Droomfabriek
'Vorig jaar haalde ik uit protest mijn spaargeld weg bij @ABNAMRO. Nog geen spijt van gehad,' tweette Bas Heijne deze week. En hoewel je je soms machteloos voelt als bankdirecteuren zichzelf weer een bonus toekennen, terwijl ze gewone baliemedewerkers zonder pardon ontslaan, is er één mogelijkheid om je te onttrekken aan het systeem, namelijk: niet meer meedoen. Je kunt je spaarrekening onderbrengen bij een bank met hogere morele principes.
Ik heb zelf ooit besloten om geen geld meer te geven aan goede doelen waarvan de directeur meer dan een ton betaald krijgt. Als je elk jaar vijftig euro geeft aan het Aids-fonds en je komt erachter dat de directeur bruto € 106.442,- per jaar krijgt, dan zijn er allereerst al 2128 mensen nodig die net als jij vijftig euro storten zodat we in ieder geval de directeur aan het werk kunnen houden. Ik wil dat mijn bankdirecteur zuinig en gedegen is, ik wil dat mijn goededoelendirecteur iets minder verdient voordat hij bij mij bedelt om geld.
Boudewijn Poelmann, van Novamedia, is één van de bedenkers van de Postcodeloterij, de Vriendenloterij en de Bankgiroloterij. Dankzij onze goklust (ik heb al vier keer een blik stroopwafels gewonnen) krijgen goede doelen miljoenen binnen. In de beginjaren ging ook een percentage naar de bedenkers. Hoeveel precies willen de bedenkers niet prijsgeven, maar dat ze schathemeltjerijk zijn geworden is wel zeker. Ineke Holtwijk schreef in opdracht van Poelmann De mannen van de droomfabriek over de Postcodeloterij en ook zij kreeg geen inzage in de gegevens. NRC Handelsblad berekende in 2014 dat zeker zo'n 80 miljoen naar de vier bedenkers is gegaan. Poelmann heeft zich vorig jaar nadrukkelijk op de boekenmarkt gestort door uitgeverijen aan te kopen (Nieuw Amsterdam en de Wereldbibliotheek), ECI over te nemen en een boekhandel in Amsterdam aan te kopen. Hij zei toen: ‘Novamedia werkt vanuit de visie dat de wereld gebaat is bij sterke maatschappelijke organisaties en goed geïnformeerde burgers.’ Die burgers moeten echter niet te weten komen hoeveel Poelmann heeft binnengeharkt. Godzijdank zijn er nog schrijvers en kritische journalisten die niet buigen voor de macht van het geld.
Deze kroniek werd eerder gepubliceerd in de Leeuwarder Courant op 28 maar 2015.
hij hem
Nu in de winkel
maandag 30 maart 2015
zondag 29 maart 2015
zaterdag 28 maart 2015
Top 10 literatuur - week 13
Jaap Robben op 8!
De CPNB publiceert elke week een top 60 van best verkochte boeken. Alle titels staan door elkaar (non-fictie, fictie, Nederlands, vertaald, crimi, literatuur). Daarom de literaire top 10 van best verkopende literaire titels (die ik tot de literatuur reken). Tussen haakjes de stand vorige week, tussen haakjes na de titel de stand op de Bestsellerlijst van de CPNB en het aantal weken in die lijst.
Week 13
1 (1) Maarten 't Hart - Magdalena (2+ 31) De Arbeiderspers 5e week
2 (2) Adriaan van Dis - Ik kom terug (5) Atlas Contact 21e week
3 (3) Griet op de Beeck - Kom hier dat ik u kus (7) Prometheus 25e week
4 (5) Myrthe van der Meer - Paaz (8) The House of Books 21e week
5 (4) Myrthe van der Meer - Up (8) The House of Books 4e week
6 (6) Umberto Eco - Het nulnummer (22) Prometheus 3e week
7 (10) Griet op de Beeck - Vele hemels boven de zevende (24) Prometheus 10e week
8 (-) Jaap Robben - Birk (32) De Geus 2e week
9 (9) Herman Koch - Geachte heer M. (33) Ambo Anthos 26e week
10 (-) Hendrik Groen - Pogingen iets van het leven te maken (44) Meulenhoff 13e week
zondag 22 maart 2015
Kroniek Leeuwarder Courant: Hersenen
Hersenen
Je ziet niet elke dag iemand met een handvol hersenen in boekhandel Van der Velde staan. Gelukkig waren het kalfshersenen uit een bakje van de slager en hield hersenonderzoeker Ysbrand van der Werf ze vast. Een jongen op de eerste rij keek steeds weg als de handen met hersenen zijn kant op zwaaiden. Op de vloer kwamen wat druppels vocht. Er liep ook een kok rond die de hersenen in een krokant laagje zou frituren. Met een lekker sausje erbij was het een ware delicatesse, beloofde hij. De hersenonderzoeker sneed alvast de hersenen doormidden.
