De eerste roos is voor Jacob Israël de Haan

Olijfberg3
Originally uploaded by letterkundigmuseum

De nieuwe directeur van het Letterkundig Museum Aad Meinderts gaat als een literaire paus de wereld over om op graven van bekende Nederlandse schrijvers witte rozen te leggen. Als schrijversgravenliefhebber ben ik erg voor deze actie.
Voor de eerste roos toog Meinderts naar Israel voor het graf van Jacob Israël de Haan (geboren: 31 december 1881 te Smilde overleden: 30 juni 1924 te Jeruzalem).

Briefwisseling Vasalis en Fritzi Harmsen van Beek

Nog niet lang geleden verscheen de interessante briefwisseling tussen Geert van Oorschot en M. Vasalis (Kiki voor vrienden). In de decemberaflevering van de Literaire Hemel bleek dat Vasalis ook schreef met Fritzi Harmsen van Beek. Op de site staat een filmpje (onderaan de bladzijde) waarop Suzanne Rohde twee brieven uit deze correspondentie voorleest (vlak voor de dood van Vasalis). Die doen je verlangen naar een volledige bundeling, ook omdat je op die wijze iets meer te weten komt over de levens van beide dichteressen.

Freije, Glas, Den Hollander en Puister op de Longlist voor de DvhNStreektaalprijs

henk puister
Originally uploaded by janGlas

Twee dichtbundels van Uitgeverij kleine Uil zijn genomineerd voor de Streektaalprijs van het Dagblad van het Noorden. Wondpoeier van Aly Freije en Bliedschop veur t bezeren van Henk Puister.
Bij een andere uitgeverij kwam Zo is t nait goan/Zo is het niet gegaan ­van 'onze' Jan Glas uit. Bij de CD's en DVD's staat Wie worden ook over televisie oetzend! van Voorheen de Bende mit Pazzipanten op de longlist (met 'onze' Frank den Hollander en Alina Kiers).

Zie voor meer berichtgeving het Woest en ledig-blog en het Schrieverij-blog.

Blauwblauw naar een gedicht van Miguel Declercq

BlauwBlauw from DANDY on Vimeo.

Nieuwe boeken in het voorjaar van 2010

Tijd voor ons halfjaarlijkse onderzoek naar de sites van literaire uitgeverijen. In hoeverre kun je als gewone lezer zien wat er de komende maanden verschijnt? Maandag is het weer Vers voor de Pers: uitgeverijen showen hun nieuwe boeken aan kranten en tijdschriften en opnieuw stellen we de vraag: kunnen we als websitebezoeker ook zien wat er staat te gebeuren? Klik op de namen van de uitgeverijen om naar de catalogus te gaan.

Ailantus: De uitgeverij van Lidewijde Paris heeft een online doorbladerbare catalogus. In mei verschijnt de nieuwe roman van David Mitchell, De niet verhoorde gebeden van Jacob de Zoet.

Ambo/Anthos: Site is overzichtelijk met een onderdeel verwacht en de PDF van de voorjaarscatalogus en eentje over de klassieken. Een nieuwe Günter Walraff (staat bij de non-fictie). Michael Chabon komt met het Handboek man. Elle van Rijn komt met een boek waarin ze het verleden induikt:

Het vergeten gezicht is een ruw, aangrijpend en vervreemdend boek, dat geen enkel taboe uit de weg gaat. Elle van Rijn laat op sublieme wijze liefde en angst samensmelten en zij laat zien welke desastreuze gevolgen het Duitse oorlogsverleden heeft gehad op volgende generaties.

Atlas: Uitstekende site. De catalogus is downloadbaar en online is er een handige opsomming gemaakt van nieuwe titels. Veel goedkope heruitgaven. De nieuwe Gerrit Jan Zwier, de nieuwe Marjan Berk. Dichter Mark van Tongele komt met een boek over een dichter: Op hoop van zonnezegen.

Met zicht op de sterrenhemel, die oplicht in het water, mijmert hij over de coma-ervaring die hij ooit meemaakte, over leven en sterven, verantwoordelijkheid, de zin van zijn bestaan.

Arbeiderspers: De Arbeiderspers pakt natuurlijk groot uit met Joost Zwagerman die in maart volop in de belangstelling zal staan met het Boekenweekgeschenk. Verder: een nieuwe dichtbundel van Anna Enquist en een semi-historische roman van Atte Jongstra. Abdelkader Benali brengt nog een boek uit aan de vooravond van de WK en 49 manieren om de dag door te komen van Christophe Vekeman.

Arena: Nog geen voorjaar bij Arena, want de najaarscatalogus van 2009 is het laatste wat te openen is. Klik je op de pagina verwacht dan kom je alleen de titels van januari 2010 tegen. Diepe rust dus bij Arena.

Augustus: Een handige pagina met te verschijnen boeken (PDF en online). Ziet er verzorgd uit. Nieuw boeken van Nelleke Noordervliet over haar schrijverschap en Louis Stiller leert ons schrijven. Fascinerende aankondiging van de nieuwe bundel van K. Michel, Bij eb is je eiland groter.

Wat zit erin?
Nieuwe vormen, nieuwe thema’s en motieven en nieuwe ritmes.

Bert Bakker: Ze slapen weer bij de uitgeverij (bij Prometheus hetzelfde).

Bezige Bij: De crisis slaat ook toe bij de Bezig Bij: slechts 9 catalogi, waaronder ook die van Cargo en Thomas Rap. Een nieuwe roman van Kees van Beijnum, een nieuw reisboek van Cees Nooteboom en de keuze van Gerrit Komrij uit de gedichten van dichters die nog geen 33 zijn, Erwin Mortier met 'lichtzinnige meditaties over het schrijven', essays van A.F.Th. van der Heijden over de cinema. Een nieuwe dichtbundel van Erik Lindner (natuurlijk beginnend met een t): Terrein.

Lindner maakt ons op een fascinerende wijze bewust van de open plekken in onze waarneming en beleving, het verschil tussen wat er te zien is en wat we denken te zien.

Contact: een PDF (waarvan het plaatje niet te zien is op de site) met de catalogus. Heeft het prijskonijn Gerwin van der Werf in huis die in maart met een romandebuut komt. De jaarlijkse Renate Dorrestein heet nu De leesclub. Veel chicklit, maar nu ook ladlit met Stephan Sanders en Arie Boomsma.

Cossee: Wie op 'De boeken' klikt, krijgt in één oogopslag de voorjaarsaanbieding. Tsead Bruinja komt met een vuistdikke bundel (120 blz.) en heeft ook de laatste Nobelprijswinnaar ingelijfd: Christina en haar schaduw (essay) van Herta Müller verschijnt in april.

Foreign Media Books: Voor al uw chicklit. De site is 'under construction' tot 11 februari, maar de catalogi zijn wel doorbladerbaar.

De Geus: De onrustige site is nog steeds niet aangepakt: bij topboeken kun je op 'Wordt verwacht' klikken en dan staan er 13 nieuwe boeken in de aanbieding. Het eerste boek van Kristien Hemmerechts bij haar nieuwe uitgever wordt aangekondigd: De dood heeft mij een aanzoek gedaan, een dagboek.

De Harmonie: Ook De Harmonie heeft nog werk te doen.

Holland: Uitgeverij van de Windroos-reeks. Frits Criens komt met een nieuwe bundel met de opwekkende titel: Een mooie dag om dood te gaan.

Lebowski: David Sedaris wordt onder de aandacht gebracht met een nieuwe keuze (door Aaf Brandt Corstius) uit zijn verhalen. 'Het enige wat nog ontbreekt: lezers.' Dan moet je als uitgever wel helemaal mismoedig zijn. Lebowski heeft dan ook Johannes van Dam, Paulien Cornelisse en Marc-Marie Huijbregts ingehuurd om lovende quotes te leveren. Verder aanprijzingen voor Niccolò Ammaniti (door Herman Koch, Saskia Noort en Kluun).

