oude wijven. Bekroond met de Miskoop van 2009.

Menno ter Braak en E. du Perron - Briefwisseling 1930-1940
Eindelijk eens de moeite genomen om erín te kijken in plaats van ernaar. In mijn ogen steeds minder een naslagwerk en steeds meer een grote roman uit het Interbellum, die van kaft tot kaft gelezen kan worden.

Ralph Springer - Naar Rapidolië. Het zesde werelddeel
In deze rijk geïllustreerde 'tooverroman voor kinderen' uit 1927 van de volstrekt originele schrijver Ralph Springer komen de bekende figuren weer langs. Springer moet een grote voorliefde voor wiskunde en geometrie hebben gehad, want de Ellipsen en Kubussen (als levende wezens) zijn niet van de lucht. 'Een les in Ellips-lievendheid' is minder geschikt voor kinderen.

Constant van Wessem - Mijn broeders in Apollo
Beetje stijfjes geschreven herinneringen van deze literator aan Cocteau, Kelk, Slauerhoff, Hendrik de Vries, Du Perron en de rest van de bende. Van Wessem is op zijn best als hij mythes de wereld uit helpt, aan hem toegeschreven idealen uit de geschiedenisboekjes herleidt tot geldkwesties en kladjes van Marsman uit zijn bureaula vist. Ik las het in eerste instantie omdat ik meer wilde weten over de vertaalpraktijken van Kelk, Greeve en Van Wessem met betrekking tot Ubu Roi van Alfred Jarry, maar dat hoofdstuk is onbevredigend kort.

Ramón Gómez de la Serna - Dokter hoe is het mogelijk?
Zkv's avant la lettre over een wijsgerige huisarts, vertaald door Slauerhoff. Onvindbaar boek uit 1933, dat - als er werkelijk gerechtigheid bestaat - herdrukt zou worden.

Menno ter Braak - Mephistophelisch
Dat dit boek, samen met alle andere die Ter Braak heeft geschreven, integraal op de DBNL staat kan me niks schelen. Ik kocht het onlangs en las het met stijgende waardering. Slimme paragrafen over van alles en nog wat. Droogkloterig soms, maar nooit humorloos. Ter Braaks 'Gevaren van het lezen', waarin hij het heeft over het 'ongelimiteerde leesevangelie', verschillen maar weinig van het eindeloze klikken en lezen op internet. Waarvan akte.

Eerder verscheen de top 10 van Anton Brand, Wouter de Vries, Derwent Christmas, meneer en mevrouw Maggi, Joep van Ruiten, Cilla Geurtsen en Bart Temme.