Aanleiding voor deze ietwat enge exercitie was het boek Het bestand van Arnon Grunberg. De schrijver had het boek voor een deel geschreven met een muts met elektroden op zijn hoofd waardoor allerlei emoties geregistreerd konden worden. Daarna gebeurde bij driehonderdvijftig proefpersonen hetzelfde terwijl ze het boek van Grunberg lazen. De interessante vraag daarbij is of een schrijver de emotie kan sturen. Ik vroeg aan Grunberg of de humor die in zijn werk zit ook een probleem kan vormen. Iemand die de humor niet oppikt zal een andere emotie tonen, dan iemand die dat niet doet. De schrijver was het wel met me eens, maar de testresultaten laten vooral de emoties zien, niet of iemand een passage begrijpt. Daarna stelde ik nog een vraag die er villeiner uitkwam dan bedoeld was. Als een schrijver een spannende passage schrijft en uit de testresultaten blijkt dat die geen spanning oproept, hebben we dan te maken met een slechte schrijver? Grunberg zei dat het zo niet werkte. Hij ging althans nooit aan de slag met de gedachte: nu ga ik een spannende scène schrijven.
Amazon kan via de e-reader Kindle bijhouden waar klanten stoppen in een boek. Schrijvers zouden met die gegevens een boek zo kunnen inrichten dat lezers door blijven lezen. Dat is een commercieel gevaar. Iemand uit het publiek vroeg welk nut dit onderzoek had. 'Ik wil gewoon weten hoe het werkt,' zei Van der Werf. Daarna gingen er dienbladen rond met gefrituurde hersenen. 'Een beetje flauw,' zei de jongen op de eerste rij nadat hij een hap genomen had. 'De saus moet het werk doen.'
Deze kroniek verscheen eerder in de Leeuwarder Courant op 21 maart 2015.
Je ziet niet elke dag iemand met een handvol hersenen in boekhandel Van der Velde staan. Gelukkig waren het kalfshersenen uit een bakje van de slager en hield hersenonderzoeker Ysbrand van der Werf ze vast. Een jongen op de eerste rij keek steeds weg als de handen met hersenen zijn kant op zwaaiden. Op de vloer kwamen wat druppels vocht. Er liep ook een kok rond die de hersenen in een krokant laagje zou frituren. Met een lekker sausje erbij was het een ware delicatesse, beloofde hij. De hersenonderzoeker sneed alvast de hersenen doormidden.
Aanleiding voor deze ietwat enge exercitie was het boek Het bestand van Arnon Grunberg. De schrijver had het boek voor een deel geschreven met een muts met elektroden op zijn hoofd waardoor allerlei emoties geregistreerd konden worden. Daarna gebeurde bij driehonderdvijftig proefpersonen hetzelfde terwijl ze het boek van Grunberg lazen. De interessante vraag daarbij is of een schrijver de emotie kan sturen. Ik vroeg aan Grunberg of de humor die in zijn werk zit ook een probleem kan vormen. Iemand die de humor niet oppikt zal een andere emotie tonen, dan iemand die dat niet doet. De schrijver was het wel met me eens, maar de testresultaten laten vooral de emoties zien, niet of iemand een passage begrijpt. Daarna stelde ik nog een vraag die er villeiner uitkwam dan bedoeld was. Als een schrijver een spannende passage schrijft en uit de testresultaten blijkt dat die geen spanning oproept, hebben we dan te maken met een slechte schrijver? Grunberg zei dat het zo niet werkte. Hij ging althans nooit aan de slag met de gedachte: nu ga ik een spannende scène schrijven.