Nijgh & Van Ditmar: Beetje verstopt onderaan de pagina een verwijzing voor de media en de boekhandel. Nijgh & Van Ditmar heeft dus liever niet dat de gewone lezer te weten komt wat er in het voorjaar verschijnt. Ernest van der Kwast komt met een nieuwe roman: Mama Tandoori. Alweer lof van Herman Koch: 'Dit is nu al het geestigste en ontroerendste boek dat ik dit jaar heb gelezen.' Daarnaast voor de liefhebbers Het Grote Willem Frederik Hermans Boek en de biografie van Jacques Klöters over de andere Hermans: Toon.

Nieuw Amsterdam: Nieuw Amsterdam liep vroeger voorop, maar is tegenwoordig ernstig in de versukkeling met een niet up to date website. Bij berichten 'voor boekhandels' vind je nog steeds een PDF van de zomer- en najaarscatalogi van 2009. Bij 'voor pers' wordt wel een opsomming gegeven van nieuwe boeken. Nico Dijkshoorn komt met een boek met de inspirerende titel Dijkshoorn en Pim te Bokkel komt met een nieuwe bundel met de inspirerende titel De dingen de dingen de dans en de dingen.

De dingen de dingen de dans en de dingen is een vrolijke bundel met een serieuze ondertoon die de lezer in zijn kern weet te raken, en hem voorgoed zal veranderen in de manier waarop hij naar de dingen kijkt.

Van Oorschot: De aanbiedingen voor het voorjaar zijn niet te vinden op de site. Als je echter door de fondlijst scrollt en let op het jaar van verschijnen dan kun erachter komen dat J.J. Voskuil met Jeugdherinneringen komt. Het tweede deel van de Reve-biografie verschijnt in maart. Nescio en Tsjechov komen ook met nieuw werk! (Inmiddels is de boorjaarsaanbieding toegevoegd bij 'Van Oorschot nieuws', 2 februari)

Passage: Bij 'verwacht' de titels van het najaar. De bloemlezing over concrete en visuele poëzie samengesteld door Karel ten Haaf staat gepland voor januari (dan mag hij wel opschieten). Daniël Dee komt met een nieuwe dichtbundel: Monsterproof en samen tekenen Ten Haaf en Dee voor het eerste boek over de vechtsport K-1.

Podium: De nieuwe roman van Herman Franke: Traag licht. Heruitgave Kluun, heruitgave Alex Boogers.

Prometheus: Zzzzz. Zzzzzzzzzzzz.

Querido: Voor de tweede keer op rij is het Querido gelukt de catalogi online te zetten. Je moet goed zoeken op de voorpagina (onderaan: 'Voor media & boekhandel'). Het is overigens handiger om de nieuwe catalogi bovenaan te zetten in plaats van onderaan de rij. Bernlef komt met een novellenbundel, Kees 't Hart met een verhalenbundel. Ilja Leonard Pfeijffer gaat in een schotschrift de Nederlander oproepen in opstand te komen.

Uitgeverij kleine Uil: Uitgeverij waar ik bij betrokken ben. Pdf-file van nieuwe uitgaven en een doorbladerbare versie de roman van Doeke Sijens Blauw en een nieuwe dichtbundel van Remco Ekkers: Pinksterbloemen in september.

Veen: Heeft een makkelijke site. Kijk bij de rubriek 'verwacht'. Daar vind je een link naar een pagina vol verwachte boeken. Veel wielerboeken. Hans van der Heijde schreef een boek over Istanbul met de verrassende titel Istanbul (ondertitel 'Naar de stad van weemoed', ook voor leunstoelreizigers).

Wereldbibliotheek: de site heeft wel een tabblaadje met 'catalogus', maar je krijgt dan slechts de fondslijst. Nergens aankondigingen van nieuwe boeken. De meer dan honderdjarige uitgeverij loopt het liefst achteraan met vernieuwingen.

Peilmoment was 30 januari 2010.

Martin Ros tot half maart uitgeschakeld

De komende weken op zaterdag geen nieuwe afleveringen van 'De hoogtepunten van Martin Ros'. Op de site van Selexyz wordt duidelijk dat de oude boekbespreker tot half maart afwezig zal zijn. Tot die tijd kunt u genieten van ons omvangrijke archief. Het is onduidelijk waar Martin Ros aan lijdt, maar twee weken geleden zei hij al wel wat over akelig onderzoek.

'Ze steken de gekste dingen in je anus om erachter te komen wat je hebt. Ze denken toch: dat doet geen pijn, maar ik heb dat hele huis, dat hele ziekenhuis bij elkaar gegild. Ik vind het wel pijnlijk.'

Klinkt als iets naars met de prostaat of iets met de darmen.

Horizontale reizen: zoek de verschillen

In 2004 bracht Uitgeverij kleine Uil de verhalenbundel Horizontale reizen uit, geschreven door Hans van der Heijde. In 2010 brengt L.J. Veen de verhalenbundel Horizontale reizen uit, geschreven door Hans van der Heijde. Vorig jaar verscheen bij dezelfde uitgeverij De Republyk een satire op het Friese politieke leven.
Als je de 'nieuwe' verhalenbundel doorbladert, dan blijkt uit niets dat het boek al eerder verschenen is en dat dit dus feitelijk de tweede druk is. De uitgave bij Veen kost €18,90, bij Uitgeverij kleine Uil is het boek in de aanbieding: €10,-. Laten we hopen dat het boek een groot succes wordt.

Gedichtendag in Friesland

J.D. Salinger overleden

Als een kluizenaar leefde hij de laatste tientallen jaren van zijn leven. Dat maakte de fans van zijn boeken alleen maar nieuwsgieriger. Op dit filmpje zie je een oud schoolgenoot praten over Salinger, schrijver van de klassieker Catcher in the rye (ik heb de vertaling Vanger in het koren altijd nogal slap gevonden). Laten we hopen dat er in zijn nalatenschap nog acht onuitgegeven boeken zijn te vinden.

Poëziemarathon: het open podium

Jaren geleden presenteerde Maria van Daalen altijd een poëzieprogramma in het Universiteitstheater (dat tegenwoordig OUTheater heet). Dat idee is weer uit de mottenballen gehaald door Maarten Praamstra en Sacha Landkroon die vanmiddag Rug-dichters en -docenten aan het woord lieten.
De formule levert nog steeds veel verrassingen op, want de één leest een gedicht voor in het Groenlands, de ander in het Zweeds (Sjoerd-Jeroen Moenander), in het Italiaans en Tursitaans (Rolien Scheffer), in het Duits (Brecht door Henk Harbers), in het Fries (Nyk de Vries door professor Jensma), in het Zuid-Afrikaans en Engels (Sacha Landkroon). Je hoort en ziet eens wat anders dan de bekende namen en gezichten.
De organisatoren mogen in het vervolg het open podium-karakter van de middag wel weglaten, want daar komen altijd dezelfde ietwat vervelende amateurs hun eigen ietwat vervelende gedichten voorlezen.
Een van de hoogtepunten vormde vandaag professor Hans Renner die een wat lang, maar uiterst boeiend en komisch, betoog hield over korte gedichten en er enkele in het Nederlands en het Tsjechisch voorlas. Maarten Praamstra keek heel lang naar de hand-out die hij moest uitdelen omdat hij dacht dat alleen de titels van de Tsjechische gedichten erop stonden, maar het bleken wel degelijk twee gedichten te zijn. Ik citeer er één van Jaroslav Vrchlický:

Báseň o hovnu

Hovno smrdí vždycky
Jaroslav Vrchlický

Renner liet het gedicht twee keer door het aanwezig publiek scanderen en las daarna geen vertaling voor omdat sommige gedichten nu eenmaal niet te vertalen waren.