Amazon kan via de e-reader Kindle bijhouden waar klanten stoppen in een boek. Schrijvers zouden met die gegevens een boek zo kunnen inrichten dat lezers door blijven lezen. Dat is een commercieel gevaar. Iemand uit het publiek vroeg welk nut dit onderzoek had. 'Ik wil gewoon weten hoe het werkt,' zei Van der Werf. Daarna gingen er dienbladen rond met gefrituurde hersenen. 'Een beetje flauw,' zei de jongen op de eerste rij nadat hij een hap genomen had. 'De saus moet het werk doen.'
Deze kroniek verscheen eerder in de Leeuwarder Courant op 21 maart 2015.
zaterdag 21 maart 2015
Top 10 literatuur - week 12
Dezelfde boeken, iets andere volgorde.
De CPNB publiceert elke week een top 60 van best verkochte boeken. Alle titels staan door elkaar (non-fictie, fictie, Nederlands, vertaald, crimi, literatuur). Daarom de literaire top 10 van best verkopende literaire titels (die ik tot de literatuur reken). Tussen haakjes de stand vorige week, tussen haakjes na de titel de stand op de Bestsellerlijst van de CPNB en het aantal weken in die lijst.
Week 12
1 (1) Maarten 't Hart - Magdalena (3+ 31) De Arbeiderspers 4e week
2 (2) Adriaan van Dis - Ik kom terug (4) Atlas Contact 20e week
3 (3) Griet op de Beeck - Kom hier dat ik u kus (6) Prometheus 24e week
4 (4) Myrthe van der Meer - Up (7) The House of Books 3e week
5 (6) Myrthe van der Meer - Paaz (10) The House of Books 20e week
6 (7) Umberto Eco - Het nulnummer (12) Prometheus 2e week
7 (5) Sander Kollaard - Stadium IV (13) Van Oorschot 3e week
8 (9) Renate Dorrestein - Weerwater (18) Podium 6e week
9 (10) Herman Koch - Geachte heer M. (19) Ambo Anthos 25e week
10 (8) Griet op de Beeck - Vele hemels boven de zevende (20) Prometheus 9e week
vrijdag 20 maart 2015
Annet onder de droogkap
Wat vooral opvalt, is de droogkap, waaronder mijn zus Annet - vandaag 48 geworden, toen een jaar of 4 - zit. Op een gegeven ogenblik is de droogkap uit het slaapkamerbeeld verdwenen. Mijn zus heeft er nu in ieder geval geen in huis staan. Er is iets revolutionairs gebeurd tussen de jaren zeventig en nu, maar ik weet niet wat.
Op het gebied van haar is mijn zus de enige die de goede genen heeft gepakt, mijn broer en ik waren altijd van het ietwat onbestemde haar. Het zat wel op je hoofd, maar het behoorde tot een restpartij waarvan je de herkomst niet wilde weten, waarschijnlijk uit het Oostblok of zo.
Nee, dan mijn zus, die heeft van dat haar waar elke kapper een dankgebed uitspreekt voordat ie begint te knippen.
Misschien hadden mijn broer en ik in onze jeugd ook onder de droogkap moeten zitten. Alleen mensen met haar zitten daar namelijk onder.
dinsdag 17 maart 2015
Kroniek Leeuwarder Courant: Trio
Trio
Onlangs zag ik het Trio Giphart & Chabot in de Oosterpoort in Groningen. Ze waren nog niet bij Pauw geweest dus de zaal zat half vol. De thuisblijvers hadden ongelijk. Het publiek dat er wel was, zat een beetje verscholen in de oplopende zaal. De eerste zes rijen voor het podium waren leeg en dat is voor iemand die optreedt een verschrikking. Je moet over een zwart gat heen spelen. Als docent zijn de klassen waar iedereen achterin gaat zitten altijd het vermoeiendst. Op het podium was er ook een zwart gat, want Martin Bril, de derde van het trio was alleen als foto aanwezig. Met een ode aan Bril - Giphart en Chabot lezen afwisselend teksten van hem voor - wordt min of meer de show voortgezet die in 2008 werd stopgezet door de ziekte van Martin Bril.
In de pauze sta ik in de rij te wachten voor een glas wijn. In de rij naast me staat een lange man die op Anton Corbijn lijkt. Als je moet wachten lijkt het altijd drukker dan je eerst dacht. Vriend Johan, die me voor deze avond uitnodigde, merkt op dat er weinig jonge mensen zijn en als ik om me heen kijk zie ik inderdaad vooral veertigers en vijftigers. Ik associeer Giphart altijd met jong en rebels, maar dat komt omdat ik hem al vanaf zijn debuut volg, hem ontiegelijk vaak geïnterviewd heb - op school of voor een literaire studentenvereniging - en de tussenliggende jaren niet heb geteld. Giphart blijft voor mij een jeugdige schrijver.
Na afloop van de voorstelling nodigt Giphart ons uit om nog een glas te drinken in de kleedkamer. Daar wordt besproken wat in de volgende voorstelling nog beter moet. De lange man die in de pauze stond te wachten zit er ook: het ís Anton Corbijn. Ik ben nu één handshake verwijderd van Bono. Drie kwartier later keer ik opnieuw naar de kleedkamer terug, als ik buiten bemerk dat ik mijn sjaal heb laten liggen. 'Dat doe je alleen maar om Bart in zijn onderbroek te zien,' zegt Giphart. Ik zeg maar dat het klopt. En ja hoor, nog best geile benen voor een zestigjarige.
Deze kroniek verscheen eerder in de Leeuwarder Courant op 14 maart 2015.
Onlangs zag ik het Trio Giphart & Chabot in de Oosterpoort in Groningen. Ze waren nog niet bij Pauw geweest dus de zaal zat half vol. De thuisblijvers hadden ongelijk. Het publiek dat er wel was, zat een beetje verscholen in de oplopende zaal. De eerste zes rijen voor het podium waren leeg en dat is voor iemand die optreedt een verschrikking. Je moet over een zwart gat heen spelen. Als docent zijn de klassen waar iedereen achterin gaat zitten altijd het vermoeiendst. Op het podium was er ook een zwart gat, want Martin Bril, de derde van het trio was alleen als foto aanwezig. Met een ode aan Bril - Giphart en Chabot lezen afwisselend teksten van hem voor - wordt min of meer de show voortgezet die in 2008 werd stopgezet door de ziekte van Martin Bril.
In de pauze sta ik in de rij te wachten voor een glas wijn. In de rij naast me staat een lange man die op Anton Corbijn lijkt. Als je moet wachten lijkt het altijd drukker dan je eerst dacht. Vriend Johan, die me voor deze avond uitnodigde, merkt op dat er weinig jonge mensen zijn en als ik om me heen kijk zie ik inderdaad vooral veertigers en vijftigers. Ik associeer Giphart altijd met jong en rebels, maar dat komt omdat ik hem al vanaf zijn debuut volg, hem ontiegelijk vaak geïnterviewd heb - op school of voor een literaire studentenvereniging - en de tussenliggende jaren niet heb geteld. Giphart blijft voor mij een jeugdige schrijver.
Na afloop van de voorstelling nodigt Giphart ons uit om nog een glas te drinken in de kleedkamer. Daar wordt besproken wat in de volgende voorstelling nog beter moet. De lange man die in de pauze stond te wachten zit er ook: het ís Anton Corbijn. Ik ben nu één handshake verwijderd van Bono. Drie kwartier later keer ik opnieuw naar de kleedkamer terug, als ik buiten bemerk dat ik mijn sjaal heb laten liggen. 'Dat doe je alleen maar om Bart in zijn onderbroek te zien,' zegt Giphart. Ik zeg maar dat het klopt. En ja hoor, nog best geile benen voor een zestigjarige.
Deze kroniek verscheen eerder in de Leeuwarder Courant op 14 maart 2015.
Top 10 literatuur -week 11
Het Van Dis-effect werkte voor Van Dis.
De CPNB publiceert elke week een top 60 van best verkochte boeken. Alle titels staan door elkaar (non-fictie, fictie, Nederlands, vertaald, crimi, literatuur). Daarom de literaire top 10 van best verkopende literaire titels (die ik tot de literatuur reken). Tussen haakjes de stand vorige week, tussen haakjes na de titel de stand op de Bestsellerlijst van de CPNB en het aantal weken in die lijst.