Een ander komisch hoogtepunt vormde het optreden van Hub. Hermans, professor in de Romaanse talen die een gedicht uit het Spaans voorlas over Pablo Picasso. Nou ja, voornamelijk over hoe het succes van Picasso was geweest wanneer hij geen Pablo had geheten. Een volstrekt absurd gedicht.
Professor en biograaf Hans Renders (niet te verwarren met) las het gedicht 'Zo meen ik dat ook jij bent' van Jan Hanlo voor en dat was ook wel fijn om weer eens te horen.

Zie het weblog van Henk Landkroon voor meer (en veel betere) foto's van deze middag en de rest van de dag.

Hersengespin

Met de overhandiging van het eerste exemplaar van Hersengespin aan Joris Westerink, vormgever van de nieuwe compilatie poëzie van de Dichtclub in café Marleen, is de Poëziemarathon van start gegaan.
De bundel is in elke goede boekhandel te koop voor €7,-. Maar je kunt hem volgende week ook gewoon kopen in het café op de eerste woensdag van de maand wanneer er weer een reguliere Dichtclub is.

Top 10 Nederlandse literatuur - week 4

Franca Treur op 1. De herintrede van drie oudjes, maar nu in pocketformaat.
De CPNB publiceert elke week een top 60 van best verkochte boeken. Alle titels staan door elkaar (non-fictie, fictie, Nederlands, vertaald, crimi, literatuur). Daarom de literaire top 10 van best verkopende Nederlandse titels (die ik tot de literatuur reken). Tussen haakjes de stand vorige week, tussen haakjes na de titel de stand op de Bestsellerlijst van de CPNB.

1 (7) Franca Treur - Dorsvloer vol confetti (12) 5e week
2 (1) Herman Koch - Het diner (18) 55e week
3 (3) Rik Launspach - 1953, De storm (32) 35e week
4 (4) Robert Vuijsje - Alleen maar nette mensen (36) 37e week
5 (-) Suzanna Jansen - Het pauperparadijs (39) 19e week
6 (5) Simone van der Vlugt - Jacoba. Dochter van Holland (40) 15e week
7 (6) Erwin Mortier - Godenslaap (50) 12e week
8 (-) Bernlef - Op slot (52) 1e week
9 (-) Maarten 't Hart - Het psalmenoproer (56) 1e week
10

Is de Poëziemarathon op z'n retour?

'Jaren achtereen was Groningen dé poëziehoofdstad van ons land tijdens Gedichtendag. Die tijd lijkt een beetje voorbij. In Enschede en Amsterdam, waar óók marathons worden gehouden, vinden inmiddels aanzienlijk meer activiteiten plaats. En voor de rest van het jaar lijkt er vooral in Utrecht veel gaande tegenwoordig.'

Dit citaat komt uit een bericht uit het Dagblad van het Noorden over de activiteiten in het noorden tijdens de Gedichtendag en ik kan me er wel een beetje in vinden. Al jarenlang is er weinig veranderd aan de opzet van de Poëziemarathon. In vorige edities werd ook de nacht overbrugd door poëzieuitzendingen op de lokale radio en daarna het Poëzie-ontbijt in Athena's boekhandel. Het Poëzie-ontbijt is verdwenen en dus begint de Gedichtendag nu met een Gedichtenlunch in de Openbare Bibliotheek om 12.30. Het idee van de marathon is daarmee voorgoed verlaten.
In Enschede duurt de marathon bijna een week, maar als je op hun site kijkt dan zijn er nu ook weer niet zoveel activiteiten waarvan je betreurt dat je ze mist. Aan de indrukwekkende line up van zestig dichters in Perdu zullen weinig festivals kunnen tippen. Dat kan ook alleen in de hoofdstad waar je de dichters per kilo van de straat schept en ze bereid zijn voor niets of een habbekrats op te treden. Maar ook de avond in Utrecht belooft heel veel prachtigs (met Wigman, Wieringa, Nasr, Andriessen, Schippers etc. etc. etc.).
In Groningen zul je het dan waarschijnlijk niet moeten zoeken in meer dichters, maar in dichters die overdag meer activiteiten ontplooien. Dat kan alleen als de organisatie (wie dat zijn is onduidelijk, op de website staat alleen het adres Oude Boteringestraat 18 en dat is het adres van de Openbare Bibliotheek en daar zit Rense Sinkgraven, wie zitten er nog meer in de redactie, wie coördineert?) niet alleen verantwoordelijk is voor de slotavond en de gedignag, maar ook voor de rest van de dag. De particuliere initiatieven van kroegen en instellingen kunnen dan altijd aansluiten. Dan krijg je weer een volledig bruisende dag in plaats van een programma waar een beetje de sleet op zit door de herhaling.

Interview Remco Ekkers

remco ekkers
Originally uploaded by janGlas

Op Woest en Ledig staat het interview met Remco Ekkers. Het stond afgelopen zaterdag in het Dagblad van het Noorden.

De stilte rond Willem Bijsterbosch (2)

Van Daan de Ligt kreeg ik vandaag bovenstaand knipsel uit het AD/Haagsche Courant over Willem Bijsterbosch, bij mijn weten het eerste krantenbericht over deze schrijver. Gisteren verschenen er ook berichten op de site van de Gay Krant (en in navolging daarvan op heel veel gay sites) en op de Papieren Man.
In de Volkskrant niks, op de site van Boekblad ook niks (ik heb nog een mail gestuurd om ze erop attent te maken). Mag ik daar een bescheiden 'Schande!' tegenover zetten?

Maria van Daalen over voodoo en Haïti

Onder de titel 'Voodoo in de polder' maakte de NOS vandaag een reportage over Maria van Daalen en haar betrokkenheid bij Haïti. Zie hier.

Programma Poëziemarathon in Groningen

Poëzie tot het je oren uitkomt: komende woensdagnacht en de hele donderdag erna is het weer Poëziemarathon in Groningen. Op Woest en ledig staat een overzicht van het hele noorden.

27 januari
20:30u-22:00u Presentatie bundel Dichtclub
Presentatie van Hersengespin de nieuwe bundel van De Dichtclub. Met o.a. Jan Glas, Renée Luth, Stefan Nieuwenhuis, Hedwig Baartman, André Degen, Rense Sinkgraven, Coen Peppelenbos, Arjen Nolles, Karel ten Haaf, Ton Meijer, Jurre van den Berg, Sacha Landkroon en Hubert Klaver.
Cafe Marleen, Kleine Pelsterstraat 7, toegang gratis.

22:00u Gedignag
10e Gedignag! met: Bart Chabot, Electropoëzie, Fred Papenhove en De Kift, + extra sfeerverhoging door: VJ Jan Klug en DJ Pepr.
Vera, Oosterstraat 44, zaal open 21:30u, aanvang 22:00u, entree: 6,- +MK.

28 januari
12:30u Gedichtenlunch
Van 12:30-13:30 uur is er een Gedichtenlunch in het leescafé van de Centrale Bibliotheek. Terwijl u zich tegoed doet aan een lekker belegd broodje, koffie en/ of een kop soep kunt u luisteren naar de lyrische teksten van Meindert Talma en RUG dichter Sacha Landkroon.
OB, Boteringestraat 18, entree 2,50

14:00-16:00u Open podium
Flanor organiseert in het OUTheater in het Harmoniecomplex een open podium met de nadruk op mix tussen Nederlandse en buitenlandse poëzie. In samenwerking met Huisdichter van de RuG Sacha Landkroon en een aantal docenten van de verschillende talen opleidingen aan de RUG, (internationale) studenten, maar vanzelfsprekend ook 'normale' bezoekers krijgen de gelegenheid een gedicht voor te dragen.
Harmonie Complex/ RUG, Oude Kijk in 't Jatstraat 26, 14:00 tot 16:00u/ gratis.

15:30u Gedichtenwedstrijd
De uitslag van de gedichtenwedstrijd 'Over de grens' wordt om 15:30u uur bekend gemaakt op een speciale bijeenkomst in de
Wolters-Noordhoffzaal van de bibliotheek. OB, Oude Boteringestraat 18, gratis.