Week 11
1 (1) Maarten 't Hart - Magdalena (3) De Arbeiderspers 3e week
2 (5) Adriaan van Dis - Ik kom terug (5) Atlas Contact 19e week
3 (2) Griet op de Beeck - Kom hier dat ik u kus (9) Prometheus 23e week
4 (3) Myrthe van der Meer - Up (10) The House of Books 2e week
5 (4) Sander Kollaard - Stadium IV (12) Van Oorschot 2e week
6 (7) Myrthe van der Meer - Paaz (13) The House of Books 19e week
7 (-) Umberto Eco - Het nulnummer (26) Prometheus 1e week
8 (6) Griet op de Beeck - Vele hemels boven de zevende (27) Prometheus 8e week
9 (8) Renate Dorrestein - Weerwater (28) Podium 5e week
10 (-) Herman Koch - Geachte heer M. (31) Ambo Anthos 24e week
maandag 16 maart 2015
Pa in Ermerzand
Mijn vader en moeder hielden van vakanties in Drenthe, maar de vakantie in vakantiepark Ermerzand, ergens halverwege de jaren zeventig, geldt toch als een algemeen dieptepunt. Ik geloofde dat het zeven dagen regende, maar de foto's zijn genomen op de schaarse momenten dat de zon scheen, dus achteraf leek het een zonovergoten vakantie.
Op het park moest je meedoen met allerlei spelletjes. Er zijn foto's dat Herman en ik meedoen, mijn broer Herman doet aan touwtrekken, ik verbeter het wereldrecord wipwappen. We waren mooi bezig. We doen iets onduidelijks met blokken op het strand. De meeste mensen hebben een jas aan.
Aan dit gezellige uitje in de kar die door één pony getrokken werd, de pony heette waarschijnlijk Fury, heb ik geen enkele herinnering. Ik heb ook een pony, de haarmode van de jaren zeventig. Het ging waarschijnlijk zo langzaam dat je met de wagen kunt meelopen, want soms zie ik mijn tante wel in de wagen zitten en soms niet. Ik houd de wandelwagen van mijn neefje Guido vast. Mijn vader, in sandalen maar met leren jas zit aan de andere kant. Hij heeft een baard, een soort Chriet Titulaer-ding, die destijds waarschijnlijk hip was. Zoals een baardje nu ook hip is, zonder dat mensen erbij nadenken dat er over veertig jaar ook mensen naar de foto kijken.
Mijn vader kijkt wat zuinigjes, waarschijnlijk omdat iemand 'lachen' heeft geroepen. Wij Peppelenbossen lachen niet graag op commando. Mijn vader denkt waarschijnlijk: volgend jaar gaan we weer naar Duitsland. Mijn vader zou vandaag 81 jaar zijn geworden.
vrijdag 13 maart 2015
Opa Onder de Gelder
Het was de tijd voor de iPad, voor het mobieltje, voor tv die de hele dag programma's uitzond (alleen op woensdag- en zaterdagmiddag was er een programma voor kinderen) en voordat ouders was aangeleerd dat ze zich de hele dag met hun kind moesten bemoeien. Af en toe gingen de kinderen naar opa en oma. Hier zie je mijn opa staan met de drie Peppelenbossen Onder de Gelder. De Gelder was het landgoed achter het hek, de weg die ervoor langs liep heet Onder de Gelder. Op mooie zomeravonden zie in de wei reeën bij de bosrand staan.
Het hoogtepunt van een bezoek aan Onder de Gelder was het voeren van de vissen. Een enorm dikke dikke kluwen karpers verdrong zich onder de brug een veelkoppig, slurpend monster met vele opengesperde bekken die naar de broodkruimels hapten die wij van de brug mochten gooien.
Er was altijd brood te weinig om alle vissen te voeden. De dikste vissen wonnen altijd. Je kunt daar een metafoor in zien.
Op deze foto lijkt mijn opa (13 maart was zijn verjaardag) de zak met brood vast te houden. Blijkbaar vond hij het ook nog leuk om de vissen te voeren.
Het hoogtepunt van een bezoek aan Onder de Gelder was het voeren van de vissen. Een enorm dikke dikke kluwen karpers verdrong zich onder de brug een veelkoppig, slurpend monster met vele opengesperde bekken die naar de broodkruimels hapten die wij van de brug mochten gooien.
Er was altijd brood te weinig om alle vissen te voeden. De dikste vissen wonnen altijd. Je kunt daar een metafoor in zien.
Op deze foto lijkt mijn opa (13 maart was zijn verjaardag) de zak met brood vast te houden. Blijkbaar vond hij het ook nog leuk om de vissen te voeren.
maandag 9 maart 2015
Kroniek Leeuwarder Courant: Waanzin
Waanzin
In De laatkomer van Dimitri Verhulst doet de hoofdpersoon alsof hij dementeert. Dat is zijn manier om onder een slecht huwelijk uit te komen en in het verzorgingstehuis in contact te treden met zijn jeugdliefde. 'Literatuur kan ook het omgekeerde doen: in Tirza van Arnon Grunberg raak je als lezer verward. De vader van Tirza is doorgedraaid, maar je krijgt pas laat door dat hij een moordenaar is.
Als ik vroeger vertelde dat ik uit Raalte kwam dan noemden mensen in ieder geval één ding: het gekkenhuis. Het Franciscushof in Raalte, in de volksmond 'het hof', was de verzamelplaats van alle waanzinnigen. Het lag net buiten het dorp, toen er nog geen Raalte Noord bestond, zodat er ook fysiek afstand bestond tussen de normalen en gekken. Ik ben er nooit geweest, ik heb een lichte huiver voor waanzin. Henk, jeugdvriend, later tennisvriend, kwam er wel, als patiënt. Hij studeerde in Kampen en toen werd het leven hem te veel en kwam hij terecht op het hof. Het was een open inrichting, dus je zag de 'gekken' soms door het dorp lopen. De laatste keer dat ik Henk levend zag, zat hij onbenaderbaar op de grond tegen de muur van een kantoorboekhandel. Een zwart eiland in een zee van mensen. Hij beëindigde zijn leven op de spoorlijn Zwolle - Enschede. Die liep vlakbij het hof. In de werkelijkheid spelen weinig mensen dat ze gek zijn. Er is geen pil, er is geen behandeling, er is geen mens die uitkomst kan bieden en dan trekken ze zelf de conclusie.
Bert Japin, de vader van de schrijver, trok die conclusie ook. Arthur Japin heeft een paar maal beschreven hoe hij, in de inrichting op bezoek bij zijn vader, een jongen over de gang hoorde lopen die in zijn eentje een orkest was. 'In een ander leven had deze jongeman een internationale carrière kunnen hebben. Zoals het was, had hij maar één fan. Ik was twaalf en elke zondagmiddag liep ik op de maat van de muziek achter hem aan door alle gangen van het gekkenhuis.' In de literatuur is altijd 'een ander leven' mogelijk.
Deze kroniek verscheen eerder in de Leeuwarder Courant van 7 maart 2015.
In De laatkomer van Dimitri Verhulst doet de hoofdpersoon alsof hij dementeert. Dat is zijn manier om onder een slecht huwelijk uit te komen en in het verzorgingstehuis in contact te treden met zijn jeugdliefde. 'Literatuur kan ook het omgekeerde doen: in Tirza van Arnon Grunberg raak je als lezer verward. De vader van Tirza is doorgedraaid, maar je krijgt pas laat door dat hij een moordenaar is.
Als ik vroeger vertelde dat ik uit Raalte kwam dan noemden mensen in ieder geval één ding: het gekkenhuis. Het Franciscushof in Raalte, in de volksmond 'het hof', was de verzamelplaats van alle waanzinnigen. Het lag net buiten het dorp, toen er nog geen Raalte Noord bestond, zodat er ook fysiek afstand bestond tussen de normalen en gekken. Ik ben er nooit geweest, ik heb een lichte huiver voor waanzin. Henk, jeugdvriend, later tennisvriend, kwam er wel, als patiënt. Hij studeerde in Kampen en toen werd het leven hem te veel en kwam hij terecht op het hof. Het was een open inrichting, dus je zag de 'gekken' soms door het dorp lopen. De laatste keer dat ik Henk levend zag, zat hij onbenaderbaar op de grond tegen de muur van een kantoorboekhandel. Een zwart eiland in een zee van mensen. Hij beëindigde zijn leven op de spoorlijn Zwolle - Enschede. Die liep vlakbij het hof. In de werkelijkheid spelen weinig mensen dat ze gek zijn. Er is geen pil, er is geen behandeling, er is geen mens die uitkomst kan bieden en dan trekken ze zelf de conclusie.