16;00u-17:00u Vier dichters (v)
Selexyz Scholtens stelt vier jonge dichters voor, die elk op de een of andere manier een band met Groningen hebben: Machteld Brands, Anneke Claus (stadsdichter van Groningen), Petra Else Jekel, en Renée Luth.
Boekhandel Selexyz Scholtens, Guldenstraat 20, gratis.

17:00u Frank Boeijen
Tussen 17:00u en 18:00u akoestisch optreden van Frank Boeijen met poézie, lied en pianist.
Café Wolthoorn, Turftorenstraat 6, gratis.

19:00u Nedersaksische poëzie
Boekhandel Godert Walter presenteert een programma van va. 45 minuten met Nedersaksische poëzie. In totaal zes dichters uit Groningen en Drenthe lezen voor uit eigen werk: Eldert Ameling, Rik Andreae, Jan de Jong, Henk Puister, Suze Sanders en Hanne Wilzing. Het programma wordt muzikaal omlijst door saxofonist Martin Tervoort.
Boekhandel Godert Walter, Oude Ebbingestraat 53, Aanvang 19.00 uur. Entree gratis.

20:30u  Slotmanifestatie
Slotmanifestatie met o.a.: Robert Anker, Mustafa Stitou, Elly de Waard, Esther Naomi Perquin, Alfred Schaffer, Luuk Gruwez, Jan Kal, en Signe Tollefsen, presentatie: Jos van Hest.
Grand Theatre, Grote Markt 35, reserveren: 050-3140550, zaal open 20:00u, aanvang 20:30u, entree 7,50

23:59u Afterparty
Afterparty, voor de mensen die er wel pap van lusten, met de band Zaza (Inge van Calkar) en Jazz Poëzie (Melvin van Eldik met Oeds Bouwsma) c.a. 23:59u.
Jazzcafe De Spieghel, Peperstraat 11, gratis.

De longlist van de Libris Literatuurprijs

Het beste boek van vorig jaar komt niet eens in de longlist en een van de slechtste boeken wel. Er is geen gerechtigheid in het leven. Voor de rest wel een lekkere lijst van de juryleden Hans Wijers(voorzitter), Joris Gerits, Joke J. Hermsen, Susan Smit en Aleid Truijens. Ik heb slechts vijf boeken van de lijst gelezen.

Abdelkader Benali - De stem van mijn moeder Arbeiderspers
Fleur Bourgonje - Verdwijnpunt Arbeiderspers
Désanne van Brederode - Door mijn schuld Querido
Walter van den Broeck - Terug naar Walden Meulenhoff/Manteau
Bernard Dewulf - Kleine dagen Atlas
Mensje van Keulen - Een goed verhaal Atlas
Marie Kessels - Ruw De Bezige Bij
Herman Koch - Het diner Anthos
Lanoye - Sprakeloos Prometheus
Edzard Mik - Goede tijden De Bezige Bij
Nelleke Noordervliet - Zonder noorden komt niemand thuis Augustus
Cees Nooteboom - 's Nachts komen de vossen De Bezige Bij
Thomas Rosenboom - Zoete mond Querido
Toon Tellegen - Het vertrek van de mier Querido
Peter Terrin - De bewaker Arbeiderspers
Annelies Verbeke - Vissen redden De Geus
Thomas Verbogt - Verdwenen tijd Nieuw Amsterdam
Christiaan Weijts - De etaleur Arbeiderspers

De uitvaart van Willem Bijsterbosch

Zie het Artistiek Bureau en het verslag bij Henk van Zuiden.
Hieronder een recente foto van Willem Bijsterbosch (links) gemaakt door Jan Overduin. Waarschijnlijk geschoten op de Haagse Boekenmarkt.

Recensie: Tom Lanoye - Sprakeloos

Een prachtig eerbetoon

‘Bespaar ons die strijdkreet van de schoolfrik, dat afgezaagde “Geen woord te veel”. Een adagium dat je blijkbaar ook nog eens hoort uit te spreken alsof je juist een nachtemmer azijn hebt leeggedronken.’ Tom Lanoye maakt zijn positie in het literaire landschap duidelijk met deze stelling in de vorige jaar uitgekomen autobiografische vertelling Sprakeloos. In een handleiding, daarin moet geen woord teveel staan, vindt hij en hij vervolgt met de programmatische zinnen: ‘Maar als het gaat over letteren die niet in de eerste plaats naar schoonheid haken, maar naar waarachtigheid, zelfs al moeten ze daarvoor uit hun voegen barsten en knarsen en botsen en krijsen? Kom dan om de liefde Gods niet elke keer en bij ieder thema aankakken met dat vervloekte “Minder is meer”, dat bij enkele grootmeesters, ik geef het grif toe, briljante boeken heeft opgeleverd, tijdloze teksten, nederigmakende chefs-d’oeuvre, maar dat daarbuiten voornamelijk wordt misbruikt door onmachtigen en ongetalenteerden om hun gebrekkige greep te verhullen op zowel hun materiaal als hun materieel.’

Opmerkelijke uitspraken, juist in een boek dat de titel Sprakeloos heeft en die verwijst naar de moeder die door enkele beroertes getroffen wordt en een vorm van afasie krijgt waardoor haar spraakvermogen ernstig wordt aangetast. Dit boek zet de auteur tegenover die ziekte. Dit boek dat draait om de moeder Josée Verbeke is een taalbouwsel van protest tegen de dood van de moeder, tegen de stilte. Dit is het boek dat de slagerszoon met een brilletje beloofd had aan zijn zeer liefdevol beschreven vader, maar dat hij pas kon afmaken na diens dood. Dit is een boek waarbij je op elke bladzijde de noodzaak voelt dat het geschreven moest worden. Het is een prachtig eerbetoon geworden aan zijn ouders.

Sprakeloos is opgedeeld in drie delen: ‘Hij’, ‘Zij’ en ‘Ik’. Het eerste deel vormt de aanloop tot het schrijven. Je ziet een schrijver die zich aan het oppeppen is om een grootse prestatie neer te zetten. Lanoye aarzelt en stelt uit, maar weet uiteindelijk precies wat hem voor ogen staat. ‘Want zoals men niet kán vertellen over haar zonder uit te weiden over hem, zo kan ik niet schrijven over hen beiden zonder uit te weiden over de godganse wereld die ik heb leren kennen, en waarover zij regeerde, jarenlang.’ En dat is precies wat er in deel twee, dat verreweg de meeste ruimte inneemt, gebeurt. Lanoye brengt zijn jeugd tot leven, het stadje Sint-Niklaas en dan vooral de buurt waar de ouders van Lanoye een slagerij hadden. Ook de mensen die in de winkel kwamen worden beschreven, evenals de carrière in het amateurtoneel van zijn moeder. Zijpaden worden ingeslagen, omwegen gemaakt, alle verhalen uit het verleden worden van stal gehaald en die voorkomen dat de moeder gereduceerd wordt tot het geestelijke wrak dat ze in haar laatste jaren was.

Tegenover de ontmenselijking in de kliniek, zet Lanoye het dagelijkse leven van weleer waarin de moeder de spil in huis was. Aardige anekdotes worden afgewisseld met minder prettige herinneringen, bijvoorbeeld aan zijn eigen coming-out, die vooral als een schande voor de familie werd ervaren. Maar naast haar branie komt ook haar radeloosheid aan de orde als haar oudste zoon bij een ongeluk om het leven komt.
Als je bij het derde deel aankomt, dat slechts kort het einde beschrijft van de ouders en waarin de schrijver de rekening opmaakt van dit boek, dan kun je als lezer slechts diep buigen voor een schrijver die je in een paar honderd bladzijden een complete wereld heeft geschonken en in al die taalvirtuositeit waarachtig is gebleven.

COEN PEPPELENBOS

TOM LANOYE – Sprakeloos. Prometheus, Amsterdam, 360 blz. €19,95
Verschijnt ook op Literair Nederland, 25 januari 2010.

Geschiedenis van de Duitse literatuur

Sprak afgelopen donderdag met Erwin K. de Vries, docent Duits hier in de stad en vroeger collega op de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden Hogeschool. Hij doet nog veel meer, maar ik was geïnteresseerd in het boek dat hij samen met Paul Goosen en Jos Kleemans had geschreven: Geschiedenis van de Duitse literatuur.

Eerst bestond er een website, maar docenten, leerlingen en studenten hebben altijd behoefte aan een boek. Een educatieve uitgeverij was niet geïnteresseerd, een gewone uitgeverij was niet geïnteresseerd; dan doe ik het zelf wel, dacht Erwin.
Hij richtte een eigen uitgeverij op, produceerde het boekje, bracht het via de website onder de aandacht en binnen het jaar was hij zijn eerste 500 exemplaren kwijt en kon hij er duizend bijdrukken.
Ik wilde met Erwin praten omdat ik dacht dat het een onooglijk boekje zou zijn en wie weet kon ik het boek binnenloodsen bij onze uitgeverij (om het daarna iets uit te breiden én met beeldmateriaal dat nu ontbreekt).
De Geschiedenis van de Duitse literatuur is echter geen onooglijk boekje dat door de auteurs zelf op de kopieermachine is vermenigvuldigd. Nee, het is een keurig gedrukt boek. Voor slechts €15,- euro te koop en Erwin had zeker geen behoefte om het boek bij een andere uitgeverij onder te brengen. (Tot zover de expansiedrift van Uitgeverij kleine Uil). Daarvoor vond hij het uitgeversvak veel te leuk. Zelfs het inpakken en verzenden was nog een grote vreugde voor hem.

We spraken ook over het succes van het Basisboek literatuur (ook gemaakt door twee auteurs die net als Erwin vroeger schreven aan de literatuurmethode Metropool), blijkbaar hebben heel veel mensen nog gewoon behoefte aan ouderwetse, degelijke boeken die niet meer gemaakt (kunnen?) worden door de grote uitgeefconcerns. Ik zal over een tijdje proberen om het boek toch in te lijven bij onze uitgeverij, als Erwin, gedwongen door het succes, de hele dag bezig is met postpakketjes maken en fietstochten naar de brievenbus, het aanmanen van onwillige betalers, de belastingdienst aan de deur krijgt voor het verkeerd berekenen van de BTW, etc. etc. Tot die tijd is het boek hier te bestellen.

A B C D: Jaap de Berg

Elke week schrijft Jaap de Berg een taalrubriek in Trouw. Jaap de Berg is niet zo 'hot' als Paulien Cornelisse. Dat hoeft ook niet bij een krant die afgelopen zaterdag voor de 20.000-ste keer verscheen. Onder zijn taalrubriek staat al jarenlang een verwijzing naar de site.

Is die zin wel goed geformuleerd?

A: Ja, want de zin staat onder een taalrubriek, dus dan zal het wel kloppen.
B: Nee, dit is een foutieve samentrekking (achter 'deze' zou 'aflevering' moeten staan, maar dat woord is samengetrokken, foutief, want enkelvoud, terwijl verderop in de zin het meervoud staat).
C: Ja, want iedereen snapt wat er bedoeld wordt.
D: .....

De stilte rond Willem Bijsterbosch

Het lijkt wel of Willem Bijsterbosch helemaal vergeten wordt door de kranten. Ik heb nog nergens een bericht gezien (NRC Handelsblad hopelijk wel?). In de Volkskrant niets en op de site van Boekblad ook niets. Na het bericht op Artistiek Bureau (en een verwijzing daarnaar door De Contrabas) en een stuk op het weblog van Henk van Zuiden en hier bleef het stil. Ook op de site van bijvoorbeeld de Gay krant (inmiddels staat er wel een bericht met mogelijkheid tot reageren).
Toch is een van de twee interviews met Bijsterbosch die ik heb gepubliceerd in de Gay krant op 3 april 1993. Remco Volkers zocht hem op in Den Haag. Hij vraagt de auteur onder meer naar zijn jeugd op het Brabantse platteland. Het landgoed Wordragen dat in enkele boeken voorkomt lijkt overeenkomsten te hebben met de plek waar hij is opgegroeid.

"Ja, alles is echt," grapt Bijsterbosch. "Alles wat voor mij van belang was en wat ik interessant vond, wat ik mij goed herinnerde, heb ik bijeengestopt in mijn boeken. Die dingen die ik mij nog herinnerde heb ik gebruikt. Of het allemaal echt gebeurd is, daar hecht ik minder waarde aan; in de boeken is het echt gebeurd."

Na enkele vragen over homoseksualiteit, het gebruik van condooms in de boeken en een ziekte van een hoofdpersoon die nader geduid wordt, komt het gesprek op de dood.

"Tja, ik vind de dood niet eng. Wat soms verschrikkelijk is, is als iemand heel erg ziek is en aftakelt, zichzelf in de spiegel niet meer herkent. Zoals Pia (in 'De Opzichter') zelf ervoor kiest om te sterven omdat ze er geen zin meer in heeft, dat is niet verschrikkelijk. Achterblijvers zijn wel onder de indruk. Maar alleen het lijden is eng, de dood op zichzelf niet. Zoals zij sterft is toch prachtig? En alle vormen waar mensen in geloven die er zijn van voortbestaan na de dood zijn eigenlijk allemaal heel prettig: de hemel is prettig, of opgenomen te worden in het geheel van wereldadem."

In het andere interview in mijn archiefje interviewt Jos Versteegen de auteur eveneens in zijn appartementje in de binnenstad van Den Haag (Trouw, 30 april 1992). Het gesprek komt op de vanzelfsprekende manier waarop homoseksualiteit in zijn werk voorkomt.

"Ik zou niet makkelijk kunnen schrijven over iemand die last heeft van zijn geaardheid of die begint aan zijn coming-out. De sfeer die uit de Gay-krant spreekt: homo's bevechten een plaats in de maatschappij, die ken ik niet. Waarschijnlijk komt dat doordat ik nooit last heb gehad van discriminatie. Toen ik veertien of vijftien was, schreef ik een liefdesgedicht voor een soldaat, en dat werd nota bene geaccepteerd door het plaatselije kerkblaadje. De vanzelfsprekendheid van het homoseksuele is kennelijk ook in mijn boeken terechtgekomen."

Op het eind van het gesprek laat de schrijver nog een madonna-achtig beeld zien dat in zijn werkkamer staat.

"Dit beeld komt van het echte landgoed. In het verleden is het belangrijk voor me geweest. Niemand mocht eraan komen, als ik doodging moest het worden vergruizeld en verstrooid. Net als voor mijn personages was het voor mij de hogere macht die alles heiligde. Ik weet wel, God is dood, maar toch heb ik het nodig om af en toe in iets hogers te geloven. Voor mij komen in dit beeld het heilige, het fantastische en het erotische samen. Misschien is het wel mijn muze."

Ik hoopte ook enkele oude recensies te vinden. Mij stond bij dat Aad Nuis heel lovend over de boeken van Bijsterbosch had geschreven in de Volkskrant. Ik vond echter een recensie van Rob Schouten in de Trouw over Van de wachters. De recensent gaat vooral in op het homoseksuele aspect en is in het begin verbaasd dat er niet zoveel boeken over de homo-cultuur bestaan.

'Natuurlijk, je hebt schrijvers als Gerard Reve en Gerrit Komrij, voor wie de homoseksualiteit kennelijk een conditio sine qua non bij het schrijven is, maar het zijn geen homo-schrijvers in sociologische zin, je hoort ze zelden over de nichtencultuur.'

En eindigt zijn recensie aldus:

'Maar al te veel programmatische bedoelingen moet je Bijsterbosch niet toeschrijven; hij schrijft gewoon onvervaard over een wereld die verder in de Nederlandse literatuur niet erg aan bod komt. Zonder emancipatorische bedoelingen of psychologische voornemens maar met een vlotte pen en een aangenaam gevoel voor het tragi-komische.'