Bert Japin, de vader van de schrijver, trok die conclusie ook. Arthur Japin heeft een paar maal beschreven hoe hij, in de inrichting op bezoek bij zijn vader, een jongen over de gang hoorde lopen die in zijn eentje een orkest was. 'In een ander leven had deze jongeman een internationale carrière kunnen hebben. Zoals het was, had hij maar één fan. Ik was twaalf en elke zondagmiddag liep ik op de maat van de muziek achter hem aan door alle gangen van het gekkenhuis.' In de literatuur is altijd 'een ander leven' mogelijk.
Deze kroniek verscheen eerder in de Leeuwarder Courant van 7 maart 2015.
Top 10 literatuur - week 10
Sander Kollaard hoog binnen, Maarten 't Hart blijft op nummer 1
De CPNB publiceert elke week een top 60 van best verkochte boeken. Alle titels staan door elkaar (non-fictie, fictie, Nederlands, vertaald, crimi, literatuur). Daarom de literaire top 10 van best verkopende literaire titels (die ik tot de literatuur reken). Tussen haakjes de stand vorige week, tussen haakjes na de titel de stand op de Bestsellerlijst van de CPNB en het aantal weken in die lijst.
Week 10
1 (1) Maarten 't Hart - Magdalena (2) De Arbeiderspers 2e week
2 (2) Griet op de Beeck - Kom hier dat ik u kus (7) Prometheus 22e week
3 (-) Myrthe van der Meer - Up (11) The House of Books 1e week
4 (-) Sander Kollaard - Stadium IV (14) Van Oorschot 1e week
5 (3) Adriaan van Dis - Ik kom terug (17) Atlas Contact 18e week
6 (5) Griet op de Beeck - Vele hemels boven de zevende (30) Prometheus 7e week
7 (6) Myrthe van der Meer - Paaz (32) The House of Books 18e week
8 (4) Renate Dorrestein - Weerwater (33) Podium 4e week
9 (-) Willem Otterspeer - De zanger van de wrok (34) De Bezige Bij 1e week
10 (9) Hendrik Groen - Pogingen iets van het leven te maken (44) Meulenhoff 12e week
maandag 2 maart 2015
Kroniek Leeuwarder Courant: L.H. Wiener
L.H. Wiener
Vorige week werd hij 70 en hij is al 50 jaar schrijver: L.H. Wiener. Elke literatuurliefhebber weet dat W.F. Hermans een proces aan zijn broek kreeg wegens het beledigen van het katholieke volksdeel en dat proces hij won; iedereen weet ook dat Gerard Reve voor de rechtbank verscheen wegens godslasterlijke passages. Ook hij won, in hoger beroep, zijn zaak. Weinigen weten dat ook Wiener voor het gerecht werd gesleept. Een restaurateur uit Zandvoort herkende zich te veel in een personage uit de verhalenbundel Seizoenarbeid (1967). Wiener verloor de zaak en moest het verhaal 'Jansen' herschrijven. Bij antiquariaat Fokas Holthuis wordt het herziene typoscript aangeboden: 'de hoofdpersoon wordt omgedoopt tot "Wiener", wiens ogen van lichtblauw via donkerrood naar donkergroen verschieten en wiens hotel met lunchroom wordt getransporteerd van Zandvoort naar Hardewijk.' In de zojuist verschenen 1142 bladzijden tellende verzamelbundel De verhalen van Wiener heet de hoofdpersoon weer gewoon Jansen. En hij heeft donkerbruine ogen.
Een grotere schok voor de Wiener-liefhebbers is de veranderde spelling van zijn verhalen. Tot vorige week gebruikte de schrijver ‘ies’-uitgangen van woorden daar waar de officiële spelling ‘isch’ voorschrijft. 'Satanies' in plaats van 'satanisch'. Je kon een verhaal van Wiener herkennen aan deze partiuliere schrijfwijze. Ik vroeg Wiener naar deze omslag: 'Inderdaad, op verzoek van mijn uitgever heb ik die lichtelijk puberale neiging om al wat Duits is in mijn taalgebruik te weren, beëindigd. Men moet toch eens trachten volwassen te worden, of althans net te doen alsof. Ik heb mij nu geheel geconformeerd aan het Groene Boekje. Het gaat tenslotte om het wat, niet om het hoe, zoals ook een vrouw van binnen mooier kan zijn dan van buiten, al is het meestal andersom, zoals met alles.'