Het homoseksuele, hoe vanzelfsprekend ook in de romans, is wel iets wat recensenten bezig houdt.
In mijn eigen krant, de Leeuwarder Courant, bespreekt Gerrit Jan Zwier Handlangers (in 1985). Het zou een aparte studie vergen hoe Zwier homoseksuele auteurs bespreekt. Hij heeft geen goed woord voor Bijsterbosch over.

'Het hele boek ruikt, net als Bernd, naar het goedkope parfum uit een stationstoilet. Alles is oversexed en toneelmatig, leeg en vals.'
'Bah! Wat week en walgelijk allemaal! En hoe kun je in godsnaam 'roddelen' over dieren en gewassen? Die Bijsterbosch die zegt maar wat.'
'Een andere klacht die ik over het boek heb, is dat het bol staat van loze mooischrijverij.'
'Dit heeft niets meer met lyrische beschrijvingskunst te maken, maar alles met een krachteloze vergelijkingswoeker. Om herhaling te voorkomen, is het na het voorgaande niet meer nodig een slotoordeel neer te schrijven.'

Toch bespreekt Reinjan Mulder in 1988 Handlangers en Van een knecht vooral met een literair oog. Op de laatste alinea na dan.

'Met Handlangers en Van een knecht heeft Willem Bijsterbosch in korte tijd twee novellen gepubliceerd, waarvan het me niet zou verbazen als ze een langer bestaansrecht hadden dan de meeste boeken die zich op dit moment in de winkels om de gunst van de klant verdringen. Het zijn goed opgebouwde en sterk geconcentreerde verhalen waaarin in een kort bestek toch heel wat overhoop wordt gehaald. Zo op het oog zijn ze weliswaar betrekkelijk dun, amper meer dan honderd bladzijden, maar op dat geringe aantal pagina's komt waarschijnlijk even veel naar boven borrelen als wat bij andere schrijvers pas over vijfhonderd bladzijden aan de oppervlakte komt.
Tegen de kennelijke affiniteit met beslagen leer en bloedige ranselpartijen, die in beide boeken naar voren komt, blijf ik nog altijd een beetje vreemd aankijken. Maar dat zal bij mij wel ongeneeslijk zijn.'

Ik kwam ook nog een brief tegen van Willem Bijsterbosch. Ik had hem een bijdrage gevraagd voor de Flikkeragenda. In een uiterst aardige brief bedankt hij voor de eer.

(Klik op het plaatje voor een vergroting.)

Martin Ros: de hoogtepunten van 23 januari

Ook Martin Ros leeft mee met Haïti, vooral omdat hij er zelf ooit een boek over schreef en de aankondiging dat Ros voor enkele weken afwezig zal zijn op radio Selexyz.

Martin Ros - Vuurnacht (niet in de handel, maar er komt nu natuurlijk een herdruk bij Aspekt)

- Van de week hebben we het helemaal gezien: een overmacht aan nieuws, maar niemand besteedt aandacht aan wat is nou de grondslag, wanneer is Haïti ontstaan, waarom is het zo straatarm, waarom zijn ze allemaal zwart, waarom negeert Amerika dat land? Een raadsel.
- De vrouwen [van de slaven, cp] werden afgescheiden, want die werden alleen, ik zeg het een beetje cru, afgeneukt door die Fransen, gratis voor niks. Daar kwamen die gemengden uit voort. Een hele historie. Maar nu hebben we dus, je ziet het: allemaal zwart als roet.

Gerard Sierksma en Huub Snoep - Schaatsen top 100 (uit 2008)

- En op de omslag staan er twee die momenteel het schaatsen zo'n beetje beheersen: dat is die vrouw, de enige vrouw die het goed doet, Hè, vind je niet, die doet het erg goed. Tweede plaats op het wereldkampioenschap sprint en die zal in Vancouver op twee of drie afstanden goed tevoorschijn komen. Ze heeft zo'n hoge stem, hoe heet ze ook alweer? Ben even de naam kwijt. Maar in ieder geval daarnaast staat de kop van de man. Selexyzpresentator: Irene Wüst? Irene Wüst. Selexyzpresentator: Irene Wüst, kijk aan. De kenners zitten aan de andere kant van het glas, dat is duidelijk. [Het is overigens Ireen Wüst, cp] Ze heeft een geweldige hoge stem. Het is niet de aangenaamste vrouw: als het tegenzit slingert ze met die schaatsen zoals vroeger Veldkamp.

Edith Ringnalda - Heer en meester

- Een vrouw van wie ik echt hou, ook na dit boek.
- Dat leven [van Simon Vinkenoog, cp] is verslonden, ook door de sigaretten die die smookte en waar allerlei dingetjes inzaten. En ja, hij was een groot gebruiker.
- Hij deed wel wat, maar zijn invloed was niet groot. werd door gebruik gebrege [?] door vele mensen gezien als een stamelaar. Maar in dat stamelen verkondigde hij heel veel.
- Vijf huwelijken. Here god. Eén keer trouwen is al een ramp. Wat wil je nou met vijf huwelijken? Maar hij sloeg zich erdoorheen.
- Ik zou haast zeggen: Simon is weg, zoek gauw een andere man. Want jij hoort bij iemand.
- Selexyzpresentator: Maar begint het in de jaren tachtig? Hè, nee, het begint al dat ze kennis maakt met hem. Ze heeft ook zo'n tien, twaalf jaar met hem gegaan. Selexyzpresentator: Nou langer, want ze zijn in '87 met elkaar getrouwd. Jahaa, dat klopt.
- Haar leven, dat was ook vuurwerk, mijn boek heet Vuurnacht, maar zijn leven was een vuurwerk.

En dan gaat Ros weer verder met Haïti (vooral de historie)(en vooral zijn eigen boekje).

- De mensen dachten dat die negers geen zielen hadden. Dat had de apostel Paulus immers al beweert? Vreselijk Hoe die mensen mis... Selexyzpresentator: Is dat zo? Had Paulus beweert dat negers geen ziel hebben? Nee, dat zeiden ze, maar dat was niet zo, want ze lazen Paulus niet natuurlijk, maar die mythe ging er. Selexyzpresentator: Ik vraag me af of Paulus ooit een neger is tegengekomen. Nou, nee. Selexyzpresentator: Daar gaat het ook niet om nu.
- Ik heb dat boek gemaakt, sorry, daar wil ik nu even op wijzen. Het is dus uit de handel geraakt, maar een nieuwe uitgever, jij zei het net al, gaat het nu opnieuw uitgeven.
- Hij [onduidelijk is wie, cp] staat er ook op, gehuld als Napoleon, want hij dacht dat hij de nieuwe Napoleon was. Hij hoopte ook op de steun van Napoleon, maar Napoleon stuurde in 1802 een leger onder Leclerc en met z'n zuster die zich vooral liet benaaien door die negers.
- Ik ben daar geweest! Ik ben door drie huilende Haïtianen omhelsd, die dachten dat ik uit Zweden kwam. Ik kom uit Amsterdam! En toen zei ik: ik kan nog meer, ik kan jullie volkslied zingen, uit het hoofd. Het volkslied van Haïti is namelijk precies hetzelfde als het Franse. Alleen de tekst is tegengesteld. 'Wij komen uit de bossen / wij dalen op jullie neer / wij hangen je op aan de hoogste boom van Haïti / er zal geen blanke meer ooit heersen hier.'

Op het eind kondigt de presentator aan dat Martin Ros waarschijnlijk een paar weken uit de roulatie zal zijn.

- Ik zit zelf word ik ook onderzocht waar een bepaalde kwaal vandaan komt. Dat willen ze precies weten en dat kost mij wat moeite. Dus ik zal misschien een paar keer ontbreken. We zien elkaar terug en het is gewoon even nou ja er komt toch er verschijnt nu niet zoveel. dat komt weer in die Boekenweek en vlak na de Boekenweek, dus in februari, maart neem ik de spade weer op.