‘Op ongezette tijden, maar al te regelmatig, geef ik mezelf er rekenschap van dat ook ik dood moet gaan.’ Een zin uit een typoscript dat bij antiquariaat Hinderickx en Winderickx te koop wordt aangeboden. In het vriendenboek dat ter gelegenheid van zijn jubilea verscheen, wordt Wiener op zijn wenken bediend. Roos Custers, met sigaret, poseert op een foto alvast op zijn graf. Het jaar van overlijden is echter 2045. Wiener wordt een eeuw oud!
Deze kroniek verscheen eerder in de Leeuwarder Courant op 28 februari 2015.
Vorige week werd hij 70 en hij is al 50 jaar schrijver: L.H. Wiener. Elke literatuurliefhebber weet dat W.F. Hermans een proces aan zijn broek kreeg wegens het beledigen van het katholieke volksdeel en dat proces hij won; iedereen weet ook dat Gerard Reve voor de rechtbank verscheen wegens godslasterlijke passages. Ook hij won, in hoger beroep, zijn zaak. Weinigen weten dat ook Wiener voor het gerecht werd gesleept. Een restaurateur uit Zandvoort herkende zich te veel in een personage uit de verhalenbundel Seizoenarbeid (1967). Wiener verloor de zaak en moest het verhaal 'Jansen' herschrijven. Bij antiquariaat Fokas Holthuis wordt het herziene typoscript aangeboden: 'de hoofdpersoon wordt omgedoopt tot "Wiener", wiens ogen van lichtblauw via donkerrood naar donkergroen verschieten en wiens hotel met lunchroom wordt getransporteerd van Zandvoort naar Hardewijk.' In de zojuist verschenen 1142 bladzijden tellende verzamelbundel De verhalen van Wiener heet de hoofdpersoon weer gewoon Jansen. En hij heeft donkerbruine ogen.
Een grotere schok voor de Wiener-liefhebbers is de veranderde spelling van zijn verhalen. Tot vorige week gebruikte de schrijver ‘ies’-uitgangen van woorden daar waar de officiële spelling ‘isch’ voorschrijft. 'Satanies' in plaats van 'satanisch'. Je kon een verhaal van Wiener herkennen aan deze partiuliere schrijfwijze. Ik vroeg Wiener naar deze omslag: 'Inderdaad, op verzoek van mijn uitgever heb ik die lichtelijk puberale neiging om al wat Duits is in mijn taalgebruik te weren, beëindigd. Men moet toch eens trachten volwassen te worden, of althans net te doen alsof. Ik heb mij nu geheel geconformeerd aan het Groene Boekje. Het gaat tenslotte om het wat, niet om het hoe, zoals ook een vrouw van binnen mooier kan zijn dan van buiten, al is het meestal andersom, zoals met alles.'
 |
| Manuscript te koop bij Fokas Holthuis |
Deze kroniek verscheen eerder in de Leeuwarder Courant op 28 februari 2015.
Top 10 literatuur - week 9
Maarten 't Hart is de nieuwe nummer 1
De CPNB publiceert elke week een top 60 van best verkochte boeken. Alle titels staan door elkaar (non-fictie, fictie, Nederlands, vertaald, crimi, literatuur). Daarom de literaire top 10 van best verkopende literaire titels (die ik tot de literatuur reken). Tussen haakjes de stand vorige week, tussen haakjes na de titel de stand op de Bestsellerlijst van de CPNB en het aantal weken in die lijst.
Week 9
1 (-) Maarten 't Hart - Magdalena (2 + 9) De Arbeiderspers 2e week
2 (1) Griet op de Beeck - Kom hier dat ik u kus (7) Prometheus 21e week
3 (2) Adriaan van Dis - Ik kom terug (12) Atlas Contact 17e week
4 (3) Renate Dorrestein - Weerwater (21) Podium 3e week
5 (4) Griet op de Beeck - Vele hemels boven de zevende (25) Prometheus 6e week
6 (-) Myrthe van der Meer - Paaz (28) The House of Books 17e week
7 (6) Stefan Hertmans - Oorlog en terpentijn (36) De Bezige Bij 43e week
8 (5) Erik Jan Harmens - Hallo muur (43) Lebowski 4e week
9 (10) Hendrik Groen - Pogingen iets van het leven te maken (45) Meulenhoff 11e week
10 (8) Khaled Hosseini - En uit de bergen kwam de echo (53) De Bezige Bij 92e week
Abonneren op:
Reacties (Atom)