Voorjaarscatalogus 2010 Uitgeverij kleine Uil

Studio Ron van Roon vier maal genomineerd voor het Mooiste Boekomslag

Op de site van het Boekblad vandaag de lancering van de wedstrijd voor het mooiste boekomslag. Winnares van vorig jaar, Anneke Germers, is twee keer genomineerd, maar een absolute kanshebber is toch studio Ron van Roon die maar liefst vier omslagen bekroond ziet. Hieronder de genomineerden (alleen boekverkopers mogen meedoen met de verkiezing).

- Hollandse Polders van Willem van der Ham (Boom). Ontwerp: René van der Vooren

Een van de problemen bij de omslagverkiezing is altijd wat je precies beoordeelt. In dit geval zou ik zeggen: vooral de mooie foto. Lekkere robuuste letters, gecentreerd. Ontwerper laat een deel van de letter verdwijnen achter het blad van de schop.

- Een web van dromen van C.O. Jellema, (Querido). Ontwerp: Anneke Germers

Mooie kleuren in dit ontwerp dat aansluit het eerder uitgegeven Verzamelde Werk. Beetje herhalingsoefening dus. Die C O J doen mij denken aan de ergste vormen van religieuze kunst uit de zeventiger jaren.

Het vingerboek van John Manning (Athenaeum). Ontwerp: Anneke Germers

Om te voorkomen dat iedereen zou denken dat dit een doe-boek was, net zoals het borduurboek bijvoorbeeld, komt de vorm van de hand, enigszins geabstraheerd terug op het voorplat. Waarschijnlijk gebruikt Germers hiervoor dezelfde kniptechniek zoals ze die ook toepast bij Jellema (kijk maar naar de vorm van de J).

Onzichtbaar van Paul Auster (De Arbeiderspers). Ontwerp: Studio Ron van Roon

De eerste kanshebber uit de Van Roon-reeks. Valt altijd op in de boehandel vanwege de vrolijke kleuren. Van Roon speelt een beetje met het thema onzichtbaar door de letters ook voor een deel onzichtbaar te maken.

De bewaker van Peter Terrin (De Arbeiderspers). Ontwerp: Studio Ron van Roon

Nog zo'n blikvanger uit dezelfde stal. Door zijn eenvoud misschien erg goed. De oogjes van de mannetjes houden iedereen en alles in de gaten. Kleuren zorgen opnieuw voor speelsheid.

Vast van Ton Anbeek (Podium). Ontwerp: Studio Ron van Roon

De derde Van Roon waarbij je iets beter kijken moet om te zien dat in de blauwe vlakken van de letters ramen zichtbaar zijn. Je krijgt een kazerne-achtig idee. Ik vind het net iets te gekunsteld, alhoewel je hier opnieuw ziet dat Van Roon met minimale middelen iets van de inhoud van het boek in de belettering terug laat komen.

De man en zijn fiets van Wilfried de Jong (Podium). Ontwerp: Studio Ron van Roon

Kunnen we kort over zijn: mooie foto.

Dit is van mij van Saskia de Coster (Prometheus). Ontwerp: Dooreman

Ook Dooreman heeft de centreerknop kunnen vinden, denk je in eerste instantie. Zes keer drie letters en twee keer twee letters (jammer dat het logo van Prometheus ertussen gepropt moest worden). Letters lijken gestempeld te zijn of met een oude drukpers en er zit hier en daar wat wits overheen, waardoor het omslag niet zo steriel is als hierboven lijkt te te zijn. Kleuren contrasteren mooi. Valt zeker op in de boekhandel.

Nietzsche en Kant lezen de krant van Rob Wijnberg (De Bezige Bij). Ontwerp: Dog and Pony

Boekomslag dat ook op de kop leesbaar is, dankzij het kaartachtige ontwerp. Het is een wat schreeuwerig ontwerp. Wel opvallend.

Wat is de wat van Dave Eggers (Lebowski). Ontwerp: Dog and Pony

Eerder uitgegeven met een roestbruin nogal hevig Derde Wereld-omslag. De voetafdruk in de vorm van Afrika met bloedachtige spetterkleuren is nogal hard, maar dat past misschien bij het boek. Het boek wordt helaas ontsierd door het citaat van Khaled Hosseini. Alsof Dries Roelvink Pavarotti aanprijst.

Het diner van Herman Koch (Anthos). Ontwerp: Roald Triebels

Ook weer een opvallend ontwerp. Komt voornamelijk door dat helle blauw (hierboven iets te schel weergegeven). Naam van de auteur en de titel staan als een blok bovenin en ook de kreeft zorgt voor symmetrie. De voorkanten van andere titels van Koch zijn aangepast bij dit ontwerp.

Beter van Maarten van der Weijden (Ambo). Ontwerp: Studio Jan de Boer

Ook hier doet de foto het meeste werk. Ook een beetje eng, dat grote hoofd waar je meteen kijkt op de plek des onheils. Ik kan er niet echt goed en lang naar kijken.

Mijn top drie:
1 De bewaker - Peter Terrin
2 Onzichtbaar - Paul Auster
3 Dit is van mij - Saskia de Coster

Willem Bijsterbosch overleden

Een half jaar geleden was ik nog naar hem op zoek, omdat ik van Nick ter Wal, die bij Fokas Holthuis werkt, hoorde dat Willem Bijsterbosch een boekverkoper was geworden in Den Haag. Hij zou met een kraam op de Boekenmarkt in Den Haag staan, maar toen ik er kwam, was hij er niet.
Nick heeft hem later nog gesproken en volgens hem was Bijsterbosch uitgeschreven, maar als hij nog iets zou schrijven dan zou hij aan Groningen (Tzum) denken. Dat is er helaas niet van gekomen. Willem Bijsterbosch (1955 - 2010) is vrijdag 15 januari gevonden in zijn woning, dood.
Op het Artistiek Bureau schrijven Fokas Holthuis en Nick ter Wal over deze schrijver van een paar prachtige novelles.

In de jaren negentig toen ik nog in de redactie zat van herfstschrift of Winterschrift heb ik geprobeerd om hem naar Groningen te halen. Ik stuurde een brief en hij belde me terug om te zeggen dat hij niet wilde. Optreden vond hij veel te eng. Met een vriendin had hij nog overlegd of dit iets voor hem was, maar ook zij had gezegd dat dit niets voor hem was.

'Ja, als er een paar naakte jongens over het podium gedrapeerd liggen, dan bedenk ik me misschien nog,' zei hij.

'Daar kan ik misschien wel voor zorgen,' zei ik, maar daar schrok hij zo van dat ik zeker wist dat Willem Bijsterbosch nooit naar Groningen zou komen.

Je hoop altijd op een klein wonder. Je hoopt altijd dat een schrijver zich aan zijn haren uit het moeras optrekt en weer gaat doen waar hij goed in is: schrijven. Het bleef helaas bij een klein, maar jaloersmakend mooi oeuvre.

Informatie vooraf

ik ben een weduwnaar

en benieuwd van wie natuurlijk

als men zo lang in rouw gaat

wil men toch weten voor wie

ook al herinnert men zich

kraaien noch kist

ik ben niet alleen

mijzelf wellicht van meer

de dupe dan van dit lijf

deze naam stem en taal

jaarring voor jaarring

ontbind ik - ontkleed me -

moeizaam misschien maar

anders kom je nergens

ik ben mijn weduwnaar

dwz een koortsachtige

voortzetting val klim of

stap na stap voor stap

ben voorwaartse beweging

van een woord de letter

greep op de nieuwe regel

mogelijk zelfs na :

in bed dondert het niet

ik ben niet van gisteren

ik ben mensheidoud al

merk jij daar weinig van

uit: Willem Bijsterbosch - Alarmfase een (1983)

Anja de Crom schreef beste lesbische boek

De website van Lesbisch lezen vroeg haar bezoekers naar hun favoriete boek. Ze mochten een boek in de categorie Buitenland en een boek in de categorie binnenland kiezen. Fluwelen begeerte van Sarah Waters won in de categorie vertaald, maar Anja de Crom was de favoriet onder de Nederlandse schrijvers. Hieronder de top tienen en een videoboodschap van Sarah Waters en de prijsuitreiking aan de overdonderde Anja de Crom.

Top 10 Nederlands
1 Halsoverkop - Anja de Crom
2 Strikt - Minke Douwesz
3 Noem mij maar Maud - Adriënne Nijssen
4 Over de liefde - Doeschka Meijsing
5/6 Hoe zij mij leest - Saskia van Leendert én Dansen op de waterlijn - Adriënne Nijssen
7 Weg - Minke Douwesz
8 Villa Volta - Anja de Crom
9 Wilde rozen - Damesschrijfbrigade Dorcas
10 Vrijages - Pia Fraus

Top 10 buitenlands vertaald
1 Fluwelen begeerte - Sarah Waters
2 Dubbel doelwit - Kim Baldwin & Xenia Alexiou
3/4 Vingervlug - Sarah Waters én Rubyfruit Jungle - Rita Mae Brown
5 Landen - Emma Donoghue
6 De onberekenbare geometrie van de liefde - Susana Guzner
7 Op het lichaam geschreven - Jeanette Winterson
8 Geroerd - Emma Donoghue
9 Meisje ontmoet jongen - Ali Smith
10 De ontdekking van de liefde - Judith Katzir

Dorpsdichter Dronten wil rijmen en dorpsdichter Raalte is genomineerd

'Ik moet zeggen dat ik een gloeiende hekel heb aan mensen die eh eigenlijk gewone zinnen een beetje achter elkaar plakken, in stukken knippen en dan een gedicht noemen. Ik vind wel een gedicht hoort wel echt vormkenmerken te hebben. Vind ik wel heel belangrijk.'
De rijmwoorden in het gedicht dat ze daarna voorleest zijn: boven - gloven, moment - kent.
Laura Bakker zet Dronten op de kaart. Zie uitzending gemist van omroep Flevoland, programma RegioNed, 8 januari.

In Raalte is dorpsdichter Benne Solinger inmiddels genomineerd voor de Cultuurprijs Raalte. De winnaar krijgt 'een geldbedrag' (hoeveel is onduidelijk) en 'een bijzonder kunstwerk', aldus de Stentor.

Top 10 Nederlandse literatuur - week 3

Drie nieuwelingen (waaronder één oudje in een nieuw bedenkelijk jasje) en eindelijk weer een volledige top 10!
De CPNB publiceert elke week een top 60 van best verkochte boeken. Alle titels staan door elkaar (non-fictie, fictie, Nederlands, vertaald, crimi, literatuur). Daarom de literaire top 10 van best verkopende Nederlandse titels (die ik tot de literatuur reken). Tussen haakjes de stand vorige week, tussen haakjes na de titel de stand op de Bestsellerlijst van de CPNB.

1 (1) Herman Koch - Het diner (13) 54e week
2 (-) Joke J. Hermsen - Stil de tijd (18) 1e week
3 (2) Rik Launspach - 1953, De storm (20) 34e week
4 (3) Robert Vuijsje - Alleen maar nette mensen (23) 36e week
5 (5) Simone van der Vlugt - Jacoba. Dochter van Holland (24) 14e week
6 (4) Erwin Mortier - Godenslaap (25) 11e week
7 (6) Franca Treur - Dorsvloer vol confetti (26) 4e week
8 (7) Martin Bril - Overal wonen mensen (40) 8e week
9 (-) Abdelkader Benali - Zandloper (54) 1e week
10 (-) Annejet van der Zijl - Anna (56) 1e week

NHL: de derde week in het nieuwe gebouw

1 Laten we ook eens iets positiefs zeggen over het nieuwe gebouw. De hele onderwijssector is vergeven van de meisjes. Per jaar hebben wij bij Nederlands een instroom van twee mannelijke studenten. Omdat de studenten techniek en bestuurskunde (en weet ik wat voor fancy namen ze hebben bedacht voor die studierichtingen) ook in het grote NHL-gebouw zijn gekomen zijn er opeens veel meer mannelijke studenten.
Vanmiddag moesten een stel bestuurkundestudenten presentaties houden. Mooie gezicht. Een hele groep vol pakken met stropdas (en voor de verandering 1 vrouw in een stemmig dingetje). Jongens met geld en Armani en daarnaast wat mindere pakken. Jongens met een fijne stropdas en jongens met zo'n flodderding voor. Ik zag een jongen een ander helpen om een goede knoop te leggen. De jongen die het niet kon hield zijn armen gestrekt naar beneden en hief zijn kin op. De ander wist hoe hij een das moest strikken. De wijze waarop hij de knoop naar de keel van zijn medestudent schoof was bijna teder te noemen.

2 Vanmiddag ook weer brandalarm. Iedereen weg, inclusief alle jongens met pakken. Ik bleef met een paar collega's, de nooduitgang is dicht bij onze werkvlek. We hadden gelijk: al na vijf minuten werd omgeroepen dat het vals alarm was.

3 Als het brandalarm gaat, dan zwaaien de grote tussendeuren in de gang automatisch toe. Het vuur kan dan minder snel van het ene naar het andere deel overslaan. Gelukkig stond er bij ons op de gang geen rook, maar stel je voor dat je haast hebt en door de onderstaande deuren moet: binnen een meter na de deur gaapt de afgrond, weliswaar afgescheiden door een glazen plaat, maar die is niet heel erg hoog. Dat stukje mag wel iets veiliger.

Dangerous from Coen Peppelenbos on Vimeo.


4 Vandaag ook voor het eerst een tentamen afgenomen in het nieuwe gebouw. Er zit een surveillant bij, maar voor de zekerheid ben ik maar wezen kijken. Dat was maar goed ook. Stoelen en tafels te weinig. Geen tentamenpapier en ook het tentamen was nergens te vinden. Dat werd rennen door het gebouw naar het afdelingsbureau (dat nu clusterbureau heet en waar mensen moeten werken in erbarmerlijkere omstandigheden dan het doorsnee callcentermeisje). Van het bureau terug naar het lokaal op de derde verdieping met papier. Tentamen was nog steeds zoek. Rennend door het gebouw naar diegene die het mogelijk had (maar ja, waar zat zij). Enfin, goddank had Corrie na een kwartier de tentamens kunnen brengen, terwijl ik nog door het gebouw aan het hollen en vloeken was (weet nu ook van allerlei plekken dat er trappen ophouden, gangen rare bochten maken). Gelukkig ben ik nergens door zo'n deur als hierboven gehold.

5 In de grote hal eindigt ook een trap. Daarna is er nog een klein afstapje naar de vloer. Dat afstapje missen heel veel mensen. Er staan al borden, een rand is met geblokt plastic afgeplakt en nog vallen mensen daar met een smak op de vloer. Dat is logisch: mensen kijken in de entreehal niet naar de vloer, maar die kijken de ruimte in van het gebouw, zoals je bij een kerk ook automatisch omhoog kijkt.

6 Ook een klein foutje, je bent verbaasd dat moderne architecten daar geen rekening mee gehouden hebben: de ingang is niet geschikt voor mensen in een rolstoel. Twee meter hoge deuren die je met moeite met een stang opendrukt. De kapotte van vorige week is nog niet gemaakt. Rolstoelers zijn bij ons sowieso altijd afhankelijk van iemand die bereid is om de deur voor ze open te doen.

Wat deed Japi in Friesland?

Kreeg via de mail een ZKV binnen van A.L. Snijders waarin de raadselachtige laatste zin van De uitvreter voorkomt. Hij kon niet weten dat ik al een paar jaar geleden het raadsel grotendeels opgelost had. (Klik op het plaatje voor een vergroting van de tekst)